Współczesne przekształcenia społeczno-gospodarcze a potencjał ludnościowy wschodniej Polski

• Autorzy: Jerzy Bański , Wiktoria Pantylej , Wojciech Janicki , Monika Wesołowska

Warianty tytułu

The Impact of Socio-Economic Transformation on Population Potential in the Eastern Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania jest zbadanie kierunków, skali oraz skutków oddziaływania współczesnych przekształceń społeczno-ekonomicznych na potencjał ludnościowy województw wschodniej Polski. Badanie potencjału ludnościowego ma szerokie ujęcie problemowe i prognostyczne; obejmuje oprócz tradycyjnych parametrów potencjału ludnościowego, także takie jego ważne charakterystyki jak stan zdrowia populacji, aktywność społeczną i ekonomiczną oraz stopień zadowolenia z życia. Autorzy wychodzą z założenia, że aktualnym trendem w rozwoju demograficznym wschodniej Polski jest polaryzacja struktury ludnościowej polegająca na kształtowaniu się korzystnych zjawisk w dużych ośrodkach miejskich i ich bezpośrednim sąsiedztwie oraz na "depresji" demograficznej na terenach peryferyjnych. Dynamika tych procesów zwiększa się prawdopodobnie wraz ze wzrostem tempa rozwoju społeczno-gospodarczego tego obszaru. (skrócony abstrakt oryginalny)

EN

The goal of this research is to examine the directions, scale and effects of modern- day socio-economic transformations on the population potential of the regions of Eastern Poland. Focusing on population potential provides us with a broad perspective on problem, definition and prognosis alike; in addition to the traditional indicators of population potential, it also encompasses such important characteristics as the health of the population, social and economic activity and satisfaction with life. The authors assume that one current trend in the demographic development of Eastern Poland is the polarization of the population structure, specifically the prevalence of beneficial demographic tendencies in large urban centers and a demographic "depression" in peripheral areas. These processes are likely to gain in frequency and intensity as the socio-economic development of the respective areas accelerates.(short original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Procesy demograficzne; Kondycja zdrowotna ludności; Statystyka ludności; Migracja ludności; Struktura demograficzna; Jakość życia; Poziom życia; Przekształcenia ustrojowo-systemowe

EN

Demographic process; Health condition of the population; Population statistics; Population migration; Demographic structure; Quality of life; Living standard; Political and systemic transformations

• Czasopismo: Studia Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2014
• Tom: 36
• Strony: 155

