Materialne usługi środowiska w świetle założeń ekonomii zrównoważonego rozwoju

• Autorzy: Artur Michałowski

Warianty tytułu

Material Ecosystem Services in the Approach of the Assumptions of Sustainable Development Economics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zachowanie usług środowiska (świadczeń ekosystemów; ecosystem services) jest niezbędnym warunkiem wdrożenia zrównoważonego rozwoju społecznogospodarczego. Środowisko przyrodnicze tworzy i dostarcza zasoby naturalne, a także przeprowadza procesy ekologiczne, które stanowią podstawy jego usług. Problematyka zasobów naturalnych została już szeroko omówiona i przeanalizowana w teorii ekonomii. Kategoria usług środowiska jest zaś stosunkowo nowym obszarem badań ekonomicznych. Usługi środowiska nadal są bardzo różnorodnie defi niowane, a metodologia ich analiz jest zróżnicowana. Jednakże podkreślić należy, że są one przedmiotem badań ekonomicznych, które wymagają uwzględnienia dorobku nauk przyrodniczych, w największym stopniu teorii ekologii. Pogłębione i bardziej precyzyjne badania usług środowiska wymuszają twórcze wprowadzanie pojęć i praw ekologicznych do teorii ekonomii. Ich systematyzacja i ocena powinna wynikać z jednoznacznie uzgodnionych w naukowej dyskusji kryteriów ekologiczno-ekonomicznych. W niniejszym opracowaniu podjęto próbę analizy usług środowiska związanych z ekologicznymi procesami przetwarzania materii, która stanowi, obok energii i informacji, podstawowy zasób naturalny środowiska przyrodniczego. Problematyka zachowania materialnych usług środowiska jest obszarem tworzącej się ekonomii zrównoważonego rozwoju. Realizacja jej założeń stanowi niezbędny warunek osiągnięcia odpowiedniej jakości materialnych usług środowiska.(fragment tekstu)

EN

Preservation of ecosystem services is a necessary condition for the implementation of sustainable development. In the paper the author attempts to analyze ecosystem services related to the environmental processes for treatment of the matter that constitutes, in addition to energy and information, the basic natural resource environment. The issue of preserving the material ecosystem services is an area of emerging sustainable development economics. Ecosystem services are still very variously defi ned, and the methodology of their analysis is mixed. According to the author of ecosystem services, as a category of sustainable development economics can be defi ned as follows: they are all ecological processes are carried out by the forces of geophysical and living organisms, which process matter, energy and information, as well as transforming the space so as to contribute to the decrease in the intensity entropy fl ux in makrosystemie environment-economy-society. In the area of material ecosystem services should be divided into the following types: processing of material in the cover soil, the production of organic matter, decomposition of organic matter and anthropogenic pollution. Inclusion of material ecosystem services in the sustainable development economics requires the development of methodologies for their measurement and economic valuation methods, which should make use of the achievements of formal and natural sciences.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój zrównoważony; Ekosystem; Środowisko przyrodnicze; Gospodarka

EN

Sustainable development; Ecosystem; Natural environment; Economy

• Czasopismo: Ekonomia i Środowisko
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 1 (39)
• Strony: 45--63

