Rola państwa w ustroju polityczno-gospodarczym Polski, Stanów Zjednoczonych i Chin

• Autorzy: Marian Guzek , Józef Biskup

Warianty tytułu

The State's Role in the Political and Economic System of Poland, the United States and China

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Polska była pierwszym krajem postkomunistycznym, w którym transformacja ustrojowa przebiegała według koncepcji neoliberalizmu. Był on rozwijany w USA z uwzględnieniem jednej z głównych zasad tej ideologii, tj. eliminowania państwa z gospodarki i ograniczania jego roli w sferach poza- gospodarczych. Autorzy podejmują próbę oceny zmian ustrojowych w Polsce, USA i Chinach. Wysuwają tezę, że proces wdrażania nowych reguł, w USA od początku lat 1980., tj. po odrzuceniu polityki keynesowskiej, a w Polsce od początku lat 1990., musiał prowadzić do dysfunkcji państwa, a także do deformacji rynków finansowych. Podkreślają fakt, że kryzys finansowy USA miał pochodzenie uniwersyteckie, co potwierdza udokumentowany proces bezpośredniego wdrażania szkodliwych koncepcji deregulacji systemu bankowego, głoszonych przez byłego rektora Uniwersytetu Harvarda L. Summersa, oraz koncepcji wadliwego monetaryzmu M. Friedmana z chicagowskiej szkoły ekonomii. Ocena zmian ustrojowych w Chinach wskazuje na pewne formalne podobieństwa, ale też i zasadnicze różnice. O ile bowiem ustrój neoliberalny Zachodu powstał jako mieszanina ideologii minarchizmu i monetaryzmu, która doprowadziła do katastrofy kryzysowej, o tyle rozwiązania chińskie też stanowią mieszaninę, lecz odmiennych składników, tj. prywatyzacji z uwłaszczeniem nomenklatury i elementami tzw. socjalistycznej gospodarki rynkowej, z dominacją państwa jako aparatu partii komunistycznej. (abstrakt oryginalny)

EN

Poland was the first post-communist country whose system transformation was based on the concepts of neoliberalism. It had been developed in the United States and one of its main ideological principles was to eliminate the state from the economy and to limit its role in the non-economic spheres. The authors attempt to assess structural changes in Poland, the USA and China. Their thesis suggests that the process of implementing new principles, in the USA from the early 1980s, i.e. after the Keynesian policy was rejected, and in Poland from the early 1990s, had to lead to the dysfunction of the state and the deformation of financial markets. They emphasise the fact that the American financial crisis had an academic background, which is confirmed by the process of implementing harmful concepts of the banking system deregulation propagated by L. Summers, the former President of Harvard University, and the concept of faulty monetarism proposed by M. Friedman, the leader of the Chicago school of economics. The assessment of the structural changes in China shows some similarities but also substantial differences. While the neoliberal system of the West was created as a mixture of the ideology of minarchism and monetarism, which lead to the disastrous crisis, the Chinese solutions are a mixture of different elements, i.e. privatisation bestowing property on the communist elite and elements of the so-called socialist market economy with the dominance of the state as an organ of the communist party. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ustrój państwa; Rola państwa w gospodarce; Przekształcenia ustrojowo-systemowe; Porównania międzynarodowe

EN

Political system of the state; States' role in economy; Political and systemic transformations; International comparisons

• Czasopismo: Myśl Ekonomiczna i Polityczna
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 2 (45)
• Strony: 131--147

Twórcy

autor

Marian Guzek

• Uczelnia Łazarskiego w Warszawie

autor

Józef Biskup

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Brunet A., Guichard J.P., Chiny światowym hegemonem? Imperializm ekonomiczny Państwa środka, Wyd. Studio Emka, Warszawa 2011.
• Casey G., Świat bez państwa, "Rzeczpospolita", 13-14.10.2012 r.
• Friedman M. i R., Wolny wybór, PANTA, Sosnowiec 1994.
• Greenspan A., Era zawirowań. Krok w nowy wiek, Wyd. MUZA, Warszawa 2008.
• Guzek M., Teorie ekonomii a instrumenty antykryzysowe, Oficyna Wydawnicza Uczelni Łazarskiego, Warszawa 2013.
• Haberler G., Mr. Keynes' Theory of the "Multiplier": A Methodological Criticism, [w:] Selected Essays of Gottfried Haberler, Cambridge 1985.
• Hayek F., Indywidualizm i porządek ekonomiczny, Znak, Kraków 1998.
• Hayek F., Konstytucja wolności, PWN, Warszawa 1960,
• Keynes J.M., Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, PWN, Warszawa 1956.
• Konkin S.E., New Libertarian Manifesto. Strategy of the New Libertarian Alliance, New York 1981.
• Marzenie Randa Paula. Czy libertarianizm może wejść do głównej ligi?, "The Economist", 25.05.2001.
• Pawłowski J., Przeszłość w ideologii Komunistycznej Partii Chin, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2013.
• Rothbard M., The Adam Smith Myth, Mises Institute, "Mises Daily" 13.01.2006.
• Smith A., Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, PWN, Warszawa 1954.
• Statistical Communique of the People's Republic of China on the 2013 Nation Economic and Social Development, NBS of China, February 24/2014.
• Stiglitz J., Kto drukuje, ten żyje, "Polityka" nr 31/2013.
• Stiglitz J., Neoliberalizm to religia, "Gazeta Wyborcza", 21-22.01.2007.
• de Soto J.H., Kryzys może być dobry, "Rzeczpospolita", 7-8.07.2012.
• de Soto J.H., Pieniądz, kredyt bankowy i cykle koniunkturalne, Instytut Ludwiga von Misesa, Warszawa 2009.