Twórcy

autor

Jerzy Bański

autor

Wiktoria Pantylej

autor

Wojciech Janicki

autor

Monika Wesołowska

Bibliografia

• Adamiec M., Popiołek K., 1993, Jakość życia, między wolnością a mistyfikacją, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2, s. 92-117.
• Andryszek Cz., 1991, Zróżnicowanie przestrzenne sytuacji zdrowotnej kraju. Resortowy program badawczo-rozwojowy RPBR MZ. IV. "Optymalizacja opieki zdrowotnej i społecznej", Akademia Medyczna w Łodzi, Łódź.
• Antoszek J., Sobczyk W., 2002, Bariery dostępu do edukacji młodzieży wiejskiej Zamojszczyzny w aspekcie aktywizacji gospodarczej regionu, [w:] J. Bański, E. Rydz (red.), Problemy społeczne wsi, Studia Obszarów Wiejskich, 2, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa, s. 95-105.
• Atrakcyjność inwestycyjna województw i podregionów Polski, 2010, (red.) M. Nowicki, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk.
• Babiński G., 1997, Pogranicze polsko-ukraińskie: etniczność, zróżnicowanie religijne, tożsamość, Nomos, Kraków.
• Bałtowski M., 1994, (red.), Problemy współpracy przygranicznej Polski, Białorusi i Ukrainy, Euroregion Bug, 1, Norbertinum, Lublin.
• Bański J., 1999, Obszary problemowe w rolnictwie Polski, Prace Geograficzne, 172, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Bański J., 2005, Przestrzenny wymiar współczesnych procesów na wsi, Studia Obszarów Wiejskich, 9, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Bański J., 2007, Koncepcje rozwoju struktury przestrzennej w Polsce - polaryzacja czy równoważenie?, Przegl. Geogr., 79,1, IGiPZ PAN, Warszawa, s. 49-79.
• Bański J., 2008, Wiejskie obszary sukcesu gospodarczego, Studia Obszarów Wiejskich, 14, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa.
• Bański J., 2009, Wschodnia granica Unii Europejskiej jako bariera przestrzenna: na przykładzie pogranicza w woj. lubelskim, Czasopismo Geograficzne, 80, 3, s. 113-129.
• Bański J., (red.), 2009a, Analiza zróżnicowania i perspektyw rozwoju obszarów wiejskich w Polsce do 2015 roku, Studia Obszarów Wiejskich, 16, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa.
• Bański J., 2012, Wiejskie obszary funkcjonalne, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa (maszynopis).
• Bański J., 2013, Polska wieś w perspektywie 2050, Studia Obszarów Wiejskich, 30, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa.
• Bański J., Janicki W., 2009a, Ogniwa łańcucha powiązań rolnik-konsument w regionie chełmsko-zamojskim na przykładzie wybranych produktów rolnych, [w:] I. Jażewicz (red.), Współczesne problemy przemian strukturalnych przestrzeni geograficznej, Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk, s. 183-201.
• Bański J., Janicki W., 2009b, Transformation of rural space in borderlands: prospects of development of selected supply chains in chelmsko-zamojski region, Revista Romana de Geografie Politica, XI, 2, University of Oradea, Oradea, s. 83-98.
• Bański J., Dobrowolski J., Flaga M., Janicki W., Wesołowska W., 2010, Wpływ granicy państwowej na kierunki rozwoju społeczno-gospodarczego wschodniej części województwa lubelskiego, Studia Obszarów Wiejskich, 21, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa.
• Bański J., Czapiewski K., Mazur M., Śleszyński P., 2013, Wiejskie obszary funkcjonalne - szczegółowe warunki określenia obszarów i ich granic, MRiRW, Warszawa, maszynopis.
• Barwiński M., 2004, Podlasie jako pogranicze narodowościowo-wyznaniowe, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Barwiński M., 2008, Konsekwencje zmian granic i przekształceń politycznych po II wojnie światowej na liczebność i rozmieszczenie Ukraińców, Łemków, Białorusinów i Litwinów w Polsce, [w:] P. Eberhardt (red.), Problematyka geopolityczna ziem polskich, Prace Geograficzne, IGiPZ PAN, 218, s. 217- 235.