Twórcy

autor

Artur Michałowski

• Wyższa Szkoła Administracji Publicznej w Białymstoku

Bibliografia

• D. Kiełczewski, Zrównoważony rozwój - istota, interpretacje, związek ze społeczeństwem wiedzy, w: Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Materiały do studiowania, red. B. Poskrobko, Wyd. WSE, Białystok 2010, s. 10-29
• T. Borys, Koncepcja zrównoważonego rozwoju w naukach ekonomicznych, w: Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Zarys problemów badawczych i dydaktycznych, red. B. Poskrobko, Wyd. WSE, Białystok 2010, s. 44-60.
• S. Czaja, B. Fiedor, Ekonomia środowiska i ekologiczna jako filary ekonomii zrównoważonego rozwoju w : Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Zarys problemów badawczych i dydaktycznych, red. B. Poskrobko, Wyd. WSE, Białystok 2010
• H. Rogall, Kluczowe tezy ekonomii zrównoważonej. w: Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Zarys problemów badawczych i dydaktycznych, red. B. Poskrobko, Wyd. WSE, Białystok 2010,s. 78-102
• H. Rogall, Ekonomia zrównoważonego rozwoju - potrzeba reformy tradycyjnej ekonomii. w: Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Zarys problemów badawczych i dydaktycznych, red. B. Poskrobko, Wyd. WSE, Białystok 2010, s. 11-43.
• A. Mizgajski, Świadczenia ekosystemów jako rozwijające się pole badawcze i aplikacyjne, "Ekonomia i Środowisko" 2010 nr 1(37), s. 10-19.
• P.R. Ehrlich, A.H. Ehrlich, Extinction: the causes and consequences of the disappearance of species, "Random House", New York 1981.
• R. Costanza et al., The value of the world's ecosystem services and natural capital, "Nature" 1997 No. 387, p. 253-260
• A. Mizgajski, M. Stępniewska, Koncepcja świadczeń ekosystemów a wdrażanie zrównoważonego rozwoju, w: Ekologiczne problemy zrównoważonego rozwoju, red. D. Kiełczewski, B. Dobrzańska, Wyd. WSE, Białystok 2009, s. 12-23
• L. Ryszkowski, Adaptacja działalności ekonomicznej do procesu metabolizmu ekosystemów podstawą zrównoważonego rozwoju, w: Zrównoważony rozwój w teorii ekonomii i w praktyce, red. A. Graczyk, Wyd. Akademii Ekonomicznej, Wrocław 2007, s. 186.
• A. Graczyk, Świadczenia ekosystemów jako dobra ekonomiczne, "Ekonomia i Środowisko" 2010 nr 1(37), s. 64-76.
• E. Kośmicki, Zrównoważony rozwój w warunkach globalnych zagrożeń i integracji europejskiej, w: Zrównoważony rozwój - doświadczenia polskie i europejskie, red. S. Czaja, Wyd. I-BiS, Wrocław 2005, s. 227-248.
• B. Poskrobko, Usługi środowiska jako kategoria ekonomii zrównoważonego rozwoju, "Ekonomia i Środowisko" 2010 nr 1(37), s. 20-30.
• A. Michałowski, Działalność gospodarcza a procesy przyrodnicze, Wyd. WSAP, Białystok 2009.
• A. Michałowski, Ocena działań na rzecz zachowania świadczeń ekosystemów na etapie programowania rozwoju jednostek organizacyjnych, "Ekonomia i Środowisko" 2010 nr 1(37), s. 98-113
• H.T. Odum, E.P. Odum, The energetic basis for valuation of ecosystem services, "Ecosystems" 2000 No. 3, p. 21-23.
• N. Georgescu-Roegen, The Entropy Law and the Economic Process, Harvard University Press, Cambridge 1971.
• S. Czaja, Teoriopoznawcze i metodologiczne konsekwencje wprowadzenia prawa entropii do teorii ekonomii, Wyd. Akademii Ekonomicznej, Wrocław 1997
• R. Bednarek i in., Badania ekologiczno-gleboznawcze, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2004
• J. Weiner, Życie i ewolucja biosfery, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• A. Richling, J. Solon, Ekologia krajobrazu, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2002
• As Climate Changes; International Impacts and Implications, ed. K.M. Strzepek, J.B. Smith, Cambridge University Press, Cambridge 1995.
• F. I. Woodward, T.M. Smith, W.R. Emanuel, Global land primary productivity and phytogeography model, "Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaecology" 1995 No. 75, p. 259-282.
• J.M. Lenihan, R.P. Neilson, A rule-based formation model for Canada, "Journal of Biogeography" 1993 No. 12, p. 2265-2279.