Europejska polityka spójności : kontrowersje i wątpliwości

• Autorzy: Piotr Zientara

Warianty tytułu

European Cohesion Policy : Controversies and Doubts

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Spójność gospodarcza i społeczna jest od lat jednym z najważniejszych priorytetów Unii Europejskiej. Dążenie do konwergencji społeczno-ekonomicznej zarówno na poziomie państw członkowskich, jak i regionów nabrało szczególnego znaczenia po 2004 r., kiedy do Wspólnoty przyjęto znacznie uboższe kraje Europy Środkowej i Wschodniej (ESW), co naturalnie przyczyniło się do zwiększenia dysproporcji (zwłaszcza międzyregionalnych). Europejska polityka spójności (cohesion policy), która w praktyce przybiera formę subsydiów regionalnych, finansowanych w głównej mierze z funduszy strukturalnych, jest jednak przedmiotem poważnych kontrowersji. Wątpliwości budzą zarówno przesłanki, jak i skuteczność transferów regionalnych. Innymi słowy, badacze koncentrują się na znalezieniu odpowiedzi na pytanie, czy (i w jakim stopniu) polityka spójności przyczynia się do przyspieszenia procesów realnej konwergencji. Co więcej, dowodzi się, iż polityka spójności, która ma charakter redystrybucyjny, jest sprzeczna z celami strategii lizbońskiej. Dzieje się tak na skutek przesunięcia zasobów do regionów, w których są one wykorzystane mniej efektywnie, co nie sprzyja przyspieszeniu tempa wzrostu PKB. Warto zatem omówić instrumenty i efektywność polityki spójności, uwydatniając głosy krytyczne i skutki dla Polski - kraju, który jest największym beneficjentem unijnej pomocy. (fragment tekstu)

EN

The aim of the article is to discuss the rationale, instruments and effectiveness of EU cohesion policy. Reduction of EU-wide disproportions has been Europe's long-standing objective that has brought forth a wide range of structural policies. However, the promotion of socio-economic cohesion, which is defined in terms of reducing regional disparities in the level of development, is controversial. This is because cohesion policy is awkwardly positioned within two over-lapping sets of tensions. Being essentially distributive in character, it focuses on convergence by allocating resources to regions where returns on capital are less productive. That seems to be in conflict with the imperatives of the Lisbon Strategy, since to promote growth resources should be allocated to where they are most productive. Evidence from EU-15 countries suggests that European funds are best used to improve transport, ICT, power and water infrastructure. This, nonetheless, needs to be combined with an improvement of the nationwide business environment. Drawing on these insights, the article concludes by exploring the implications of EU cohesion policy for regional development in Poland. It argues for a further devolution of power to regions and the need to close the civilization gap between the eastern and western parts of Poland. This implies that, while supporting economically strong regions in the aim of turning them into national engines of growth seems sensible per se, it is too early to adopt such a strategy in Poland. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polityka spójności; Konwergencja gospodarcza; Konkurencyjność regionów; Współpraca regionalna; Rozwój społeczno-gospodarczy

EN

Cohesion policy; Economic convergence; Regions competitiveness; Regional cooperation; Social economic development

• Czasopismo: Wspólnoty Europejskie
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 4 (191)
• Strony: 24--29

