PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2014 | 35 Regionalny wymiar przemian polskiej wsi - aspekty społeczne i środowiskowe = Regional Dimension of Changes in Polish Rural Areas - Social and Environmental Aspect | 9--27
Tytuł artykułu

Wielofunkcyjność i próba wyróżnienia funkcjonalno-gospodarczych typów krajobrazu wiejskiego Polski

Autorzy
Treść / Zawartość
Warianty tytułu
Multifunctionality and Attempt to Define Functional and Economic Types of Rural Landscapes in Poland
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Od lat 70. ubiegłego wieku nasiliły się badania i opracowania dotyczące wielofunkcyjności i zróżnicowania krajobrazu kulturowego obszarów wiejskich. W artykule podjęto próbę wykazania zróżnicowania procesu wielofunkcyjności obszarów wiejskich w okresie 1970-2010. Następnie przedstawiono konsekwencje wielofunkcyjności w wiejskim krajobrazie kulturowym w ujęciu regionalnym i krajowym. W artykule dokonano zwięzłej charakterystyki 9 typów krajobrazu wiejskiego w Polsce: rolniczego, leśnego, turystyczno-wypoczynkowego, mieszkaniowo-usługowego (zurbanizowanego), górniczoprzemysłowego, osadniczego, wielofunkcyjnego (mieszanego), komunikacyjnego oraz dziedzictwa kulturowego. Zwrócono też uwagę na czynniki kształtujące wiejski krajobraz kulturowy w Polsce w przyszłości, zgodnie z wdrażanymi zasadami i normami Europejskiej Konwencji Krajobrazowej z 2000 r.(abstrakt oryginalny)
EN
Research related to multifunctionality and diversity of cultural landscape in rural areas has been intensifi ed since the 1970s of the 20th century. Th is article attempts to demonstrate the diff erentiated process of multifunctionality in rural areas in the years 1970-2010 as well as to analyze the impact of multifunctionality on rural landscape. Nine types of rural landscape in Poland (2010) have been distinguished: agricultural, forest, tourism and recreation, residential and commercial (urbanized), mining and industrial, residential, multi-functional (mixed), communication and cultural heritage in the light of fundamental changes that have taken place in 1990-2010 in rural areas. Particular attention was paid to factors shaping rural landscape in the coming future, in accordance with the implemented principles and standards of the European Landscape Convention of 2000.(original abstract)
Twórcy
  • Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Bibliografia
  • Adamowicz M., Zwolińska-Ligaj M., 2009, Koncepcja wielofunkcyjności jako element zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, Zeszyty Naukowe - Polityka Europejska, Finanse i Marketing, 2 (51), SGGW, Warszawa s. 11-38.
  • Andrejczuk W. (red.), 2010, Krajobraz a turystyka, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, nr 14, Sosnowiec.
  • Antrop M., 2005, Why landscapes of the past are important for the future, Landscape and Urban Planning, 10, 1-2, s. 21-34.
  • Apostol L., Paraschiv V., 2011, The cycle of anthropic rural landscape in Giurgeu Depression. Spatial-Temporal Evolutions, Present Environment and Sustainable Development, 5, 1, s. 160-178.
  • Armand G.L., 1980, Nauka o krajobrazie, PWN, Warszawa.
  • Bański J., 2005, Przestrzenny wymiar współczesnych procesów na wsi, Studia Obszarów Wiejskich, 9, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa.
  • Bański J., 2006, Geografia polskiej wsi, PWE, Warszawa.
  • Bański J. (red.), 2010, Atlas rolnictwa Polski, IGiPZ PAN, Warszawa.
  • Bański J., Stola W., 2002, Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce, Studia Obszarów Wiejskich, 3, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa.
  • Bernat S. (red.), 2011, Niematerialne wartości krajobrazów kulturowych, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 15, Sosnowiec.
  • Berninger O., 1968, Landschaft und ihre Teilen, [w:] K. Buchwald, W. Engelhardt (red.), Handbuch für Landschaftspfl ege und Naturschutz, Bayerischer Landwirtschaftsverlag GmbH, München, s. 24-48.
  • Berry B. (red.), 1976, Urbanisation and counterurbanisation, Sage, Beverly Hills, California.
