Rynek finansowy a wzrost polskiej gospodarki

• Autorzy: Grażyna Ancyparowicz

Warianty tytułu

The Relationship between Financial Markets and the Development of the Polish Economy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W latach 1990-2012 polska gospodarka rozwijała się szybciej niż gospodarka światowa i zachodnioeuropejska. Jednak zmiany, jakie dokonały się w strukturze tworzenia naszego PKB, nie dla wszystkich były korzystne. Pogłębiła się polaryzacja majątkowa ludności. Wynagrodzenia rosły znacznie wolniej od wartości dodanej i PKB. Zlikwidowano prawie 90% państwowych przedsiębiorstw, głównie w przemyśle i budownictwie. Wzrost gospodarczy stawał się coraz bardziej zależny od importowanej technologii i dóbr zaopatrzeniowych. Wiele renomowanych, dobrze prosperujących w latach dziewięćdziesiątych XX w. polskich firm upadło lub przeszło w obce ręce. Podaż pieniądza dla sektora bankowego rosła wolniej niż dochody sektora niefinansowego (gospodarstw domowych i przedsiębiorstw). Przyczyniła się do tego zarówno malejąca skłonność do oszczędzania, jak i reforma emerytalna oraz wzrost zainteresowania funduszami inwestycyjnymi. W połowie 2008 r. wartość depozytów sektora niefinansowego była po raz pierwszy niższa od wartości udzielonych kredytów. W następnych latach dodatnia luka kredytowania pogłębiła się. Wypełniły ją kredyty na rynku międzybankowym, udzielane utworzonym w Polsce filiom banków przez macierzyste korporacje. Struktura właścicielska polskiego rynku bankowego spowodowała, że o rozmiarach akcji kredytowej w znacznej mierze decydowały zagraniczne instytucje monetarne. Na przykład w ciągu pierwszych trzech kwartałów 2012 r., w związku z kryzysem w strefie euro, nierezydenci wycofali z polskiego sektora kapitał netto w kwocie 43 mld USD. Miało to istotny wpływ na spadek popytu krajowego, a w konsekwencji na niską dynamikę polskiego PKB. Obecność transnarodowych korporacji nie zawsze ogranicza suwerenność ekonomiczną, lecz nie można lekceważyć tego zagrożenia, jeśli Polska chce zachować partnerskie relacje z wyżej rozwiniętym, zamożniejszym otoczeniem. (abstrakt oryginalny)

EN

In the period 1990-2012, the Polish economy has grown faster than the world economy and European economy, however changes in the structure of our GDP were not favorable. Increased differences in social position and income of Poles. Wages and salaries grew at a much slower rate than the value added and GDP. Privatized almost 90% state-owned enterprises, mainly in industry and construction. Economic growth became more and more dependent on imported technology, machinery and supply of intermediate goods. Many well-known, successful in the nineties of the twentieth century, companies failed or passed into foreign hands. The money supply to the polish banking sector has grown more slowly than incomes of non financial sector (households and enterprises). Propensity to save in banks decreased. Partly it happened because of the obligatory saving in OFE, partly due to the popularization of investment funds. In mid-2008, the value of non-financial sector deposits was the first time less than the loans. In subsequent years, a positive credit gap has widened. It has been filled in the interbank credit, given by the parent corporations. International monetary institutions, that have supported financially their subsidiaries established in Poland, decided to issue of credit money in our country. For example: During the first three quarters of 2012, in connection with the crisis in the euro area, non-residents withdrew from the Polish banking sector net capital in the amount of 43 billion USD. This had a significant impact on the decline in domestic demand and, consequently, the very low growth of Polish GDP. The presence of transnational corporations not always limited economic sovereignty, but you can not ignore this threat, if Poland wants to keep the partnership with higher developed, prosperous international environment. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rynki finansowe; Wzrost gospodarczy; Gospodarka narodowa; Przekształcenia ustrojowo-systemowe; Inwestycje; Produkt krajowy brutto (PKB); Kredyt

EN

Financial markets; Economic growth; National economy; Political and systemic transformations; Investment; Gross domestic product (GDP); Credit

• Czasopismo: Zarządzanie i Finanse
• Rocznik: 2013
• Numer: R. 11, nr 2, cz. 1
• Strony: 18--33