Twórcy

autor

Piotr Zientara

• Gdańska Wyższa Szkoła Administracji

Bibliografia

• Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską. Dostępny na stronie: http://www.6pr.pl/pliki/4208/TWE%20skonsolidowany.doc/
• Eurostat, Regions: Statistical Yearbook 2006, 2007, s. 26, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/ (12.3.2008)
• R. Leonardi (2005) Cohesion Policy in the European Union: The Building of Europe, Palgrave, Basingstoke
• N. De Michelis (2008), Regional Convergence: A Relevant Measure of Policy Success?, "CESifo Forum", nr 1, s. 10, http://www.cesifo-group.de/ (1 5.6.2008)
• R. Esposti (2008), Regional Growth Convergence and EU Policies: Empirical Evidence and Measuring Problems, CESifo Forum, nr 1, s. 14,. http://www.cesifo-group.de/. (15.6.2008)
• C. Meisinger, EU Rural Development Policy 2007-2013, DG Agri, Brussels 2006
• J. Rowiński, Program rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007-2013, "Wspólnoty Europejskie", nr 3, 2008, s. 23-29
• CAP and the Regions: Territorial Impact of Common Agricultural Policy, (red.) M. Shucksmith, K. Thomson, D. Roberts, CAB International, Wallingford 2005
• CAP and the Regions: Building a Multidisciplinary Framework for the Analysis of EU Agricultural Space, C. Laurent, I. Bowler (red.), INRA Editions, Paris 1997
• European Commission, Growing Regions, Growing Europe: Fourth Report on Economic and Social Cohesion, OOPEC, Luxemburg 2007, s. xv, http://ec.europa.eu/regional_policy/ sources/docoffic/official/reports/cohesion4/pdf/4cr_en.pdf/, 23.6.2008
• I. Begg, Cohesion in the EU, CESifo Forum, nr 1, 2008, s. 3, http://www.cesifo-group.de/, 15.6.2008
• I. Santos (2008), Is Structural Spending on Solid Foundations?, "Bruguel Policy Brief, nr 2, Bruguel, Brussels
• A. Sapir i in. (2004), An Agenda for a Growing Europe. The Sapir Report, Oxford University Press, New York, s. 6
• S. Ederveen, H.L.F. de Groot, R. Nahuis, Fertile Soil for Structural Funds! A Panel Data Analysis of the Conditional Effectiveness European Cohesion Policy, "Kyklos", nr. 59, s. 17
• F. Abraham, P. Van Rompuy (1995), Regional Convergence in the European Monetary Union, "Papers in Regional Science", vol. 74, nr. 2, s. 125
• W.T.M. Molle, I.J. Boeckhout (1995), Economic Disparity Under Conditions of Integration: A Long-term View of the Economic Case, "Papers in Regional Science", vol. 74, Nr 2, s. 105
• M.-C. Piugcerver-Pehalver (2007). The Impact of Structural Funds Policy on European Regions' Growth: A Theoretical and Empirical Approach, "The European Journal of Comparative Economics", nr 4, s. 179
• European Integration, Regional Policy and Growth, World Bank, B. Funck, L. Pizzati (red.), Washington 2003
• S. Tarditi, G. Zanias (2001), Common Agricultural Policy, w: Competitiveness and Cohesion in EU Policies, (red.) R. Hal, A. Smith, L. Tsoukalis, Oxford University Press, Oxford, s. 179-216
• R. Cottrell, When East Meets West, "The Economist", nr 8351, 22.11.2003
• S. Brakman, H. Garretsen (2005), Location and Competition. Routledge, New York
• J. Bradley, G. Untiedt, T. Mitze (2007), Analysis of the Impact of Cohesion Policy: A Note Explaining the HERMIN-based Simulations, 14.7.2007. http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/ docgener/evaluation/pdf/hermin07.pdf/
• European Commission (2001), Unity, Solidarity, Diversity for Europe, its People and Territory. Second Report on Economic and Social Cohesion, European Commission, Brussels, s. 131
• World Bank, Doing Business 2007, 2008, 10.6. 2008, http://www.doingbusiness.org/economyrankings/
• World Economic Forum, Global Competitiveness Index 2007/2008, 2008, 10.6. 2008. http://www.gcr.weforum.org/
• Polityka Gospodarcza, H. Ćwikliński (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2004, s. 63
• A. Zybała, Władza dialogu, "Dialog", Lipiec 2006, s. 57-58
• J. Munkhammar (2007), The Guide to Reform, Timbro, Stockholm, s. 118
• A. Władyniak (2003), Polityka gospodarcza UE w ocenie niezależnych ekspertów. Główne tezy raportu Sapira, "Wspólnoty Europejskie", nr 10 (144), s. 30-34
• Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Nowa koncepcja polityki regionalnej, Warszawa, czerwiec 2008, s. 8
• Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Polski Wschodniej do 2020 r., Warszawa 2008, http://www.mrr.gov.pl/NR/rdonlyres/ (30.7.2008)