Płeć jako jedno z kryteriów dyskryminacyjnych w zatrudnieniu wyznaczających zakres podmiotowy dyskryminacji

• Autorzy: Helena Szewczyk

Warianty tytułu

Sex as One of Discrimination Criteria in Employment which Define Subjective Scope of Discrimination

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autorka omawia kryteria dyskryminacyjne wynikające z kodeksu pracy na tle regulacji międzynarodowych i Unii Europejskiej. Polski ustawodawca w kodeksie pracy wskazał na szerszy katalog kryteriów dyskryminacyjnych w porównaniu z prawem UE. Lista kryteriów dyskryminacyjnych zawartych w polskim kodeksie pracy nie jest jednak zamknięta. Obok najczęściej występujących w praktyce kryteriów dyskryminacji związanych z cechami osobowymi pracownika oraz z jego wyborami życiowymi niezwiązanymi z wykonywaną pracą, takimi jak płeć, można również wyodrębnić pozostałe kryteria dyskryminacji, w szczególności związane z wykonywaną pracą (jej rodzajem i charakterem, warunkami jej wykonywania, zakresem odpowiedzialności itp.) oraz ze statusem pracodawcy. Płeć stanowi jedno z kryteriów dyskryminacyjnych w zatrudnieniu związanych z cechami (właściwościami, przymiotami) osobowymi pracownika (kandydata do pracy). Podobnie jak inne kryteria dyskryminacyjne (nazwane i nienazwane) może ona być zarówno dozwolonym jak i niedozwolonym prawem kryterium rozróżnienia (dyferencjacji), a także niedozwolonym kryterium dyskryminacji w zatrudnieniu. (abstrakt oryginalny)

EN

The Polish legislator pointed out in the Labour Code a wider range of discrimination criteria than the law of the European Union. However, the list of discrimination criteria included in the Polish Labour Code is not closed. Apart from the discrimination criteria appearing in practice most often, which are related to the personality traits of an employee or their life choices not connected to work, such as sex, other discrimination criteria can be set apart, especially ones connected to the performed work (its kind and nature, conditions of performing it, scope of responsibility, etc.) and the status of the employer. Sex is one of the discrimination criteria in employment which is connected with personality traits (characteristics, attributes) of an employee (a candidate for a job). Similarly as other discrimination criteria (named and non-named), it may be a criterion of differentiation that is both allowed and not allowed by the law, as well as an unlawful discrimination criterion in employment. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dyskryminacja w zatrudnieniu; Dyskryminacja kobiet; Prawo WE; Kodeks pracy

EN

Employment discrimination; Women's discrimination; European Community law; Labour Code

• Czasopismo: Praca i Zabezpieczenie Społeczne
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 10
• Strony: 22--28

