Podatek akcyzowy na tle innych form opodatkowania konsumpcji

• Autorzy: Bożena Sowa

Warianty tytułu

Excise Tax Compared to Other Forms of Consumption Taxes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Podatek akcyzowy jest podatkiem pośrednim nakładanym na niektóre wyroby konsumpcyjne, dlatego też określany jest jako podatek od spożycia. W porównaniu z podatkiem obrotowym podatek akcyzowy nakładany jest tylko na niektóre rodzaje towarów. Z tego względu stanowi on selektywny podatek obrotowy. Podstawowym jego celem jest ograniczenie konsumpcji tych dóbr ze względu na ich szkodliwość zdrowotną, bądź też wyczerpywanie się ich rezerw. Podatek akcyzowy, z reguły, zaliczany jest do kategorii podatków konsumpcyjnych stosowanych zarówno w państwach rozwijających się, jak i państwach o wysokim poziomie rozwoju gospodarczego. Występuje on obok podatków obrotowych lub podatków od wartości dodanej. Jako specjalny podatek konsumpcyjny jest w pełni przerzucany na konsumentów. Konstrukcja tego podatku - od 1993 roku - była wielokrotnie zmieniana, gdyż przyjęto metodę ewolucyjnego zbliżania polskich rozwiązań w zakresie akcyzy do standardów obowiązujących w państwach Unii Europejskiej. Od dnia 1 maja 2004 r. Polska, stając się państwem członkowskim Unii Europejskiej, związana jest normami prawa wspólnotowego, które dotyczą między innymi także problematyki opodatkowania podatkiem akcyzowym. W tym zakresie pierwsze konkretne działania rozpoczęły się wraz z podpisaniem 16 grudnia 1991 roku Układu Europejskiego. Dokument ten zobowiązał polskie władze do podjęcia również wszelkich działań mających na celu zapewnienie zgodności naszego ustawodawstwa z przepisami wspólnotowymi. Wprowadzenie przepisów regulujących opodatkowanie akcyzami na poziome Wspólnoty Europejskiej uwydatniło różnice między podatkiem akcyzowym, a innymi formami opodatkowania konsumpcji. Aktualny stan prawodawstwa wspólnotowego wyklucza jednorodne pojmowanie ceł i akcyz. Celem niniejszej publikacji jest ukazanie pozycji podatku akcyzowego na tle innych form opodatkowania konsumpcji, a zwłaszcza w odniesieniu do podatku obrotowego jakim jest podatek VAT. (abstrakt oryginalny)

EN

Excise duty is an indirect tax imposed on certain consumer goods, and therefore it is referred to as a tax on consumption. Compared to the sales tax, excise duty is imposed only on certain types of goods. For this reason, it is a selective sales tax . Its main objective is to reduce the consumption of these goods due to their harmful health, or the depletion of their reserves. Excise duty, as a rule , belongs to the category of consumption tax used both in developing countries and countries with a high level of economic development. It can be found next to turnover taxes or value added taxes. As a special consumption tax it is fully passed on to consumers. The form of this tax - since 1993 - has been amended several times since it was adopted the method of evolutionary convergence solutions for the Polish excise duty to the standards in force in the European Union. From 1 May 2004, Poland , becoming a Member State of the European Union , is related to rules of Community la , which relate, inter alia, the issue of the excise tax. In this regard, the first action began with the signing of 16 December 1991 the European Agreement. This document committed the Polish authorities to take all the measures to ensure the compliance of our legislation with Community law. The introduction of rules governing the taxation of excise duties on the level of the European Community has highlighted the differences between excise duty, tax and other forms of consumption. The current state of Community law precludes a uniform understanding of the customs and excise duties. The purpose of this publication is to present the position of the excise tax to other forms of taxation of consumption , especially in relation to the sales tax that is VAT. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Podatek akcyzowy; Podatki; Forma opodatkowania; Akcyza; Polityka podatkowa; Teoria opodatkowania; Podatki pośrednie; Opodatkowanie konsumpcji

EN

Excise tax; Taxes; Form of taxation; Excise duty; Tax policy; Taxation theory; Indirect taxation; Consumption taxation

• Czasopismo: Modern Management Review
• Rocznik: 2013
• Tom: 18 (XVIII)
• Numer: nr 20 (2)
• Strony: 69--84

