Student jako klient na rynku usług edukacyjnych szkolnictwa wyższego

• Autorzy: Angelika Pabian

Warianty tytułu

Student as a Client on the Higher Education Market Summary

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wiele zmian, jakie dokonały się na rynku usług edukacyjnych szkolnictwa wyższego spowodowało orientowanie się marketingowe uczelni. Zaczęły one działać jako "przedsiębiorstwa usługowe", które oferują usługę kształceniową. Kolejny efekt zmian to traktowanie studentów jako klientów. Artykuł podkreśla różnicę pomiędzy klientem, a kupującym na rynku usług edukacyjnych szkolnictwa wyższego. Różnica w znaczeniu tych dwóch terminów wyrasta z fundamentalnych kwestii, tj.: wolności wyboru, odpowiedzialności za ponoszenie opłat, konieczności weryfikacji osiągnięć i oceny kwalifikacji, dających prawo do skorzystania z oferty usługowej jednostki. Wydawać by się mogło, ze różnice są błahe, ale tak naprawdę są bardzo istotne. Ponadto artykuł podnosi kwestię kreowania wartości dla studentów. Dlatego też jednym z celów artykułu jest identyfikacja typów oferowanych wartości oraz przedstawienie źródeł ich pochodzenia. Można mówić o czterech typach wartości: funkcjonalnej, hedonistycznej, symbolicznej i kosztowej. Źródłem każdej z wymienionych wartości może być: usługa edukacyjna, interakcje pomiędzy studentami i uczelniami, otoczenie czy nawet przeniesienie prawa wartości. Waga tego ostatniego w przypadku usług zostaje zminimalizowana z racji tego, iż nie ma możliwości nabycia prawa własności usługi, co powoduje, że nie można jej "posiadać", można mieć tylko dostęp do jej świadczenia. Autorka chciała podkreślić wagę zmian, które dokonały się na rynku, a które to wywołały powstanie nowych wyzwań dla uczelni. W rezultacie tych zmian placówki oświatowe szkolnictwa wyższego muszą odpowiadać na potrzeby edukacyjne studentów, których zobowiązani są traktować jako klientów. Ponadto uczelnie wykorzystują instrumentarium do niedawna przypisane tylko jednostkom biznesowym. Główny temat artykułu koncentruje się na studencie kliencie, z racji nowej roli, jaką ma do spełnienia na rynku usług edukacyjnych szkolnictwa wyższego. (abstrakt oryginalny)

EN

Many changes on the higher education market resulted in introducing marketing orientation at universities. They started to operate as service firms which offer educational service. The next result of the market change is treating students as clients. The article emphasizes the difference between a client and a customer on the HE market. The diversity results from some fundamental issues, including: freedom of choice, responsibility for paying the price, requirements to prove merit and eligibility. Sometimes the differences can be thought as trivial ones but they are very important. Furthermore the article raises the issue of value creation for students. The one of the purposes of the paper is to explore the types of value given to students and sources of value. There can be four types of value received by students during the whole student lifetime: functional/instrumental value, experiential/hedonic value, symbolic/expressive value, cost/sacrifice value. Each type of value can be created by a couple of sources, for example products (educational service), interaction between students and university, environment and ownership/possession transfer. The author would like to stress many changes that happened on the Polish higher education market, which generated new challenges for universities. In result they have to respond to the new students' needs and treat them as clients. They also have to use many instruments used also by companies. The main subject of the article focuses on clients because of a new role that students have to play. They are more active and an integral part of the higher education process. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rynek usług edukacyjnych; Szkolnictwo wyższe

EN

Education services market; Higher education

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 34 Uwarunkowania wzrostu wartości przedsiębiorstw w warunkach konkurencji
• Strony: 583--601

Twórcy

autor

Angelika Pabian

• Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej

Bibliografia

• Altkorn J., Wizerunek firmy, Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej, Dąbrowa Górnicza 2004.
• Boguszewicz-Kreft M., Aspekty fizyczne jako element marketingu- mix usług, "Marketing i Rynek" 2006, nr 2.
• Drapińska A., Student- klient. Czy uczelnia ma zawsze spełniać oczekiwania studentów?, "Marketing i Rynek" 2007, nr 3.
• Franz R. S., Whateveryou do, don 't treat your students like customers!, "Journal of Management Education" 1998, Feb, Vol. 22, Iss. 1.
• Huczek M., Marketing organizacji non- profit, Wyd. Wyższej Szkoły Zarządzania i Marketingu w Sosnowcu, Sosnowiec 2003.
• Krzyżak M., Działania promocyjne szkół i uczelni, "Marketing i Rynek" 2000, nr 12.
• Marketing Szkół Wyższych, G. Nowaczyk, Maciej Kolasiński (red.), Wyd. WSB w Poznaniu, Poznań 2004.
• Marszałek M., Zarządzanie relacjami na rynku usług edukacyjnych, "Marketing i Rynek" 2009, nr 4.
• Mruk H., Stępień B., Tworzenie wartości dla klienta w przedsiębiorstwach międzynarodowych z perspektywy instytucjonalnej, " Marketing i Rynek" 2008, nr 1.
• Payne A., Marketing usług, PWE, Warszawa 1997.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 września 2004 r., (Dz. U. z 2004 r., nr 196, poz. 2017).
• Ruszkowska I., Kształtowanie zaangażowania w relacjach usługowych (na przykładzie rynku usług zdrowotnych), "Marketing i Rynek" 2004, nr 3.
• Sargeant A., Marketing w organizacjach non- profit. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2004.
• Sirvanci M., Are students the true customers of higher education?, "Quality Progress", 1996, Oct, Woł. 29, Iss. 10.
• Smith J. B., Colgate M., Customer Value Creation: A Practical Framework, "Journal of Marketing Theory and Practice" 2007, Winter (za:) J. Sawicki, Tworzenie wartości dla klienta- praktyczna koncepcja ramowa, "Marketing i Rynek" 2008, nr 8.
• Szkoły wyższe i ich finanse 2008 r.. Publikacja Głównego Urzędu Statystycznego, Warszawa 2009: http://www.stat.gov.pl/gus/5840j557_PLK_HTML.htm
• Szkoły wyższe i ich finanse w 2006 r., Publikacja Głównego Urzędu Statystycznego, Warszawa 2007: http://www.stat.gov.pl/gus/5840Jl77_PLK_HTML.htm.
• Szymura-Tyc M., Marketing we współczesnych procesach tworzenia wartości dla klienta i przedsiębiorstwa, Wyd. AE w Katowicach, Katowice 2005.
• Thomas J., Gupta Rajen K., Marketing Theory and Practice: Evolving Through Turbulent Times, "Global Business Review" 2005, No. 1 (za:) J. Sawicki, Ewolucja marketingu w burzliwych czasach, "Marketing i Rynek" 2006, nr 3.
• Ustawa o szkolnictwie wyższym z dnia 12 września 1990r. (Dz. U. z 1990 r., nr 65, poz. 385).
• Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym z dnia 27 lipca 2005 (Dz. U. z 2005 r., nr 164, poz. 1365 z późniejszymi zmianami).
• Zarządzanie placówkami oświatowymi w kontekście reformy systemu oświaty w Polsce, J. Wódz (i in.), WSB w Dąbrowie Górniczej, Dąbrowa Górnicza 2001.