Czynniki kształtujące regionalne zróżnicowanie stóp bezrobocia rejestrowanego w latach 2002-2010

• Autorzy: Paweł Dykas , Tomasz Misiak , Tomasz Tokarski

Warianty tytułu

The Factors Shaping the Regional Differences of Registered Unemployment Rate between the Years 2002-2010

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Głównym celem artykułu jest opisowa oraz statystyczna analiza podstawowych czynników kształtujących zróżnicowanie stóp bezrobocia na poziomie województw Polski w latach 2002-2010. W pracy znajdują się zarówno opisowe analizy przeciętnych stóp bezrobocia w latach 2002-2010, jak i grupy kwartylowe owej zmiennej makroekonomicznej w kolejnych latach rozważanego przedziału czasu. Ponadto w artykule przedstawiony jest prosty model teoretyczny, w którym przyrosty stóp bezrobocia rejestrowanego w kolejnych latach i województwach uzależnione są od przeszłych wartości owych stóp, jak i stóp wzrostu realnego PKB w województwach. Przyjęcie założenia, iż przyrosty stóp bezrobocia są zależne od stopy wzrostu gospodarczego wynika przede wszystkim z następujących faktów. Po pierwsze, popyt na pracę jest popytem pochodnym względem zapotrzebowania zgłaszanego przez konsumentów na rynku towarowym. Po drugie, wynika z typowo keynesowskiego podejścia do sytuacji na rynku pracy, gdzie Keynes przyczyny podstawowej niesprawności rynku pracy jaką jest występowanie bezrobocia przymusowego upatrywał w niedostatecznym popycie na dobra i usługi czyli na rynku towarowym. Uzależnienia zaś zmian bieżących stóp bezrobocia od poziomu tych stóp z poprzedniego okresu wynika z inercyjnego charakteru zjawiska bezrobocia w Polsce. Parametry tak skonstruowanego modelu teoretycznego zostały dla porównania oszacowane zarówno metodą najmniejszych kwadratów (MNK), jak i uogólnioną metodą momentów (UMM) z wykorzystaniem procedury fixed effect oraz w przypadku przeszłych stóp bezrobocia zerojedynkowych zmiennych przełącznikowych. Wprowadzenie do estymowanych równań procedury fixed effect pozwala uwzględnić przestrzenną heterogeniczność rozważanych w artykule zmiennych makroekonomicznych. Natomiast wprowadzenie zmiennych przełącznikowych wynika stąd, iż pełnią one rolę zmiennej korygującej oddziaływanie stóp bezrobocia z poprzedniego okresu na zmianę bieżącej stopy bezrobocia i zależy od tego czy przyrost tej stopy jest dodatni czy ujemny. (abstrakt oryginalny)

EN

The main objective of the paper is descriptive and statistical analysis of key factors influencing the variability in the level of unemployment rate in the Polish provinces in 2002-2010. The work includes both a descriptive analysis of the average unemployment rates in 2002-2010, as well as quartile groups of this macroeconomic variable in subsequent years upon the time intervals. In addition, in the article a simple theoretical model is presented in which the growth rates of registered unemployment in the coming years and provinces depend on the past values of these rates and the real growth of GDP in the provinces. Assuming that the increases in the unemployment rates depend on the rate of economic growth results mainly from the following facts. Firstly, the demand for labor is a derived demand requested by the consumer in the commodity market. Secondly, it is the result of the typical Keynesian approach to the situation on the labor market, where Keynes as the reasons of unemployment saw in insufficient demand for goods and services, i.e. on the commodity market. Thus the dependence of the current unemployment rates on the level of these rates from the previous period results from the inertial nature of unemployment in Poland. Parameters of such a constructed theoretical model were estimated both by the ordinary least squares method (OLS) and the generalized method of moments (GMM) applying the fixed effect procedure and effect and dummy variables which act as switches in case of the past unemployment rate. Introduction of the fixed effect procedure to the estimated equations allows to take into account the spatial heterogeneity of the macroeconomic variables considered in the article. However, the introduction of the dummy variables stems from the fact that they are as a corrective variable of the impact of unemployment rates from the previous period on the change of the current unemployment rate and this depends on whether the rate of growth is positive or negative. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bezrobocie; Zróżnicowanie regionalne; Stopa bezrobocia; Produkt krajowy brutto (PKB); Analiza statystyczna; Regionalny rynek pracy; Uogólniona metoda momentów