Twórcy

autor

Bożena Sowa

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• Adam Z., Podatki i opłaty w kapitalizmie, Ekonomista nr 4-6 z 1963 r.
• Budżet państwa i prawo budżetowe (ujęcie prawno-historyczne), Kancelaria Sejmu Biuro Studiów i Ekspertyz, Wydział Opinii Prawnych, Raport nr 182, listopad 2000, s. 4 [za:] R. Rybacki, Nauka skarbowości, Warszawa 1935
• Ciechanowska E.(red.), Jakie zmiany wprowadziła nowa ustawa o podatku akcyzowym, ePoradnik Gazety Prawnej, Warszawa 2009
• Dolata S., Podstawy wiedzy o polskim systemie podatkowym, Wyd. 2, LEX a Wolters Kluwer business, Warszawa 2011
• Dzwonkowski H, Prawo podatkowe, 2. wydanie, C.H.Beck, Warszawa 2012
• Famulska T., VAT jako instrument polityki fiskalnej w warunkach kryzysu gospodarczego [w:] Nowe zarządzanie finansami publicznymi w warunkach kryzysu, pod red. S. Owsiaka, PWE, Warszawa 2011
• Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawa podatkowe, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2010
• Gorgol A., Podatek akcyzowy, [w:] Prawo podatkowe, część ogólna i szczegółowa pod red. W. Wójtowicz, Wyd. Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz - Lublin 2005
• Jaśkiewicz J., Podatki konsumpcyjne, [w:] System instytucji prawno-finansowych PRL, T. III, Instytucje budŜetowe, Ossolineum, Wrocław 1985
• Kałka M., Kieniewicz U., Podatek akcyzowy, Komentarz 2011, Oficyna Wydawnicza Unimex, Wrocław 2011
• Kuzińska H., Rola podatków pośrednich w Polsce, Wyd. WSPiZ im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2002
• Krajewska A., Podatki w Unii Europejskiej, PWE, Warszawa 2010
• Lasiński-Sulecki K., Prawna regulacja akcyzy w europejskim prawie wspólnotowym, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2007
• Maruchin W., System podatkowy, Wizja Press & IT, Warszawa 2011
• Mastalski R., Prawo podatkowe, 7. wydanie, Wy. C.H.Beck, Warszawa 2012
• Mączyński D., Podatek akcyzowy w prawie polskim i europejskim: komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2004
• Nowe przepisy dotyczące podatku akcyzowego i ich wpływ na działalność gospodarczą, Taxnewsletter Miesięczny Biuletyn Podatkowy KPMG Polska, lipiec 2004
• Ofiarski Z., Prawo podatkowe, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2008
• Oręziak L., Konkurencja podatkowa i harmonizacja podatków w ramach Unii Europejskiej. Implikacje dla Polski, Wyd. WSHiP w Warszawie, Warszawa 2007
• Orłowski T., Nowy Leksykon Ekonomiczny, Oficyna Wydawnicza Graf-Pukt, Warszawa 1998
• Pukała R., Ubezpieczenie jako narzędzie ograniczenia ryzyka działalności przedsiębiorstwa [w:] Эффективное управление предприятием и регионом, Сборник научных статей, Гродненский государственный университет им. Янки Купалы, Гродно, 2011
• Pukała R., Zarządzanie ryzykiem przedsiębiorstwa w warunkach recesji w K. Kaszuba (red.) Podkarpackie przedsiębiorstwa po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, MIG, Rzeszów 2010
• PWN Biznes, www.bznes.pwn.pl (stan na dzień 28.10.2012 r.)
• Sławińska T., Przedmiot opodatkowania w podatku akcyzowym, STUDIA IURIDICA XL/2002
• Sowa B., Zakres dostosowania polskich podatków pośrednich do prawa UE ze szczególnym uwzględnieniem podatku akcyzowego, [w:] Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej nr 226, Rzeszów 2006
• Taylor E., Potyka Skarbowa i system podatkowy Rzeczypospolitej Polskiej, WSH w Poznaniu, Poznań 1929
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., nr 16, poz. 93, ze zm.)
• Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz. U. z 2011 r., Nr 108, poz. 626, z późn. zm.)
• Wojtowicz W., Podatki państwowe [w:] Zarys finansów publicznych i prawa finansowego, W. Wojtowicz (red.),Wolters Kluwer Polska- Lex, Warszawa 2011
• Wolański R., Istota podatku [w:] System podatkowy w Polsce, Wyd. Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2009
• Zamkowska S., Mężyk A., Obciążenia finansowe przedsiębiorstw transportu drogowego w Polsce w aspekcie wspólnego rynku UE [w:] Podatki w Unii Europejskiej. Harmonizacja czy konkurencja podatkowa?, pod red. S.I. Bukowskiego, M. Pypecia, Politechnika Radomska, Radom 2007.