PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Czasopismo
2013 | 11 | nr 2 | 43--50
Tytuł artykułu

Non-Agricultural Economic Functions of Rural Areas in the Łódzkie Voivodship (1999-2009)

Autorzy
Warianty tytułu
Pozarolnicze funkcje gospodarcze obszarów wiejskich w województwie łódzkim (1999-2009)
Języki publikacji
EN
Abstrakty
EN
This article addresses the issue of functional development of rural areas in the Łódzkie Voivodship. Empirical research was preceded by a description of directions in the functional research of rural areas. There are two methods of functional research in geographical studies of rural areas. The first tradition has developed on the basis of settlement geography, while the second lies within the area of agricultural geography where the efforts were concentrated on identification of the functional structure of rural areas. Functional research operating within the concept of a rural area as a multifunctional space differs considerably from the concepts based on the theory of a settlement network or a system concept. In the concept of multifunctional areas, a function is a certain quality of this area, whereas in the theory of a settlement network a function is understood as an activity which describes the rank of a settlement and its relation to other settlements. The article attempts to identify functions of rural areas within the framework of a system concept. In settlement geography functional studies include primarily a description of the settlement structure by the means of depicting a place and explaining the meaning of certain elements within the whole (i.e., in the settlement system). In the research, functions of rural areas are identified within the scope of the functional whole, which in turn is a commune's settlement network. Indirect methods of dividing the functions of this entity into those endogenous and those exogenous simultaneously describe their local (endogenous) and specialised (exogenous) meanings. The results of the research, and the conclusions drawn, prove that the methods of direct measurement of economic base complements, within the concept of multifunctional space, rural studies very well. The division of employment into exogenous and endogenous and identification of its areas of concentration provides a way to illustrate the rate of a commune's economic openness, and therefore, the connection with other settlement systems. Among the most important conclusions emerging from the results of the research the following should be noted. There is a systematic growth of the importance of non-agricultural functions in the rural areas of the Łódzkie Voivodship (1999-2009). The most important system-forming element among non-agricultural functions is manufacturing, trade and transportation. Non-agricultural functions are characterised by relatively high spatial concentration, especially in the Łódź Agglomeration and in the suburban zones of medium towns. (original abstract)
Badania funkcjonalne są jednym z najbardziej popularnych sposobów identyfikacji i interpretacji przemian terytorialnych struktur społeczno-gospodarczych. Metody określania struktury funkcjonalnej odpowiednich terytoriów (regionów, miast, wsi) uznaje się za stosunkowo prosty i wygodny sposób przedstawiania ich podstaw gospodarczych. Analiza funkcjonalna, niezależnie od teoretycznego umocowania koncepcji badań, ma wiele zalet. Związane są one przede wszystkim z możliwościami określenia ogólnej, kompleksowej specyfiki gospodarczej określonych terytoriów (miast, wsi). W analizie funkcjonalnej ważną rolę odgrywa określenie roli działalności gospodarczej, a dokładniej jej rangi ekonomicznej w większych całościach tj. w systemach terytorialnych (najczęściej regionalnym i krajowym). Funkcjami osiedli (miast, wsi) są wszystkie działalności społeczno-gospodarcze, niezależnie od ich rangi ekonomicznej i przestrzennej. Działalności gospodarcze (połączone zazwyczaj w grupy statystyczne - sekcje, grupy, podgrupy, itd.) wykonywane w miastach i wsiach są ich funkcjami. Funkcje określają rolę gospodarczą danego obszaru (miasta, gminy wiejskiej). W koncepcji bazy ekonomicznej funkcje gospodarcze dzieli się na dwa sektory: egzogeniczny i endogeniczny. Wielkość sektora egzogenicznego świadczy o sile powiązań osiedla (miasta, wsi). Funkcja egzogeniczna identyfikowana jest z ponadnormatywnym zatrudnieniem (powyżej przyjętego poziomu) w określonych działalnościach. Sektor endogeniczny zaspokaja natomiast potrzeby mieszkańców danego obszaru. Działalności (funkcje) egzogeniczne mają zatem znaczenie systemotwórcze i określają rangę osiedla (miasta, wsi) w systemie terytorialnym. Przeprowadzona analiza rozwoju pozarolniczych funkcji