Straż Graniczna i jej zadania w zakresie ochrony bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej - zarys problematyki

• Autorzy: Dorota Kamuda , Małgorzata Trybus

Warianty tytułu

Border Guard and Its Tasks in the Area of National Security Protection of The Republic of Poland - Subject Outline

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Prezentowany artykuł poświęcony jest Straży Granicznej będącej jedną z wyspecjalizowanych jednostek zajmujących się ochroną bezpieczeństwa narodowego. W pierwszej części przybliżono znaczenie pojęć: bezpieczeństwo (utożsamiane zazwyczaj ze stanem spokoju, brakiem zagrożeń) oraz bezpieczeństwo państwa (oznaczające zdolność władz i narodu do ochrony ich wartości). W dalszej kolejności przedstawiono genezę Straży Granicznej, jej organizację oraz zadania. Uwagi dotyczące genezy Straży Granicznej mają na celu zaprezentowanie działających w okresie II Rzeczypospolitej Korpusu Ochrony Pogranicza oraz Straży Granicznej, a także powołanych w 1945 roku Wojsk Ochrony Pogranicza. Do głównych zadań tych formacji należało zapobieganie i zwalczanie przestępczości granicznej, a także zapewnienie w pasie granicznym bezpieczeństwa i porządku publicznego. W części opracowania dotyczącej organizacji Straży Granicznej przedstawiono jej strukturę organizacyjną z uwzględnieniem modyfikacji wynikających z realizacji postanowień przyjętych w Założeniach wieloletniej koncepcji funkcjonowania Straży Granicznej na lata 2009 - 2015. Rozważania poświęcone zadaniom koncentrują się na zadaniach wskazanych w ustawie o Straży Granicznej. Straż Graniczna jako jednolita umundurowana i uzbrojona formacja o charakterze policyjnym powołana została przede wszystkim do ochrony granicy państwowej na lądzie i morzu oraz do organizowania i dokonywania kontroli ruchu granicznego. Ochrona granicy państwowej polega na eliminowaniu przypadków bezprawnego jej przekraczania przez osoby i środki transportu oraz przemieszczania towarów. Z kolei kontrola ruchu granicznego związana jest z przeprowadzaniem czynności ustalania legalności przekraczania granicy państwowej. W katalogu obowiązków Straży Granicznej te zadania wysuwają się na pierwszy plan. Ich realizacja jest główną misją tej formacji, a jednocześnie wykonywanie tych kluczowych zadań odgrywa istotną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa narodowego. (abstrakt oryginalny)

EN

The presented paper deals with Border Guard, being one of specialized unit involving in protection of national security. The first part of the paper outlines meaning of basic concepts such as security (usually identified as state of peace, lack of dangers) and state security (understood as capability of authorities and nation to protect their values). Origins of the Border Guard are then described, its organization and tasks. Purpose of the remarks on the Border Guard origins is to show Border Protection Corps and Border Guard operating during II Republic and Border Protection Corps creation in 1945. Obstruction and elimination of border offenses were their main tasks, together with providing security and public order in the border area. The part of the paper dealing with organization of the Border Guard presents organizational structure, taking into account modifications followed from implementation of statements in Assumptions on multiyear concept of Border Guard operation in the year 2009 - 2015. Considerations concerning the tasks are focused on duties indicated in the law on Border Guard. Border Guard as a unit uniformly uniformed and armed, of police character, has been created primarily for protection of state border on land and sea, and for organization and supervision of border movement. Protection of the state border means elimination of unauthorized crossing by persons, transport vehicles and unauthorized movement of goods. In turn, supervision of border movement means verification of legality of state border crossings. These two tasks are the most important in the catalog of all duties of the Border Guard. Implementation of these tasks is the main mission of the formation, involving key duties for providing national security. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bezpieczeństwo narodowe; Bezpieczeństwo; Polityka bezpieczeństwa; Granice państwa; Straż Graniczna

EN

National security; Security; Security policy; State boundaries; Border Guard

• Czasopismo: Humanities and Social Sciences
• Rocznik: 2013
• Tom: 18 (XVIII)
• Numer: nr 20 (3)
• Strony: 59--72

Twórcy

autor

Dorota Kamuda

• Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza

autor

Małgorzata Trybus

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• http://www.bieszczadzki.strazgraniczna.pl.
• http://www.strazgraniczna.pl.
• Banaszkiewicz A., Bochenek W., Przeszłość i teraźniejszość Straży Granicznej, Poznań 2011.
• Franczyk T., Pojęcie bezpieczeństwa i jego rozumienie, Biuletyn Centralnego Ośrodka Szkolenia Straży Granicznej 2006, nr 4.
• Franczyk T. , Nielegalna migracja i przemyt ludzi, Biuletyn Centralnego Ośrodka Szkolenia Straży Granicznej 2006, nr 3.
• Ilnicki M., Służby graniczne w walce z terroryzmem. Polskie warunki ustrojowo-prawne, Toruń 2011.
• Korcz A., Bezpieczeństwo wewnętrzne RP, www.adamkorcz.w.interia.pl/wewn.pdf, s. 12.
• Korzeniowski L.F., Podstawy nauk o bezpieczeństwie, Warszawa 2012.
• Magierek D., Rola Straży Granicznej w zapewnieniu bezpieczeństwa Polski (1990 - 2004), Toruń 2011.
• Majewski J., Straż Graniczna, [w:] Instytucje bezpieczeństwa narodowego, red. M. Paździor, B. Szmulik, Warszawa 2012.
• Maksimczuk A., Granice państwowe, relacje z sąsiedztwem gospodarczym i wschodnie pogranicze Polski w dobie transformacji, integracji i globalizacji, T. I, Białystok 2013.
• Pyrkosz A., Tokarczyk D., Pierwsze formacje graniczne Polski niepodległej, Biuletyn Centralnego Ośrodka Szkolenia Straży Granicznej 2008, nr 2.
• Serafin S., Szmulik B., Organy ochrony prawnej RP, Warszawa 2007.
• Strategia Rozwoju Systemu Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2022, www.mon.gov.pl.
• Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej z 2007 r., www.mon.gov.pl.
• Wawrzusiszyn A., Wybrane problemy transgranicznego bezpieczeństwa Polski, Warszawa 2012.
• Sudoł R., Usytuowanie Straży Granicznej w prawie polskim, [w:] Zadania administracji rządowej i organów samorządu terytorialnego w zakresie bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego, red. W. S. Kucharski, Lublin 2009.
• Zając J., Bezpieczeństwo państwa, [w:], Bezpieczeństwo państwa. Wybrane problemy, red. K. A. Wojtaszczyk, A. Materska-Sosnowska, Warszawa 2009.
• Zubek J., Doktryny bezpieczeństwa, Studium, Warszawa 1991.