  • Bogdanowski J., 1979, Architektura krajobrazu, PWN, Warszawa.
  • Bohm A., 2006, Planowanie przestrzenne dla architektów krajobrazu, Politechnika Krakowska, Kraków.
  • Buchwald K., Engelhardt W. (red.), 1968, Handbuch für Landschaftspflege und Naturschutz, Bayerischer Landwirtschaftsverlag GmbH, München.
  • Cairol D., Coudel E., Knickel K., Caron P. Kroger M., 2009, Multifunctionality of agriculture and rural areas as reflected in policies: The importance and relevance of the territorial view, Journal of environmental policy and planning, 11 (4), s. 269-289.
  • Cherry G., 1976, Rural planning problems, Leonard Hill, London.
  • Chilczuk M., 1970, Osadnictwo wiejskie Polski, PWN, Warszawa.
  • Clocke P., Marsden T., Mooney P.H., (red.), 2006, Handbook of Rural Studies, Sage, London.
  • Cymerman R., Falkowski J., Hopfer A., 1992, Krajobrazy wiejskie (klasyfikacja i kształtowanie), Wyd. ART, Olsztyn.
  • Dahlstrom A., Cousins S.A.O., Eriksson O., 2006, The History of Land Use, People and Livestock, and the Relationship to Present Plant Species Diversity in a Rural Landscape in Sweden, Environment and History, 12, 2, s. 191- 212.
  • Domański B., 2001, Kapitał zagraniczny w przemyśle Polski, prawidłowości rozmieszczenia, uwarunkowania i skutki, IGiGP UJ, Kraków.
  • Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, 2010, Komunikat Komisji. KOM (2010) 2020, Bruksela.
  • European Landscape Convention 2000, czyli Europejska Konwencja Krajobrazowa, 2006, Dziennik Ustaw nr 14, poz. 98, wersja obowiązująca od 01.01.2005, 10 s.
  • Garcia-Moruno L., 2010, Analiza linii i formy budynków w integracji krajobrazu wiejskiego, Hiszpański Dz. Badań Rolniczych, 8 (3), s. 833-847.
  • Gillmor D.A., Bański J. (red.), 2003, Aspects of changes in European rural space, Geographia Polonica, 76, 1, IGSO PAS, Warsaw.
  • GUS, 2010, Charakterystyka obszarów wiejskich w 2008 r., Warszawa.
  • GUS, 2011, Raport o stanie lasów 2010, Warszawa.
  • Harvey T., Works M.A., 2001, The Rural Landscape as Urban Amenity: Land Use on the Rural-Urban Interface in the Portland, Oregon, Metropolitan Area, Portland State University, Portland.
  • Healy R.G, Short J.L., 2010, The Changing Rural Landscape, Environment: Science and Policy for Sustainable Development, 23, 10, s. 6-34.
  • Helinski K.L., 2006, Redefining identity in the altered rural landscape, Massachusetts Institute of Technology.
  • Hełdak M., 2012, Decyzje planistyczne przemiany krajobrazu kulturowego obszarów wiejskich, Uniwersytet Przyrodniczy, Wrocław.
  • Ilieva M., Iliev I., 2008, Small towns and large villages in Bulgaria as elements of urban-rural continuum, [w:] A. Jezierska-Thole, L. Kozłowski (red.), Gospodarka przestrzenna, s. 407-420.
  • Jagusiewicz A., Byszewska-Dawidek M., 2010, Turystyka wiejska w 2010 roku i założenia jej rozwoju, Instytut Turystyki, Warszawa.
  • Janecki J., Borkowski Z. (red.), 2004-2008, Krajobraz i ogród wiejski, t. 3-7, KUL, Lublin.
  • Kiełczewska-Zaleska M., 1976, Geografia osadnictwa. Zarys problematyki, PWN, Warszawa.
  • Kistowski M., 2010, Eksterminacja krajobrazu Polski jako skutek wadliwej transformacji społeczno-gospodarczej państwa, [w:] D. Chylińska, J. Łach (red.), Studia krajobrazowe a ginące krajobrazy, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, s. 9-20.
  • Kłodziński M., 2008, Czynniki warunkujące wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich w Polsce, Centr. Bibl. Roln., Rolniczy Magazyn Elektroniczny, 27.