• Berry B.J.L., Conkling E.C., Ray D.M., 1976, The Geography of Economic Systems, Prentice-Hall, Inc. Englewood Cliffs.
• Biuletyn statystyczny Ministerstwa Ochrony Zdrowia, 2003, Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, Warszawa.
• Biuletyn statystyczny Ministerstwa Ochrony Zdrowia, 2011, Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, Warszawa.
• Boni M., 2007, Kapitał ludzki, kapitał społeczny a wyzwania rynku pracy na obszarach Polski Wschodniej, Warunki rozwoju Polski Wschodniej w perspektywie 2020, dokument elektroniczny.
• Brown L.A., Odland J., Golledge R.G., 1970, Migration. Functional Distance and Urban Hierarchy, Economic Geography, 46, s. 472-485.
• Brzoza Cz., 2001, Polska w czasach niepodległości i II wojny światowej (1918- 1945), Wielka historia Polski, t. 9, Fogra Oficyna Wydawnicza, Kraków.
• Burawska W., 2011, Uchodźcy w Polsce oraz problem nielegalnej migracji, Artykuły i materiały, Biuletyn Centralnego Ośrodka Szkolenia Straży Granicznej, Koszalin, 2/2011, s. 11-17.
• Buszko J., 2000, Od niewoli do niepodległości (1864-1918), Wielka historia Polski, t. 8, Fogra Oficyna Wydawnicza, Kraków.
• Celińska-Janowicz D., Miszczuk A., Płoszaj A., Smętkowski M., 2010, Aktualne problemy demograficzne regionu Polski wschodniej, Raporty i analizy EUROREG, 5, Warszawa.
• Chojnicki Z., 1966, Zastosowanie modeli grawitacji i potencjału w badaniach przestrzenno-ekonomicznych, Studia KPZR PAN, 14, Warszawa.
• Churski P., Perdał R., 2008, Czynniki rozwoju społeczno-gospodarczego w układzie regionalnym Unii Europejskiej, [w:] S. Dołzbłasz, A. Raczyk (red.), Europa bez granic - nowa jakość przestrzeni, Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, 4, Wrocław, s. 21-32.
• Ciok S., 1994, Wybrane obszary problemowe Polski Południowo-Zachodniej, Acta Universitatis Wratislaviensis, 1631, Studia Geographicae, 62, Wrocław.
• Claussen J., 2012, Shale gas in Lublin Region, wykład wygłoszony na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, 19.04.2012.
• Czapiewski K., Janc K., 2009, Przestrzenne zróżnicowanie poziomu wykształcenia rolników, Europa - Polska - Mazowsze, prezentacja wygłoszona na konferencji w Ustce, 17.09.2009.
• Czapiński J., 1992, Psychologia szczęścia: przegląd badań i zarys teorii cebulowej, Akademos, Poznań.
• Czapiński J., 2004, Psychologiczne teorie szczęścia, [w:] J. Czapiński (red.), Psychologia pozytywna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 51-102.
• Czapiński J., 2011, Miękkie kapitały a dobrobyt materialny: wyzwanie dla Polski, [w:] J. Czarnota-Bojarska, I. Zinserling (red.), W kręgu psychologii społecznej, Wydawnictwo UW, Warszawa, s. 253-285.
• Czubocha K., 2007, Dziedzictwo wielokulturowego społeczeństwa Podkarpacia jako atrakcja turystyczna, [w:] M. Karapyta, K. Rejman (red.), Wymiary aktywności samorządów lokalnych w obszarach współpracy trans granicznej, Instytut Stowarzyszenie Polsko-Ukraińskie, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Jarosławiu, Jarosław, s. 81-90.
• Dembowska Z., 1994, Obszary problemowe w Polsce, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Warszawa.
• Dębski J., 1997, Studium kierunkowe zagospodarowania przestrzennego Euroregionu Bug, Euroregion Bug, 10, Norbertinum, Lublin.
• Diagnoza społeczna. Warunki i jakość życia Polaków, 2011, J. Czapiński, T. Panek (red.), Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa.
• Diener E., Seligman M.E.P., 2004, Belond Money. Toward an Economy of Well- Being, Psychological Science in the Public Interest, 5, s. 1-31.
• Dyczewski L., 1997, Społeczno-kulturowe czynniki rozwoju regionu Środkowo- Wschodniej i Euroregionu Bug, Euroregion Bug, 14, Norbertinum, Lublin.