Twórcy

autor

Helena Szewczyk

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Bolesta-Borkowska, A.K. (2011). W: К. Walczak (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa: Legalis.
• Boruta, I. (2004). Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu - nowa regulacja prawna. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 2, 2-8.
• Buchowska, N. (2011). Stereotypy oparte na pici a dyskryminacja kobiet - aspekty prawnomiędzynarodowe. W: Z. Niedbała (red.), Prawo wobec dyskryminacji w życiu społecznym, gospodarczym i politycznym. Warszawa: Difin.
• Czajka, Z. (2013). Dyskryminacja kobiet w pracy zawodowej czy wpływ obiektywnych czynników. Polityka Społeczna, 8,16-23.
• Davis, M. (2003). Nationality Discrimination in the European Internal Market. Haque-London-New York: Hardcover.
• Domańska, M. (2005). W: A. Wróbel (red.), Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy. Kraków: Zakamycze.
• Dörre-Nowak, D. (2011). W: B. Wagner (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Gdańsk: Wydawnictwo ODDK.
• Dungs, D. (1998). Die Europäisierung des deutschen Arbeitsrechts und der geschlechterspezifische Gleichbehandlungs- grundsatz. Stuttgart-München-Hannover-Berlin-Weimar-Dresden: Boorberg.
• Falski, J. (2000). Ewolucja wykładni zasady równości w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Państwo i Prawo, 1, 49-59.
• Firlit-Fesnak, G. (2005). Wspólnotowa polityka na rzecz równości kobiet i mężczyzn. Ewolucja celów i instrumentów działania. Warszawa: Wyd. IPS UW.
• Florek, L. (2011). W: L. Florek (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa: WoltersKluwer.
• Góral, Z. (2010). Podstawowe zasady prawa pracy. W: K.W. Baran (red.), Zarys systemu prawa pracy. T.I. Część ogólna prawa pracy. Warszawa: WoltersKluwer, 538-670.
• Gronowska, B. (2013). Europejska Konwencja Praw Człowieka a prawa drugiej generacji - kilka refleksji o zacieraniu granic. Europejski Przegląd Sądowy, 9, 4-10.
• Kantola, J. (2012). Polityka równości płci w Unii Europejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Maliszewska-Nienartowicz, J. (2011). Dyskryminacja pośrednia w prawie Unii Europejskiej: rozwój i istota koncepcji. Gdańskie Studia Prawnicze, XXV, 265- 279.
• Maliszewska-Nienartowicz, J. (2012). Dyskryminacja pośrednia w prawie Unii Europejskiej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
• Maniewska, E. (2012). W: E. Maniewska, K. Jaśkowski (red.), Kodeks pracy. Komentarz. T.I. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LEX.
• Matey-Tyrowicz, M. (2006). Podstawowe prawa społeczne w dziedzinie pracy jako "mega-źródła" prawa pracy. W: M. Matey-Tyrowicz, T. Zieliński (red.), Prawo pracy RP w obliczu przemian. Warszawa: C.H. Beck.
• Mitrus, L. (2005). Stosunek pracy. Kraków: Wyd. Universitas.
• Murak, B. (2011). Problem dyskryminacji płacowej przy pracach interwencyjnych i robotach publicznych. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 3, 28-35.
• Oniszczuk, J. (2005). Wolności i prawa socjalne oraz orzecznictwo konstytucyjne. Warszawa: Wyd. Szkoły Głównej Handlowej.
• Osajda, K. (2009). Orzecznictwo ETS dotyczące transseksualizmu. Europejski Przegląd Sądowy, 9, 36-40.
• Pudzianowska, D. Śledzińska-Simon, A. (2012). Problemy skutecznego zwalczania dyskryminacji w świetle polskiej ustawy o równym traktowaniu. Efektywność europejskiego systemu ochrony praw człowieka. Obszary analizy skuteczności europejskiego systemu ochrony praw człowieka. Toruń: Wyd. Adam Marszałek.
• Sadurski, W. (1978). Równość wobec prawa. Państwo i Prawo, 8-9, 51-64.
• Sanetra, W. (2013). W: J. Iwulski, W. Sanetra (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa: LexisNexis.
• Smolin, M. (2013). Zasada równości płci. Studium komparatystyczne standardów Rady Europy i Unii Europejskiej. Warszawa: EuroPrawo Instytut Wydawniczy.
• Sobczyk, A. (2013). Prawo pracy w świetle konstytucji RP. T. II. Wybrane problemy i instytucje prawa pracy a konstytucyjne prawa i wolności człowieka. Warszawa: CH Beck.
• Stanisz, P. (2005). Wspólnotowy zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu ze względu na religię lub światopogląd. Przegląd Sejmowy, 1, 43-56.
• Szewczyk, H. (2009). Dyrektywa nr 97/81/WE dotycząca Porozumienia ramowego w sprawie pracy w niepełnym wymiarze godzin w świetle prawa wspólnotowego i polskiego. Studia Europejskie, 3,107-124.
• Szewczyk, H. (2013). Dyskryminacja w zatrudnieniu ze względu na przynależność związkową. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 4,19-27.
• Ślebzak, K. (2013). Antydyskryminacyjne prawo Unii Europejskiej w dziedzinie zatrudnienia w orzecznictwie TSUE - zakres i podstawowe pojęcia. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 9, 2-10.
• Tokarski, J. (1980). Słownik wyrazów obcych. Warszawa: PWN.
• Tomaszewska, M. 2013. W: J. Stelina (red.), Prawo pracy. Warszawa: C.H. Beck.
• Walczak, K. (2013). Równe traktowanie w zatrudnieniu. W: K.W. Baran (red.), Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych. Warszawa: WoltersKluwer.
• Wratny J. (2013). Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa: Legalis.
• Wróbel, A. (2013). Karta praw podstawowych Unii Europejskiej. Komentarz. Warszawa: Legalis.
• Zalasiński, A. (2006). Zakaz dyshyminacji w sferze podatków bezpośrednich w prawie podatkowym Wspólnoty Europejskiej. Warszawa: C.H. Beck.
• Zielińska, E. (2001). Ciężar dowodu w przypadkach dyskryminacji ze względu na płeć w świetle dyrektywy Rady 97/80/WE z dnia 15 grudnia 1997 r. W: A. Duda, U. Nowakowska (red.), Równość praw kobiet i mężczyzn: ustawodawstwo Unii Europejskiej i Rady Europy, orzecznictwo ETS i ETPC. Teksty i komentarze. Warszawa: Wyd. Centrum Praw Kobiet.
• Zieliński, M.J. (2013). Zasada równego traktowania a zakaz dyskryminacji w prawie pracy. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 8, 25-29.
• ---