  • Kołodziejczyk D., 1999, Pozarolnicza działalność gospodarcza w środowisku lokalnym i regionalnym, Wieś i Rolnictwo, 2, s. 109-117.
  • Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju na lata 2008-2030, 2010, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego,Warszawa.
  • Kondracki J., 2002, Geografia regionalna Polski, WN PWN, Warszawa.
  • Kopeva D., Madjarova S., Peneva M., 2012, Assessing EU policy impacts on the multifunctional characters of rural areas, Trakia Journal of Sciences, 10, 4, s. 28-35.
  • Kostrowicki A.S., 1975, Kształtowanie krajobrazu rolniczego Polski, [w:] K. Buchwald, W. Engelgardt (red.), Kształtowanie krajobrazu a ochrona przyrody, PWN, Warszawa, s. 580-625.
  • Kostrowicki J. 1976, Obszary wiejskie jako przestrzeń wielofunkcyjna. Zagadnienia badawcze i planistyczne, Przegląd Geograficzny, 43, 4, s. 601-611.
  • Koziński J., 2012, Finansowe i społeczne koszty chaotycznej urbanizacji - jak uniknąć fatalnych skutków dla budżetu gmin, UŚ, Katowice, konferencja 2.X.2012.
  • Kozłowski L., 2012, Rozłogi wsi jako treść krajobrazu, [w:] K. Kurowska, M. Gwiaździńska-Goraj (red.), Planowanie rozwoju przestrzeni wiejskiej, Studia Obszarów Wiejskich, 29, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa, s. 9-30.
  • Krysa(Partyka) A., Basaj M., 2009, Agroturystyka jako kierunek rozwoju gminy Gdów w opinii jej mieszkańców, Problemy Ekologii Krajobrazu, 27, s. 225-230.
  • Kupidura P., Kupidura A., Łuczewski M., 2011, Wartość krajobrazu przestrzeni obszarów wiejskich, WN PWN, Warszawa.
  • Kurowska K., Gwiaździńska-Goraj M. (red.), 2012, Planowanie rozwoju przestrzeni wiejskiej, Studia Obszarów Wiejskich, 29, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa.
  • Lanscape Research 2004-2010, Routledge Taylor &Francis Group, Milano.
  • Leszczycki S., 1988, Mikroregiony i krajobrazy antropogeograficzne, [w:] Krajobrazy Polski Lokalnej, Warszawa.
  • Madureira L., Costa S., 2009, Wielofunkcyjność rolnictwa jako innowacja PATH dla obszarów wiejskich, [w:] Materiały 113 seminarium EAAE nt. Rola wiedzy, innowacji i kapitału ludzkiego w wielofunkcyjnym rozwoju rolnictwa i terytorialnego rozwoju wsi, Belgrad, 9-11.XII.2009.
  • Marsden T., Sonnino R., 2008, Rural development and the regional state: Denying multifunctional agriculture in the UK, Journal of Rural Studies, s. 422- 231.
  • McGranahan D.A., 2008, Landscape Influence on Recent Rural Migration in the U.S., Landscape and Urban Planning 85, 3-4, s. 228-240.
  • Myczkowski Z., 2013, Kryteria waloryzacji krajobrazów Polski - propozycja systematyki, Konferencja Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, Czosnów k. Warszawy 25-26.IX.2013.
  • Myga-Piątek U. (red.), 2005, Krajobraz kulturowy. Aspekty teoretyczne i metodyczne, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 4, Sosnowiec.
  • Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID), 2010, Rejestr zabytków nieruchomych Polski, Warszawa.
  • Nassauer J.I., Wascher D.M., 2008, The Globalized Landscape: Rural Landscape Change and Policy in the United States and European Union, [w:] J.L. Jr Wescoat, D.M. Johnston (red.), Political Economies of Landscape Change, The GeoJournal Library, 89, s. 169-194.
  • Nita J., Miga-Piątek U., 2006, Krajobrazowe kierunki w zagospodarowaniu terenów pogórniczych, Przegląd Geologiczny, 54 (3), s. 256-262.
  • Pałka E. (red.), 2004, Pozarolnicza działalność gospodarcza na obszarach wiejskich, Studia Obszarów Wiejskich, 5, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa.