gospodarczych obszarów wiejskich regionu łódzkiego wykazała, że wysoki poziom rozwoju gospodarczego i jednocześnie istotna dywersyfikacja struktury działalności ekonomicznych występuje tylko w nielicznych gminach wiejskich regionu. Zauważono, że następuje systematyczny wzrost znaczenia funkcji pozarolniczych na obszarach wiejskich województwa łódzkiego (1999-2009). Najważniejsze znaczenie systemotwórcze wśród funkcji pozarolniczych ma działalność przemysłowa, handel i naprawy oraz transport i gospodarka magazynowa. Profesjonalne funkcje usługowe nie mają większego znaczenia w strukturze funkcjonalnej. Funkcje pozarolnicze charakteryzują się stosunkowo wysoką koncentracją przestrzenną. Są to przede wszystkim obszary wiejskie aglomeracji łódzkiej, strefy podmiejskie miast oraz bełchatowsko-piotrkowski obszar uprzemysłowiony. (abstrakt oryginalny)
Czasopismo
Rocznik
Tom
11
Numer
Strony
43--50
Opis fizyczny
Twórcy
  • University of Lodz, Poland
Bibliografia
  • Bański, J., and W. Stola. 2002. Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce, Studia Obszarów Wiejskich. Warszawa: Polskie Towarzystwo Geograficzne, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
  • Dacko, M. 2007. "Baza ekonomiczna i struktura funkcjonalna gmin woj. Małopolskiego." Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu no. 9 (2): 57-62.
  • Jerczyński, M. 1973. "Zagadnienia specjalizacji bazy ekonomicznej większych miast w Polsce." In Studia nad strukturą funkcjonalną miast, edited by K. Dziewoński, 11-138. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.
  • Kamińska, W. 2006. Pozarolnicza działalność gospodarcza w Polsce w latach 1988-2003. Edited by G. Węcławowicz, Prace Geograficzne. Warszawa: IGiPZ PAN.
  • Kostrowicki, J. 1980. "Układ hierarchiczny typów rolnictwa świata." Przegląd Geograficzny no. 52 (2): 271-302.
  • Stola, W. 1987. Klasyfikacja funkcjonalna obszarów wiejskich Polski. Próba metodyczna, Prace Habilitacyjne/Polska Akademia Nauk. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  • Suliborski, A. 2001. Funkcje i struktura funkcjonalna miast. Studia empiryczno-teoretyczne. Komentarz do zbioru monotematycznych publikacji stanowiących rozprawę habilitacyjną, Rozprawy Habilitacyjne Uniwersytetu Łódzkiego. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
  • Suliborski, A. 2002. "Funkcjonalne przemiany i integracja systemu miast w regionie łódzkim." In Struktury i procesy kształtujące łódzki region społeczno-gospodarczy, edited by A. Jewtuchowicz and A. Suliborski, 168-210. Łódź: ZERiOŚ. UŁ. Fundacja Inkubator.
  • Suliborski, A. 2010. Funkcjonalizm w polskiej geografii miast. Studia nad genezą i pojęciem funkcji. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  • Suliborski, A., M. Wójcik, and D. Walkiewicz. 2010. "Funkcje i struktura funkcjonalna Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego." In Łódzka metropolia. Problemy integracji gospodarczej, edited by A. Jewtuchowicz and M. Wójcik, 21-39. Łódź: Wydawnictwo Biblioteka.
  • Śleszyński, P. 2003. "Rozklad przestrzenny dzialalnosci gospodarczej w aglomeracji warszawskiej."Przegląd Geograficzny no. 75 (3): 403-432.
  • Wójcik, M. 2004. "Rozwój pozarolniczej działalności gospodarczej w wybranych gminach wiejskich aglomeracji łódzkiej." In Pozarolnicza działalność gospodarcza na obszarach wiejskich, edited by E. Pałka, 123-136. Warszawa: Polskie Towarzystwo Geograficzne.
  • Wójcik, M. 2008. Przemiany społeczno-gospodarcze wsi aglomeracji łódzkiej w okresie transformacji ustrojowej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  • Wójcik, M. 2010. "Zmiany funkcji obszarów wiejskich w województwie łódzkim w ujęciu koncepcji bazy ekonomicznej (1999-2007)." In Studia nad bazą ekonomiczną miast i rynkiem pracy w województwie łódzkim, edited by M. Wójcik, 57-69. Nowy Sącz: Karpacki Instytut Rozwoju Regionalnego.
  • Wójcik, M. 2011. "Wiejski obszar peryferyjny w koncepcjach geograficznych." In Wiejskie obszary peryferyjne - uwarunkowania i czynniki aktywizacji, edited by M. Wesołowska, 19-34. Warszawa: Polskie Towarzystwo Geograficzne. IGiPZ PAN.
  • Wójcik, M. 2012. "Funkcje gospodarcze jako wyraz rozwoju lokalnych rynków pracy. Próba metodyczna na przykładzie obszarów wiejskich województwa łódzkiego." In Wiejskie rynki pracy - zasoby, aktywacja, nowe struktury, edited by W. Kamińska and K. Heffner. Warszawa: KPZK PAN.
  • Zagożdżon, A. 1966. "Zespoły osadnicze o funkcjach nierolniczych jako forma urbanizacji wsi." In Problemy ewolucji układów osadniczych na tle procesów urbanizacyjnych w Polsce, edited by K. Hryniewicka, 103-128. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171289577

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.