EN

Unemployment; Regional diversity; Unemployment rate; Gross domestic product (GDP); Statistical analysis; Regional labour market; Generalized method of moments (GMM)

• Czasopismo: Humanities and Social Sciences
• Rocznik: 2013
• Tom: 18 (XVIII)
• Numer: nr 20 (1)
• Strony: 9--21

Twórcy

autor

Paweł Dykas

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

autor

Tomasz Misiak

• Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza

autor

Tomasz Tokarski

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Adamczyk A., Makroekonomiczne uwarunkowania bezrobocia transformacyjnego w Polsce, Czechach, Słowacji i na Węgrzech, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2005.
• Adamczyk A., Tokarski T., Włodarczyk R.W., Bezrobocie transformacyjne w Europie Środkowej i Wschodniej, "Gospodarka Narodowa" nr 9/2006.
• Ekonometria i statystyka w procesie modelowania, red. T. Walczak, "Biblioteka Wiadomości Statystycznych", t. 64, GUS, Warszawa 2010.
• Kwiatkowski E., Kucharski L., Tokarski T., Makroekonomiczne skutki nadzatrudnienia w rolnictwie polskim, [w:] Zarządzanie zasobami ludzkimi w warunkach nowej gospodarki, red. Z. Wiśniewski, A. Pocztowski, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2004.
• Kwiatkowski E., Tokarski T., Bezrobocie regionalne w Polsce w latach 1995- 2005, "Ekonomista" 2007/4.
• Kwiatkowski E., Tokarski T., Determinanty przestrzennego zróżnicowania wydajności pracy, "Wiadomości Statystyczne" 2009/10.
• Misiak T., Tokarski T., Wzrost PKB a zmiany zatrudnienia i bezrobocia w krajach Unii Europejskiej, "Acta Universitatis Lodziensis Folia Oeconomica" 2011/248.
• Pindyck R.S., Rubinfeld D.L., Econometric Models and Economic Forecast, McGraw-Hills, New York 1991.
• Rogut A., Tokarski T., Regional Diversity of Wages in Poland in 90's, "International Review of Economics and Business" XLVIII/4 (2001).
• Rogut A., Tokarski T., Determinanty regionalnego zróżnicowania płac w Polsce, "Ekonomista" 2007/1.
• Statystyczna analiza przestrzennego zróżnicowania rozwoju ekonomicznego i społecznego Polski, red. M. Trojak, T. Tokarski, WUJ, Kraków 2013 (w druku).
• Szewczyk M.W., Tokarski T., Taksonomiczne wskaźniki rozwoju ekonomicznego województw i powiatów, referat prezentowany na konferencji Wzrost gospodarczy - rynek pracy - innowacyjność gospodarki organizowanej przez Katedrę Makroekonomii i Katedrę Mikroekonomii Uniwersytetu Łódzkiego w czerwcu 2012 r.
• Tokarski T., O zróżnicowaniu rozwoju ekonomicznego polskich regionów i podregionów, "Studia Prawno-Ekonomiczne" 2005/LXXI.
• Tokarski T., Statystyczna analiza regionalnego zróżnicowania wydajności pracy, zatrudnienia i bezrobocia w Polsce, Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, Warszawa 2005.
• Tokarski T., Regionalne zróżnicowanie rynku pracy, "Wiadomości Statystyczne" 2005/11.
• Tokarski T., PKB a rynek pracy w niektórych krajach Europy i Azji, "Wiadomości Statystyczne" 2006/4.
• Tokarski T., Przestrzenne zróżnicowanie bezrobocia rejestrowanego w Polsce w latach 1999-2006, "Gospodarka Narodowa" 2008/7-8.
• Tokarski T., Przestrzenne zróżnicowanie bezrobocia rejestrowanego w Polsce w latach 2002-2008, [w:] Ekonometria i statystyka w procesie modelowania, red. T. Walczak, "Biblioteka Wiadomości Statystycznych", t. 64, GUS, Warszawa 2010.
• Tokarski T., Regionalne zróżnicowanie bezrobocia, "Wiadomości Statystyczne" nr 5/2010.
• Tokarski T. Zróżnicowanie podstawowych zmiennych makroekonomicznych w powiatach, [w:] Statystyczna analiza przestrzennego zróżnicowania rozwoju ekonomicznego i społecznego Polski, red. M. Trojak, T. Tokarski, WUJ, Kraków 2013 (w druku).
• Zarządzanie zasobami ludzkimi w warunkach nowej gospodarki, red. Z. Wiśniewski, A. Pocztowski, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2004.