Przedsiębiorstwo jako aktywny podmiot kształtujący przestrzeń

• Autorzy: Janusz Machowski

Warianty tytułu

The Enterprise as the Active Subject Formative of the Space

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Współczesne przemiany sprawiły, że inaczej pojmujemy dzisiaj czas i przestrzeń, co rzutuje na proces badawczy zjawisk zachodzących w gospodarce. Zgodnie z podstawowymi założeniami metodologicznymi geografii społeczno-ekonomicznej rzeczywistość należy badać w sposób całościowy, z uwzględnieniem jej zróżnicowań przestrzennych oraz ich zmienności w czasie. Analizowanie zjawisk na poziomie branż, gałęzi i działów gospodarki czy przemysłu w ujęciu jednostek terytorialnych - co określano strukturą przestrzenną - nie w pełni obrazuje złożoność współczesnych zależności występujących w przestrzeni. Przedmiotem mego zainteresowania jest badanie przedsiębiorstw - organizacji prowadzących działalność gospodarczą. Nurt badawczy geografii przedsiębiorstw (geography of enterprise, corporate geography), za prekursora której uznaje się powszechnie Roberta McNee, zaczął traktować przedsiębiorstwo jako aktywny podmiot funkcjonujący w przestrzeni. Wielkość i struktura przedsiębiorstwa sprawia, że przestrzeń ta może być kształtowana i nie ogranicza się jedynie do użytkowanego terytorium. Powiązania oraz wzajemne relacje firmy z otoczeniem zewnętrznym: ekonomicznym, technologicznym, prawnym, politycznym, kulturowym czy przyrodniczym, wpływają na wymiary i zasięg przestrzenny przedsiębiorstwa. Określenie wymiarów przedsiębiorstwa (wytwarzanej przez nie przestrzeni) i miary ich badania to problemy, z którym przyszło mi się zmierzyć.(fragment tekstu)

EN

The analysis of occurrences on the level of lines, branches and divisions of the economy or the industry with respect to territorial units - which is referred to as the spatial structure - does not fully picture the complexity of present dependences occurring in the space. The object of my interest is the research of enterprises - organizations leading economic activity. The research stream of geography of enterprises (corporate geography), whose universally acknowledged precursor is Robert McNee, began to treat the enterprise as the active subject working in the space. The size and structure of an enterprise causes this space to be shaped, and not only limited to the used territory. Connections and interrelations of firms with the external environment: economic, technological, legal, political, cultural and natural, bear on the measurements and the spatial range of the enterprise. Determining the measures of an enterprise (the space shaped by it) and methods of their investigation are problems I have faced. In global economy, enterprises are surrounded by a wide circle of efficiently working firms, specialized, and realizing particular fragments of the created chain of value. Besides, value is not produced in a one-way chain, but within a number of multi-directional transactions between enterprises. Among them are basic activities (productive and commercial) connected with the physical creation of products (products and services), with their delivery, sale, and service, supporting the functioning of the enterprise infrastructure, supply, human resources and research and development works. Enterprises, in order to realize their own activities more efficiently, to a greater and greater degree are organized on the pattern of network organizations. Industrial networks are created both by large enterprises and small and middle-sized firms. The idea of networking was developed in spatial-economic research by Tadeusz Stryjakowski, in his works in industrial geography. For the present paper, the author defines the notion of a network enterprise, characterizes its features, presents the types and makes an attempt at determining the measurements of such enterprises and suggests methods of measurement.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przedsiębiorstwo; Geografia ekonomiczna

EN

Enterprises; Economic geography

• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 12 Wpływ procesów globalizacji i integracji europejskiej na transformacje struktur przemysłowych
• Strony: 153--158

Twórcy

autor

Janusz Machowski

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Chojnicki Z., 1999, Podstawy metodologiczne i teoretyczne geografii, Poznań
• Domański B., 1997, Geografia przedsiębiorstw - niedoceniany nurt badań w polskiej geografii ekonomicznej, [w:] Domański B., Jackowski A., red., Geografia, człowiek, gospodarka, Kraków
• Domański R., Marciniak A., 2003, Sieciowe koncepcje gospodarki miast i regionów, Warszawa
• Domański R., 2005, Geografia ekonomiczna. Ujęcie dynamiczne, Warszawa
• Gorzelak G., Smętkowski M., 2005, Metropolia i jej region w gospodarce informacyjnej, Warszawa
• Lisowski A. 2003, Koncepcje przestrzeni w geografii człowieka, Warszawa
• Łobos K., 2005, Organizacje sieciowe, [w:] Krupski R., red., Zarządzanie przedsiębiorstwem w turbulentnym otoczeniu, Warszawa
• Rogacki H., red., 2003, Problemy interpretacji wyników metod badawczych stosowanych w geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarce przestrzennej, Poznań
• Strategor, 2001, Zarządzanie firmą, Warszawa
• Stryjakiewicz T., 2001, Orientacje teoretyczno-metodologiczne w geografii przemysłu a transformacja gospodarki, Warszawa-Kraków -Rzeszów
• Stryjakiewicz T., 2001, Koncepcja usieciowienia w badaniach przestrzenno-ekonomicznych, [w:] Rogacki H., red. Koncepcje teoretyczne i metody badań geografii społeczno ekonomicznej i gospodarki przestrzennej, Poznań
• Stryjakiewicz T., Wajda J., 2003, Organizacja przestrzenna grup kapitałowych jako problem badawczy geografii ekonomicznej, [w:] Zioło Z., Makieła Z., red., Przemysł w procesie globalizacji, Prace Komisji Geografii Przemysłu PTG, nr 6, Warszawa-Kraków
• Stryjakiewicz T., 2004, Sieci gospodarcze w Polsce w warunkach transformacji systemowej, [w:] Parysek J.J., red., Rozwój regionalny i lokalny 1989-2002 w Polsce w latach, Poznań
• Tobolska A., 2006, Strategie globalne a nowe formy organizacji przedsiębiorstw transnarodowych, [w:] Zioło Z., Rachwał T., red., Rola przedsiębiorczości w podnoszeniu konkurencyjności społeczeństwa i gospodarki, Warszawa-Kraków
• Wieloński A., 2004., Lokalizacja działalności gospodarczej. Teoretyczne podstawy, Warszawa
• Wieloński A., 2005, Geografia przemysłu, Warszawa
• Yip G.S., 2004, Strategia globalna, Warszawa
• Zioło Z., 2001, Struktura branżowa i koncentracja przestrzenna wiodących światowych firm przemysłowych,[w:] Zioło Z., red., Problemy przemian struktur przemysłowych w procesie wdrażania reguł gospodarki rynkowej, Kraków
• Zorska A., 2007, Korporacje transnarodowe. Przemiany, oddziaływania, wyzwania, Warszawa