• Dziewoński K., Malisz B., 1978, Przekształcenia przestrzenno-gospodarczej struktury kraju, Studia KPZK PAN, 62, PWN, Warszawa.
• Eberhardt P., 1989, Regiony wyludniające się w Polsce, Prace Geograficzne, 148, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Eberhardt P., 1996, Problematyka regionów transgranicznych na wschodnim pograniczu Polski, Przegląd Geograficzny, 68, 1-2, s. 41-55.
• Eberhardt P., Gorzym-Wilkowski W., Miszczuk A., 1997, Przemiany demograficzno- osadnicze na pograniczu polsko-białorusko-ukraińskim, [w:] M. Bałtowski (red.), Euroregion Bug, 8, Politechnika Lubelska, Norbertinum, Lublin.
• Flaga M., 2000, Plany życiowe młodzieży obszaru pogranicza polsko-ukraińskiego w kontekście rozwoju regionu, [w:] B. Górz (red.), Szanse rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich ze szczególnym uwzględnieniem pogranicza polsko-ukraińskiego, Zakład Geografii Ekonomicznej UMCS, Komisja Geografii Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PTG, Lublin, s. 94-100.
• Flaga M., 2008, Współczesne procesy demograficzne na pograniczu polsko-ukraińskim, Biblioteka Wiadomości Statystycznych, Statystyka publiczna w procesie integracji europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki obszarów transgranicznych, 60, GUS, Urząd Statystyczny w Lublinie, Warszawa, s. 251-266.
• Flaga M., 2002, Zmiany zaludnienia na obszarach wiejskich województwa lubelskiego po roku 1989, Annales UMCS, sec. B, 57, 12, Lublin.
• Flaga M., 2010, Polesie as an area of depopulation in the Polish-Ukrainian borderland, [w:] T. Michalski, A. Kuczabski (red.), Selected aspects of transformation in countries of Central and Central-Eastern Europe, University of Gdansk, Gdańsk, s. 234-250.
• Flaga M., 2010a, Demographic consequences of suburbanizations in selected towns in the eastern borderlands of Poland, Bulletin of Geography, Socio-economic Series, 14, Torun, Nicolaus Copernicus Univ. Press, s. 5-22.
• Flaga M., 2010b, Tendencje zmian ruchu naturalnego w województwie lubelskim na przełomie XX/XXI wieku, Annales UMCS Sectio B, LXV, 1, Lublin, s. 159-174.
• Flaga M., Wesołowska M., 2002, Warunki kształcenia dzieci i młodzieży na obszarach wiejskich województwa lubelskiego, [w:] J. Bański, E. Rydz (red.), Problemy społeczne wsi, Studia Obszarów Wiejskich, 2, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa, s. 83-93.
• Friedmann J., Alonso W., 1964, Introduction, [w:] J. Friedman, W. Alonso (red.), Regional Development and Planning, MIT Press, Cambridge, s. 1-13.
• Polska wieś 2012, 2012, J. Wilkin, I. Murzyńska (red.), Fundacja na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa.
• Gawryszewski A., 2005, Ludność Polski w XX wieku, IGiPZ PAN, Warszawa. Gaz łupkowy, 2012, Dostępne na: http://gazlupkowy.pl/koncesje/
• Gober-Meyers P., 1978, Employment-motivated migration and economic growth in post-industrial market economies, Progress in Human Geography, 2, s. 207-229.
• Gorzelak G., 1989, Rozwój regionalny Polski w warunkach kryzysu i reformy, Rozwój regionalny - rozwój lokalny - samorząd terytorialny, 14, Instytut Gospodarki Przestrzennej WGiSR UW, Warszawa.
• Gorzelak G., 2000, Polska wschodnia - perspektywy rozwoju, Biuletyn KPZK PAN, 191, Warszawa.
• Gorzelak G., 2007, Strategiczne kierunki rozwoju Polski Wschodniej, Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej w perspektywie 2020, MRR, ekspertyzy.
• Grabiński T., Wydymus S., Zeliaś A., 1982, Metody doboru zmiennych w modelach ekonomicznych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Grabowska M. (red.), 2011, Migracje a rynek pracy w województwie lubelskim: raport z badań przeprowadzonych w ramach projektu, Instytut Nauk Społeczno- Ekonomicznych, Łódź.