Twórcy

autor

Grażyna Ancyparowicz

• Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego w Katowicach

Bibliografia

• Ancyparowicz G. (2010), Prywatyzacja jako element planu konsolidacji finansów sektora rządowego, w: "Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej", nr 81.
• Ancyparowicz G., Stanisławski M. (2012), Kurs walutowy i kredyt a fenomen wzrostu polskiej gospodarki w latach 2009-2011, w: Finanse w niestabilnym otoczeniu - dylematy i wyzwania. Finanse publiczne, Famulska T., Walasik A. (red.), Studia Ekonomiczne, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 108.
• Aslund A. (2010), Jak budowano kapitalizm. Transformacja Europy Środkowej i Wschodniej, Rosji i Azji Środkowej. Książka i Wiedza, Warszawa.
• Bank Światowy, http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP. PP.CD, dostęp dnia 10.02.2013.
• Bank Światowy, http://data.worldbank.org/topic/poverty?display=graph, dostęp dnia 20.02.2013.
• Banki zależne od zagranicznych instytucji finansowych - wybrane aspekty stabilności systemów finansowych w krajach Europy Środkowej i Wschodniej, http://www.knf.gov.pl./opracowania/sektor_bankowy/raporty_i_opracowania/analizy_opracowania/index.html, dostęp dnia 02.08.2012.
• Biuletyny Statystyczne GUS, http://www.stat.gov.pl/gus/5840_2919_PLK_HTML.htm, dostęp dnia 12.02.2013.
• Diagnoza społeczna 2011 (2011), Warunki i jakość życia Polaków, Czapiński J., Panek T. (red), Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa.
• Europejskie badanie dochodów i warunków życia (EU-SILC) w 2010 r. Podstawowe wskaźniki spójności społecznej (2013), GUS, Warszawa.
• Europejskie badanie dochodów i warunków życia (EU-SILC) w 2010 r. Podstawowe wskaźniki spójności społecznej (2011), GUS, Warszawa.
• Financial globalization. Retrat or reset?, McKinsey Global Institute, http://mkqpreview1.qdweb.net, dostęp dnia 12.02.2013.
• Hayek F.A. (1986),Road to Serfdom, University of Chicago Press, Chicago.
• Human Development Report 2011. Sustainability and Equity: A Better Future for All, http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2011_EN_Complete.pdf, dostęp dnia 19.02.2013.
• Informacja o sytuacji finansowej banków (2013), KNF, http://www.knf.gov.pl/opracowania/sektor_bankowy/dane_o_rynku/Dane_miesieczne.html, dostęp dnia 30.07.2013.
• InfoDług. Ogólnopolski Raport o zaległym zadłużeniu i klientach podwyższonego ryzyka, http://www.big.pl/download/2013_02_infodlug_pop.pdf, dostęp dnia 25.02.2013.
• International Labour Organization, http://laborsta.ilo.org/, dostęp dnia 30.07.2011.
• Kowalik T. (2009), www.Polska transformacja.pl, Muza, Warszawa.
• Kurczewski J. (1995), Taka młoda a taka brzydka, "Gazeta Wyborcza", nr 3.
• Looking to 2060: A Global Vision of Long Term Growth, http://www.OECD.org, dostęp dnia 20.02.2013.
• Mały Rocznik Statystyczny Polski 2012 (2012), GUS, Warszawa.
• Mapping the Global Markets 2012, McKinsey Global Institute, http://mkqpreview1.qdweb.net, dostęp dnia 12.02.2013.
• Międzynarodowa pozycja inwestycyjna; http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka, dostęp dnia 24.02.2013.
• Mises L. (1972), Economic Calculation in the Socialist Commonwealth, w: Socialist Economics, Nove A., Nuti D. M. (red.) Penguin, Harmondsworth.
• Oręziak L. (2012), OFE w Polsce - produkt globalnych instytucji finansowych, "Polityka Społeczna", nr 11-12.
• Plan Prywatyzacji na lata 2012-2013, http://prywatyzacja.msp.gov.pl/, dostęp dnia 24.02.2013.
• Produkt krajowy brutto w 2012 r. Szacunek wstępny. Materiał na konferencję prasową w dniu 29.01.2013
• Program gospodarczy. Główne założenia i kierunki (1989), Warszawa, październik.
• Przebieg procesów przekształceń własnościowych wg stanu na dzień 31.12.2012 r., http://prywatyzacja.msp.gov.pl/portal/pr/23/Przeksztalcenia_wlasnosciowe.html, dostęp dnia 20.02.2011.
• Raport: Kurs na zmiany. Doświadczenie klienta w relacji z bankami w Polsce, Deloitte-Polska, http://www.deloitte.com/view/pl_PL/pl/dla-prasy/Raporty/..., dostęp dnia 28.08.2012.
• Ricards J. (2012), Wojny walutowe. Nadejście kolejnego globalnego kryzysu, Lipa M. (tłum.), Helion, Gliwice.
• Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2012 (2012), GUS, Warszawa.
• Różne oblicza polskiej biedy. Wielowymiarowa analiza ubóstwa na podstawie wyników badania spójności społecznej (2012), GUS, materiał na konferencję prasową w dniu 30 listopada 2012 r.
• Struktura wynagrodzeń według zawodów w październiku 2010 r. (2011), Notatka informacyjna. Wyniki wstępne badania Z-12, GUS, Warszawa.
• The dynamics of income inequality in Poland in a comparative perspective - major conclusions from research and statistical data (2011), Institute of Social Policy, "Working Analyses and Papers", no. 2.
• Ubóstwo w Polsce w 2011 r. (na podstawie badań budżetów gospodarstw domowych), materiał na konferencję prasową w dniu 31 maja 2012 r.
• World Bank Data, http://data.worldbank.org/indicator, dostęp dnia 19.02.2013.
• Wozinski J. (2012), Historia pieniądzem pisana, czyli jak rządzący Polską na przestrzeni wieków manipulowali polską walutą. Wydawnictwo "Prohibita", Warszawa.
• Zatrudnienie i wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2012 r. Europejskie badanie warunków życia. EU-SILC, www.stat.gov.pl, dostęp dnia 19.02.2013.
• Żyżyński J. (2013),, Suwerenność gospodarcza - mit i polityczny cel (refleksje ekonomisty), "Zeszyty Polityczne Prawa i Sprawiedliwości", nr 2.