Efekty restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w Polsce

• Autorzy: Maria Tkocz

Warianty tytułu

Effects of Hard Coal Mining Restructuring in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jednym z najtrudniejszych do rozwiązania problemów w okresie transformacji gospodarki był problem restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego, którego głównym celem było doprowadzenie do jego rentowności i funkcjonowania zgodnie z zasadami gospodarki rynkowej. Problem ten próbowano rozwiązać w ramach kolejnych programów rządowych: "Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego w Polsce" (1993), "Górnictwo węgla kamiennego, polityka państwa i sektora na lata 1996-2000" (1996), "Reforma górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 1998-2002" (1998), "Program likwidacji zdolności produkcyjnych górnictwa węgla kamiennego w latach 1998-2002" (1999), "Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego w latach 2004-2006 oraz strategia na lata 2007-2010" (2004). Programy te, głównie ze względu na brak konsekwencji w ich realizacji, nie doprowadziły do zrealizowania podstawowego celu jakim było osiągnięcie rentowności całej branży. Spowodowały jednak wiele zmian zarówno w skali makro- jak i mikroekonomicznej. Zmiany te oraz rezultaty przeprowadzonych reform w górnictwie są przedmiotem niniejszego artykułu.(fragment tekstu)

EN

This paper presents changes in the functioning of hard coal mining in Poland in the period of development of free market economy, i.e. after 1989. During this period some attempts were made to bring the coal mining to remunerativeness. Five programmes of coal mining restructuring were implemented. Their main aim was the reduction of excessive production capacities. 23 coal mains were closed down in the period 1989-2003, especially in the northern and eastern parts of the coal basin, which include the areas where coal exploitation was the longest and coal resources are located under considerably urbanised areas, often within safety pillars (Bytom, Chorzów, Gliwice, Zabrze, Będzin, Dąbrowa Górnicza, Sosnowiec). As a consequence, coal production fell from 177.4 million tonnes to 100.5 million tonnes and the employment decreased from 415.7 thousand to 135.7 thousand. An organisational structure is represented by three coal syndicates: Katowice Capital Group with 8 coal mines, Coal Campaign with 23 coal mines and Jastrzębie Coal Company with 5 coal mines.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Górnictwo węgla kamiennego; Restrukturyzacja górnictwa; Restrukturyzacja naprawcza; Rentowność produkcji

EN

Hard bituminous coal mining; Mining industry restructuring; Repair restructuring; Profitability of production

• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Rocznik: 2006
• Numer: nr 9 Efekty restrukturyzacji polskiej przestrzeni przemysłowej
• Strony: 28--39

Twórcy

autor

Maria Tkocz

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Bąk M., Majewski J. 1995, Przebieg procesu prywatyzacji kopalń węgla kamiennego, Biuletyn PAWK, nr 10(2), s. 4-9
• Dilling R. 1993, Zadania Spółek Węglowych w zakresie technicznej restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego, "Przegląd Górniczy", nr 9, s. 15-18
• Karbownik A., Pawełczyk E., Morawski E. 1996, Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 1994-1995, "Wiadomości Górnicze", nr 6, s. 250-263
• Kortus B., Adamus J. 1992, Ocena przemian strukturalnych w Okręgu Górnośląskim i Krakowskim,Folia Geographica. Series Oeconomica, vol. XXIV, Wrocław-Warszawa, s. 13-35
• Lisowski A. 1996, Górnictwo węgla kamiennego w Polsce, "Śląsk", Katowice
• Makieła Z. 2002, Wyniki realizacji programów restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego po 1989 r., [w:] Problemy transformacji struktur przemysłowych, red. Z. Zioło, Prace Komisji Geografii Przemysłu PTG, nr 4, Warszawa-Kraków-Rzeszów, s. 57-65
• Pakuła L. 1992, Postępy restrukturyzacji przemysłu w wybranych gałęziach okręgu górnośląskiego, częstochowskiego i bielskiego, Folia Geographica. Series Geographica-Oeconomica, vol. XXIV, Wrocław-Warszawa-Kraków, s. 37─51
• Pakuła L. 1997, Zmiany strukturalne i proces transformacji przemysłu Górnośląskiego Okręgu przemysłowego, Zeszyty IG i PZ PAN, nr 46, s. 53-93
• Pakuła L. 2003, Tendencje restrukturyzacji przemysłu Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w dobie transformacji, [w:] Przemysł w procesie globalizacji, red. Z. Zioło i Z. Makieła, Prace Komisji Geografii Przemysłu PTG, nr 6, Warszawa-Kraków, s. 59-66
• Pukowska-Mitka M., Tkocz M. 1992, Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego w woj. katowickim, [w:] Geografia przemysłu w warunkach nowego systemu gospodarowania, COMSN, Komisja Geografii Przemysłu PTG, Kraków, s. 140-154
• Plany dostępu do zasobów węgla kamiennego w latach 2004-2006 oraz plany zamknięcia kopalń w latach 2004-2007, 2004, Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Warszawa
• Rocznik statystyczny kopalń 1991, Państwowa Agencja Węgla Kamiennego, Katowice
• Riley R., Tkocz M. 1998, Coal mining in Upper Silesia under communism and capitalism, European Urban and Regional Studies, v. 5, nr 3, s. 217─235
• Riley R., Tkocz M. 1999, Local responses to changed circumstances: Coalmining in the market economy in Upper Silesia, Poland, GeoJurnal 48, s. 279-290
• Tkocz M. 1989, Tendencje zmian w strukturze przestrzennej górnictwa węgla kamiennego w woj. katowickim, Geographia. Studia et Dissertationes, t. 13, Katowice, s. 79-97
• Tkocz M. 1996, Funkcjonowanie kopalń węgla kamiennego w warunkach kształtowania się gospodarki rynkowej, [w:] Wpływ procesów transformacji gospodarki narodowej na funkcjonowanie jednostek gospodarczych i układów przestrzennych, red. Z. Zioło, Warszawa-Kraków, s. 60-68
• Tkocz M. 1998, Górnictwo węgla kamiennego w nowych warunkach gospodarowania, "Przegląd Geograficzny", t. LXX, z. 1-2, s. 69-85
• Tkocz M. 2001, Restrukturyzacja przemysłu regionu tradycyjnego, Wydaw. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice
• Zabierowski J. 1996, Wybrane problemy restrukturyzacji polskiego górnictwa węgla kamiennego, "Wiadomości Górnicze", nr 3, s. 5-9