• Grabowski T., 2012, Roztoczański Park Narodowy, Prezentacja wygłoszona dn. 11.09.2012 na warsztatach terenowych projektu ESPON: European Land Use Patterns (EU-LUPA).
• Gulbicka B., 2000, Wyżywienie polskiego społeczeństwa w ostatniej dekadzie XX wieku, IERiGŻ, Warszawa.
• Halicka H., 1939-1946, Zmiany w zaludnieniu Polski w latach 1931/33-1946, Czasopismo Geograficzne, 17, 3-4, s. 123-133.
• Heffner K. (red.), 1990, Procesy wyludniania się wsi w regionie opolskim, Instytut Śląski, Opole.
• Holzer J.Z., 1999, Demografia, PWE, Warszawa.
• Hryniewicz J.T., 2000, Endo- i egzogenne czynniki rozwoju gospodarczego gmin i regionów, Studia Regionalne i Lokalne, 2(2)/2000, s. 337-348.
• Janicki W., 2000, Tatarzy w Polsce - naród, grupa etniczna czy "ludzie pogranicza"?, Czasopismo Geograficzne, 71, s. 173-187.
• Janicki W., 2009, Possibilities of tourism development on Polish eastern borderland: expectations versus potential, Geojournal of Tourism and Geosites, II, 2, 4, University of Oradea, Oradea, s. 133-144.
• Janicki W., 2010, The influence of the Polish-Ukrainian border on the socio-economic situation of selected border communes, [w:] T. Michalski, A. Kuczabski (red.), Selected aspects of transformation in countries of Central and Central- Eastern Europe, University of Gdańsk, Gdańsk, s. 208-233.
• Janicki W. (red.), 2011, Województwo lubelskie. Środowisko - społeczeństwo - gospodarka, Norbertinum, Lublin.
• Janowska H., 1981, Emigracja zarobkowa z Polski 1918-1939, PWN, Warszawa.
• Jasiulewicz M. (red.), 1989, Wyludnianie się obszarów wiejskich Pomorza Środkowego, Koszaliński Ośrodek Naukowo-Badawczy, Koszalin.
• Jedut R. (red.), 1990, Obszary problemowe rolnictwa Polski ze szczególnym uwzględnieniem regionu lubelskiego, UMCS-PTG, Lublin.
• Jelonek A., 1986, Obszary zagrożeń demograficznych, Folia Geographica, Seria Geographica-Oeconomica, 19, s. 33-49, Kraków.
• Jelonek A., 1988, Obszary problemowe w zakresie zagrożeń demograficznych w Polsce, Problemy geografii osadnictwa i ludności, Seria Geografia, 42, UAM, Poznań, s. 67-77.
• Kaldor N., 1970. The case for regional policies, Scottish Journal Political Economy. vol. 17.
• Karapyta M., Rejman K. (red.), 2007, Wymiary aktywności samorządów lokalnych w obszarach współpracy transgranicznej, Instytut Stowarzyszenie Polsko- Ukraińskie, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Jarosławiu, Jarosław.
• Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego 2012, http://www.krus.gov.pl/krus/ krus-w-liczbach/wymiar-kwartalnych-skladek-na-ubezpieczenie spoleczne- rolnikow/
• Kassenberg A., Rolewicz Cz., 1984, Obszary ekologicznego zagrożenia (wstępna diagnoza przestrzenna - 1980 r.). Gospodarka zasobami przyrody, Studia KPZK PAN, 85, s. 150-155, Warszawa.
• Kawałko B., Miszczuk A. (red.), 2005, Pogranicze polsko-ukraińskie. Środowisko. Społeczeństwo. Gospodarka, Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu, Zamość.
• Klaassen L., 1965, Area Economic and Social Redevelopment: Guidelines for Programmes, Paris, OECD.
• Knox P.L., 1994, Urbanization. An Introduction to Urban Geography, Prentice Hall, Englewood Cliffs, New Jersey.
• Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, 2001, Monitor Polski, 26, Warszawa, s. 503-595.
• Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, 2011, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• Komornicki T., 2011, Handel, [w:] W. Janicki (red.), Województwo lubelskie. Środowisko - społeczeństwo - gospodarka, Norbertinum, Lublin, s. 148-161.
• Kosak-Burcon K., 2010, Nielegalna - legalna migracja na granicy zewnętrznej strefy Schengen, Artykuły i materiały, nr 3/2010, Biuletyn Centralnego Ośrodka Szkolenia Straży Granicznej, Koszalin, s. 13-20.
