Aksjologiczne uwikłanie ekonomii

• Autorzy: Bożena Klimczak

Warianty tytułu

Axiological Entanglement of Economics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest interpretacja postulatu Wertfreiheit w badaniach ekonomicznych. Na wstępie zostaną omówione podstawowe pojęcia: wartość, wartościowanie i sądy wartościujące. Następnie przedstawiona zostanie złożoność świata wartości oraz relacja aksjologiczna między podmiotem i przedmiotem wartościowania. Ustalenie treści tych pojęć oraz stanowisk aksjologii w kwestii sposobu istnienia wartości prowadzi do wyodrębnienia dwóch modeli uwzględniania wartości w teoriach ekonomicznych: modelu gustu (taste model) i modelu postrzeżeniowego (perception model). W kolejnej części artykułu zostaną omówione różne postawy aksjologicznego zaangażowania badacza. W ostatniej części artykułu nastąpi zestawienie sposobów wartościowania w życiu gospodarczym, z postawami wartościującymi badaczy. Analiza treści pojęć analitycznych w ekonomii oraz porównanie różnych stanowisk aksjologicznych w teoriach ekonomicznych będzie zmierzać do sprecyzowania postulatu Wertfreiheit jako postulatu bezstronności i oddzielania ocen moralnych od twierdzeń o wartościach obecnych w działalności gospodarczej. (fragment tekstu)

EN

In mainstream economics the principle of freedom from value judgment (Wertfreiheit) is enforced. This principle has different interpretations. The aim of this paper is to present the author's interpretations of the principle of Wertfreiheit. The basic ideas of axiology have been analysed: values, valuations, and value judgments, including their application to economic activities and economic researches. Two models of valuations have been presented - the taste model and perception model - as well as points of view of economic researches on those models. The conclusion comprises the author's interpretation of the principle of Wertfreiheit as that of impartiality and integrity in research activities. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Aksjologia; Teoria ekonomii; System wartości

EN

Axiology; Economic theory; Value system

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2014
• Tom: 17
• Numer: nr 1
• Strony: 9--21

Twórcy

autor

Bożena Klimczak

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Andreski S., Maxa Webera olśnienia i pomyłki, PWN, Warszawa 1992.
• Arystoteles, Metafizyka, PWN, Warszawa 1983.
• Augustyn, O państwie bożym, Pax, Warszawa 1977.
• Friedman M., The Methodology of Positive Economics, [w:] Essays in Positive Economics, University of Chicago Press, Chicago 1953, s. 3-34.
• Griffin J., Sąd wartościujący, Fundacja Aletheia, Warszawa 2000.
• Hobbes T., Lewiatan, PWN, Warszawa 1954.
• Hume D., Traktat o naturze ludzkiej, PWN, Warszawa 1963.
• Hutchison T.W., Types and Sources of Value-Judgements and Bias, [w:] "Positive" Economics and Policy Objectives, Allen & Unwin, London 1964.
• Kant I., Krytyka władzy sądzenia, PWN, Warszawa 1986.
• Kartezjusz, Zasady filozofii, Antyk, Kęty 2001.
• Keynes J.N., The Scope and Method of Political Economy, Augustus Kelley, New York 1955.
• Machlup F., Positive and Normative Economics: An Analisys of Ideas, [w:] Economic Means and Social Ends, Prentice Hall, Englewood Cliffs, 1969.
• Mandeville B., Bajka o pszczołach, PWN, Warszawa 1957.
• Mill J.St., Essays on Some Unsettled Questions of Political Economy, Kelley and MacMillan, 1955 (1936).
• Mill J.St., System logiki dedukcyjnej i indukcyjnej, tłum. Cz. Znamierowski, PWN, Warszawa 1962.
• Mill J.St., Zasady ekonomii politycznej i niektóre jej zastosowania do filozofii społecznej, PWN, Warszawa 1965.
• Myrdal G., Value in Social Theory: A Selection of Essays on Methodology, ed. P. Streeten, Routledge & K. Paul, London 1958.
• Platon, Eutyfron, [w:] Uczta, Polityk, Sofista, Eutyfron, tłum. W. Witwicki, WN PWN, Warszawa 2010, s. 321-345.
• Popper K.R., Nędza historyzmu, PWN, Warszawa 1999.
• Popper K.R., Logika odkrycia naukowego, PWN, Warszawa 1977.
• Popper K.R., Wiedza obiektywna, PWN, Warszawa 1992.
• Schumpeter J.A., History of Economic Analysis, Routledge, London 2006.
• Tomasz z Akwinu, Summa Theologica, Katolicki Ośrodek Wydawniczy Veritas, Londyn 1967.
• Weber M., Sens wolnej od wartościowania socjologii i ekonomii, [w:] Problemy socjologii wiedzy, PWN, Warszawa 1957.

Identyfikatory

DOI

11089/4066