  • Paprzycka A., 1992, Kryteria typologii i oceny krajobrazu kulturowego, Wyd. IGiRR, Wrocław.
  • Pender L., Sharpley R. (red.), 2008, Zarządzanie turystyką, PWE, Warszawa.
  • Przemiany krajobrazu kulturowego w Polsce. Tradycja, współczesność, przyszłość, VI Kongres Krajoznawstwa Polskiego, 3, Olsztyn.
  • Rakowska J., Wojewódzka-Wiewiórska A., 2010, Zróżnicowanie przestrzenne obszarów wiejskich w Polsce - stan i perspektywy rozwoju w kontekście powiązań funkcjonalnych, Ekspertyza dla Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
  • Raszeja E., 2005, Tożsamość, trwałość, rozwój. Ochrona krajobrazu kulturowego w projektach odnowy wsi, Architektura Krajobrazu, 1-2, Wrocław, s. 41- 50.
  • Richling A., Solon J., 2002, Ekologia krajobrazu, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
  • Sevenant M., 2010, Variation in landscape perception and preference: experiences from case studies in rural and urban landscapes observed by different groups of respondents, Ghent University, Ghent.
  • Siekierski Cz., Romanowska K., 2000, Wpływ przystąpienia do Unii Europejskiej na możliwości rozwoju wielofunkcyjnego wsi polskiej, [w:] Materiały z konferencji: Możliwości wielofunkcyjnego rozwoju wsi polskiej w początkach XXI w., w kontekście integracji z Unią Europejską: aspekty regionalne, KPZK PAN, SGGW, Warszawa.
  • Stanny M., Drygas M. (red.), 2010, Przestrzenne, społeczno-ekonomiczne zróżnicowanie obszarów wiejskich w Polsce, IRWiR PAN, Warszawa.
  • Stoeglehner G., Schmid J., 2007, Development of cultural landscapes - Austrian situation and future perspektives in the Protection Shaping, light of the ELC, [w:] J. Hernik, J.M. Pijanowski (red.), Cultural Landscape - Assessment, Wyd. AR, Kraków, s. 59-67.
  • Stola W., 1987, Klasyfikacja funkcjonalna obszarów wiejskich Polski. Próba metodyczna, IGiPZ PAN, Warszawa.
  • Stola W., 2004, Regionalne zróżnicowanie struktury funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce, [w:] J. Bański (red.), 2004, Polska przestrzeń wiejska: procesy i perspektywy, Studia Obszarów Wiejskich, 6, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa.
  • Szczęsny T., 1975, Ochrona przyrody i krajobrazu, PWN, Warszawa.
  • Szczurowska M., Podawca K., Gworek B., 2005, Wielofunkcyjny rozwój terenów wiejskich szansą dla wsi, Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, 28, s. 49-59.
  • Szulc H., 2002, Atlas historyczny wsi w Polsce, IGiPZ PAN, Warszawa.
  • Szymańska D., 2009, Geografia osadnictwa, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
  • Tworkowski S., 1977, Problemy krajobrazu i architektury wsi, Politechnika Warszawska, Warszawa.
  • Wescoaoat J.L., Johnson D.M. (red.), 2008, Political Economies of Landscape Change (The Globalized Landscape: Rural Landscape Change and Policy in the United States and European Union), Springer.
  • Wdrażanie Europejskiej Konwencji Krajobrazowej w Polsce, 20.IX.2012, Konferencja naukowa, Józefów k. Warszawy.
  • Whitby M., Willis K., 1978, Rural resurce development, Methuen, London.
  • Wibberley G.P., 1972, Conflicts in the countryside, Town and Country Planning, 40, s. 259-264.
  • Wieczorkiewicz W., 1996, Architektura i planowanie wsi, Oficyna Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
  • Wilkin J. (red.) 2007, Polska wieś 2025 - wizja rozwoju, Fundusz Współpracy, Warszawa.
  • Wójcik M., 2012, Geografia wsi w Polsce, studium zmiany podstaw teoretyczno-metodologicznych, Wyd. U.Ł., Łódź.
  • Zimny H., 1988, Ekologia krajobrazu, [w:] Problemy architektury krajobrazu, t. I, SGGW AR, Warszawa.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171297123

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.