• Kosiński L., 1960, Pochodzenie terytorialne ludności Ziem Zachodnich w 1950 r., Dokumentacja Geograficzna, 2, Instytut Geografii PAN, Warszawa.
• Kupiszewski M., Bijak J., Nowok B., 2006, Impact of future demographic changes in Europe, CEFMR Working Paper, 6, Warsaw.
• Lijewski T., 1978, Uprzemysłowienie Polski 1945-1978, PWN, Warszawa.
• Lublin - miasto inspiracji, 2012a, Wydarzenia. Dostępne na: http://kultura.lublin. eu/wydarzenia.html?locale=pl_PL
• Lublin - miasto inspiracji, 2012b, Specjalna Strefa Ekonomiczna. Dostępne na: http://www.lublin.eu/Specjalna_Strefa_Ekonomiczna-1-298-3-347.html
• Ludność. Stan oraz struktura demograficzna i społeczno-ekonomiczna: województwo podlaskie, 2002, Urząd Statystyczny, Białystok.
• Mackiewicz M., 2011, Prognozy struktury demograficznej województwa lubelskiego, 4P Research Mix, Warszawa.
• Maj H., 2011, Rolnictwo, [w:] W. Janicki (red.), Województwo lubelskie. Środowisko - społeczeństwo - gospodarka, Norbertinum, Lublin, s. 134-147.
• Malikowski M., Sowa K., 1995, Szanse i bariery rozwoju "Ściany Wschodniej" Polski, WSP, Rzeszów.
• Markowski K., Zaleski Z., 2006, Przedmiotowe i podmiotowe uwarunkowania oraz perspektywy rozwoju innowacji małych i średnich przedsiębiorstw na przykładzie województwa lubelskiego, [w:] R. Rożnowski i in. (red.), Praca i organizacja w procesie zmian, Poznań.
• Miasta i regiony wobec współczesnych wyzwań, 2009, M. Sokołowicz (red.), Wyd. Uniwersytet Łódzki, Łódź.
• Miasta polskie w tysiącleciu, 1965, M. Siuchniński (red.), t. 1, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków.
• Miazga M., 1990, Wyludnianie wsi lubelskiej. Uwarunkowania, następstwa, środki zaradcze, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Migracje ludności: województwo lubelskie, 2002, Urząd Statystyczny, Lublin.
• Miller M., 2001, Gruźlica w XXI wieku nadal problemem zdrowotnym i epidemiologicznym Polski i świata, [w:] Problemy higieny i epidemiologii u progu XXI wieku, Materiały pokonferencyjne, część I, Warszawa, nr 73/2001, s. 91-97.
• Miszczuk A., 1993, Wyludnianie się wsi a rolnictwo wschodniej Lubelszczyzny, Dokumentacja Geograficzna, z. 3.
• Miszczuk A., 2011, Uwarunkowania historyczno-geopolityczne, [w:] W. Janicki (red.), Województwo lubelskie. Środowisko - społeczeństwo - gospodarka, Norbertinum, Lublin, s. 9-21.
• Miszczuk A., Wesołowska M., 2012, Uwarunkowania demograficzne wiejskich rynków pracy Polski Wschodniej - ujęcie typologiczne, [w:] W. Kamińska, K. Heffner (red.), Wiejskie rynki pracy-zasoby, aktywizacja, nowe struktury, Studia KPZK PAN, tom CXLV, Warszawa, s. 209-222.
• Mościbroda J., 2008, Demograficzne uwarunkowania rozwoju powiatów nadbużańskich, [w:] M. Zięba (red.), Nasz Bug. Tworzenie warunków dla rozwoju obszarów przygranicznych Polski, Ukrainy i Białorusi poprzez waloryzację i ochronę dziedzictwa naturalnego i kulturowego, KUL, Lubelska Szkoła Biznesu Sp. z o.o. Fundacji Rozwoju KUL, Lublin, s. 147-159.
• Myna A., 2010, Uwarunkowania i skutki niedoboru ponadregionalnej infrastruktury transportowej na przykładzie województwa lubelskiego, Barometr Regionalny, 2 (20), s. 41-49.
• Naszkowska K., 2006, Ziemia drożeje przez unijne dopłaty, dostępne na: http://wyborcza.biz/biznes/1,101562,3814233.html
• Niemczak M., 2008, Przemiany struktur polskiego przemysłu cukrowniczego jako efekt procesu restrukturyzacji, Prace Komisji Geografii Przemysłu, PTG, 10, Warszawa-Kraków, s. 109-122.
• Nietyksza M., 1986, Rozwój miast i aglomeracji miejsko-przemysłowych w Królestwie Polskim 1865-1914, PWN, Warszawa.
• Nowak L., Kostrzewa Z., Waligórska M., 2007, Prognoza demograficzna dla województw Polski Wschodniej do roku 2020, Warunki rozwoju Polski Wschodniej w perspektywie 2020, dokument elektroniczny.
• Olsson G., 1965, Distance and human interaction. A migration study, Geografiska Annaler, 47, B, 1, s. 3-43, za: Odległość a interakcja społeczna. Studium migracji, [w:] Modele migracji, Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej, Warszawa 1972, 3/4, s. 258-336.
• Pałach H., 1999, Ruch naturalny ludności Makroregionu Północno-Wschodniego (MPW) w okresie transformacji systemowej (1988-1995), Wydawnictwo ART, Olsztyn.
• Pantylej W., 2008, Przemiany społeczno-gospodarcze a stan zdrowia ludności Ukrainy i Polski w latach 1990-2002, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Piotrowski M., 1990, Obszary problemowe i funkcjonalne w Makroregionie Środkowo- Wschodnim, [w:] R. Jedut (red.), Obszary problemowe rolnictwa Polski ze szczególnym uwzględnieniem regionu lubelskiego, UMCS-PTG, Lublin, s. 18-29.
• Podstawowe dane z zakresu ochrony zdrowia w 2002 r., 2003, GUS, Warszawa.
• Podstawowe dane z zakresu ochrony zdrowia w 2011 r., 2010, GUS, Warszawa.
• Polska 2050, 2011, Raport Komitetu Prognoz "Polska 2000 Plus", PAN, Warszawa.
• Polska wieś 2012, 2012, (red.) J. Wilkin, I. Murzyńska, Fundacja na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa.
• Poskrobko B. (red.), 1996, Rejon Puszczy Białowieskiej, mieszkańcy - środowisko - gospodarka, Studia i Materiały, 1, Politechnika Białostocka, Białystok.
• Prognoza demograficzna ludności Polski na lata 2008-2035, 2009, GUS, Warszawa.
• Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013, 2006, Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• Proniewski M., 1989, Podstawy wydzielenia i charakterystyka obszarów problemowych woj. białostockiego z punktu widzenia infrastruktury społecznej, [w:] Optymalizacja kształtowania kompleksów w infrastrukturze społecznej, Instytut Śląski, Opole.
• Proniewski M., Proniewski M., 2006, Zewnętrzna granica Unii Europejskiej - Białoruś - możliwości wykorzystania dla dynamizacji procesów rozwojowych. Współpraca transgraniczna, Ekspertyza przygotowana na potrzeby Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego Polski wschodniej do roku 2020.
• Dostępne na: http://www.mrr.gov.pl/polityka_regionalna/SRPW_2020/Dokumenty%20i%20ekspertyzy/Strony/dokumenty.aspx
• Przemiany demograficzne w województwie lubelskim w latach 2000-2004, 2005, Urząd Statystyczny, Lublin.
• Rees P., Kupiszewski M., Eyre H., Wilson T., Durham H., 1999, The evaluation of regional population projections for the European Union, ERDF Study No. 97/00/74/018, European Commission Directorate General XVI (Regional Policy and Cohesion) and Eurostat.
• Rocznik demograficzny 2010, 2011, GUS, Warszawa.
• Rocznik statystyczny województw 2003, GUS, Warszawa.
• Rocznik statystyczny województw 2011, GUS, Warszawa.
• Rogacki H., 1980, Zastosowanie analizy regresji wielokrotnej w geografii, Seria Geografia t. II, Z. Chojnicki (red.), PAN O/Poznań, PWN, Warszawa-Poznań, s.15-22.
• Rolnictwo.agro.pl, portal rolniczy 2012. Unia zreformuje dopłaty do ziemi. Dostępne na: http://www.rolnictwo-agro.pl/419,0,unia-zreformuje-doplatydo-ziemi.html
• Rutkowski J., 1991, Badania jakości życia, [w:] S. Jońca (red.), Jakość życia i warunki bytu, GUS, Warszawa.
• Sasinowski H, 2002, Depresja demograficzna na obszarze "Ściany Wschodniej, [w:] J. Bański, E. Rydz (red.), Problemy społeczne wsi, Studia Obszarów Wiejskich, 2, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa, s. 185-192.
• Serwis Funduszy Europejskich 2012, ARiMR terminowo wypłaciła dopłaty bezpośrednie za 2011 r. Dostępne na: http://funduszeue.info/blog/2012/07/08/ arimr-terminowo-wyplacila-doplaty-bezposrednie-za-2011-r/. Na podstawie: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, www.arimr.gov.pl.
• Ševčuk L.T., 2003, Medyko-social'ni problemy vykorystannja trudovogo potencialu: regional'nyj analiz i prognoz, Instytut Regional'nych Doslidžeń, L'viv.
• Ševčuk L., Dubanevyč I., 2001, Zdorov'ja žinok: regional'no-geograficzni ta social'noekonomični aspekty (na materialach L'vivs'koji oblasti), Ukrmedknyga, Ternopil'.
• Sęk H., 1993, Jakość życia a zdrowie, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, z. 2, s. 110-117.
• Skalik A., 2001, Kościół greckokatolicki w Polsce po II wojnie światowej - zmiany w strukturze i przestrzeni geograficznej, Peregrinus Cracoviensis, 12, s. 83- 100.
• Skibińska-Opoka L., 1998, Geografia prawosławia w Polsce, Peregrinus Cracoviensis, 6, s. 175-187.
• Słaby T., 1994, Systemy wskaźników społecznych w polskich warunkach transformacji rynkowej, SGH, Warszawa.
• Stan zdrowia ludności Polski w przekroju terytorialnym w 2004 r., 2007, GUS, Warszawa.
• Stan zdrowia ludności Polski w 2009 r., 2011, GUS, Warszawa.
• Stępień Cz., 2001, Terytorialne zróżnicowanie umieralności w Polsce w 1999 roku, [w:] J. Kowaleski (red.), Teraźniejszość i przyszłość demograficzna polskich regionów, Materiały na konferencję naukową, Absolwent, Łódź, s. 39-55.
• Stpiczyński T, 1997, Ludność ziem polskich podczas pierwszej wojny światowej oraz państwa polskiego w latach 1919-1939, Przeszłość demograficzna Polski, t. 20, Komitet Nauk Demograficznych PAN, PWN, Warszawa, s. 73-93.
• Cukrownie w Polsce, 2012, Stowarzyszenie Techników Cukrowników, dostępne na: http://www.stc.pl/cukrownictwo.php?d=2 (listopad 2012)
• Szlachta J., 1984, Wschodnie tereny przygraniczne jako obszar problemowy, Gospodarka Planowa, 12, Warszawa, s. 552-559.
• Sytuacja gospodarstw domowych w 2010 r. w świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych, (http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_wz_sytuacja_gosp_dom_2010.pdf)
• Wesołowska M., 2006, Rozwój budownictwa mieszkaniowego a przemiany przestrzenne wsi województwa lubelskiego, Studia Obszarów Wiejskich, 10, Warszawa.
• Wesołowska M., 2011a, Migracje ludności i ich skutki w regionie peryferyjnym (na przykładzie województwa lubelskiego), [w:] M. Wesołowska (red.), Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy, 3(25), Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji, Zamość, s. 59-65.
• Wesołowska M., 2011b, Wyludnianie się i zanik wsi w województwie lubelskim, [w:] M. Balcerowicz-Szkutnik (red.), Współczesne problemy demograficzne w dobie globalizacji - aspekty pozytywne i negatywne, Studia Ekonomiczne - Zeszyty Naukowe Wydziałowe, 95, Uniwersytet Ekonomiczny, Katowice, s. 139-146.
• Wesołowska M., 2012, Wsie zanikające w województwie lubelskim, [w:] J. Plit, J. Nita (red.), Źródła kartograficzne w badaniach krajobrazu kulturowego, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 16, Sosnowiec, s. 229-240.
• Węgrzyn M., 2003, Dostępność do świadczeń medycznych w zreformowanym systemie ochrony zdrowia, [w:] . L. Frąckiewicz (red.), Bezpieczeństwo socjalne, Prace Naukowe AE im. K. Adamieckiego w Katowicach, Katowice, s. 121-137.
• Wrona J., 2009, Geografia ludności świata i Polski. Podstawowe procesy ruchu naturalnego oraz cechy demograficzne, ekonomiczne i społeczno-kulturowe populacji ludzkich, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
• Zamorski K., 1994, Transformacja demograficzna w Europie Środkowej w XIX w. Wewnętrzne podobieństwa i różnice, Przeszłość demograficzna Polski, t. 19, Komitet Nauk Demograficznych PAN, PWN, Warszawa, s. 27-45.
• Zagożdżon A., 1988, Kilka uwag o obszarach problemowych, Gospodarka przestrzenna, region, lokalność, Biuletyn KPZK, 138, Warszawa, s. 137-147.
• Zdrowie publiczne. Aktualne uwarunkowania i zmiany, 2011, Głowacka M.D., Zdanowska J. (red.), Polskie Towarzystwo Nauk o Zdrowiu, Poznań.