O niektórych uwarunkowaniach etyki w nauce

• Autorzy: Jerzy Bogdanienko

Warianty tytułu

Selected Aspects of Ethical Conditioning in Science

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W pierwszej części artykułu wskazano, jak wysokie wymagania stawia się pracownikom naukowym, stwierdzając, że obraz ten jest wyidealizowany, gdyż nie wszystkie z formułowanych oczekiwań są naprawdę ważne, a niekiedy pozostają one ze sobą w sprzeczności. Następnie omówiono błędy, jakie występują w pracy naukowej i podano formułowane w literaturze reguły służące zapewnieniu poprawności realizowanych badań oraz próby ujęcia ich w specjalnych kodeksach. Zwrócono również uwagę na świadome nadużycia w nauce oraz konflikty interesów leżące u ich podłoża, a także na zjawisko określane jako pseudonauka. Na zakończenie wskazano na rolę utrzymania wysokiego poziomu kształcenia akademickiego i niebezpieczeństwa, jakie niesie ze sobą obserwowane ostatnio obniżanie wymagań stawianych studentom, jak również ogólna trywializacja życia intelektualnego społeczeństwa. (abstrakt oryginalny)

EN

The first part of the article points out the high expectations scientists face, concluding that the image is idealized, since not all of the formulated demands are critical, while some of them may even contradict each other. Subsequently, common mistakes in scientific research are examined, and rules are given, based on literature on the subject, serving to ensure the correctness of conducted research, along with efforts to formulate those rules in dedicated codices. Attention is paid to conscious abuses in science as well as conflicts of interest forming the base thereof, and to the phenomenon called pseudoscience. Finally the role of keeping to a high academic standard is pointed out, along with the dangers caused by the lately observed lowering of requirements for students, as well as the general trivialization of societal intellectual life. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kodeks etyki; Kodeks dobrych praktyk; Etyka; Nauka; Pracownicy naukowi; Poziom edukacji; Badania naukowe

EN

Code of ethics; Code of Good Practice; Ethics; Science; Academic staff; Level of education; Scientific research

• Czasopismo: Problemy Zarządzania
• Rocznik: 2010
• Tom: 8
• Numer: nr 2 (28) Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw
• Strony: 9--26

Twórcy

autor

Jerzy Bogdanienko

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Beveridge, W.I.B. 1960. Sztuka badań naukowych, Warszawa: PZWL.
• Bogdanienko, J. 1980. Rola placówek naukowo-badawczych w rozwoju wynalazczości, Warszawa: SGPiS.
• Bogdanienko, J. 2008. W pogoni za nowoczesnością, Toruń: Dom Organizatora TNOiK.
• Etyka zawodowa. 1997. Warszawa: Instytut Problemów Współczesnej Cywilizacji.
• Furedi, F. 2008. Gdzie się podziali wszyscy intelektualiści, Warszawa: PIW.
• Hall, A.R. 1966. Rewolucja naukowa 1500-1800, Warszawa.
• Hawking, S. 1996. Przewidywanie przyszłości, Warszawa: Amber.
• Kohn, A. 1996. Fałszywi prorocy, Oszustwo i błąd w nauce i medycynie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Komisja UE 2005. Zalecenie komisji z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie Europejskiej Karty Naukowca oraz Kodeksu postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych, 22.3.2005 PL. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 75/71.
• Kostyło, P. 2007. Odpowiedzialność za ludzi biednych. Nauka, nr 1.
• Krajewski, W. 1994. Uniwersalne normy etyczno-metodologiczne iv nauce. Czy możliwa jest etyka uniwersalna?, Materiały Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pod. red. J. Sekuły, Siedlce 1994.
• Krimsky, S. 2006. Nauka skorumpowana. O niejasnych związkach nauki i biznesu, Warszawa: PIW.
• Lambert, R. i N. Butler 2007. Przyszłość uniwersytetów europejskich, Warszawa: Centre for European Reform.
• Łukasiewicz, J. 2000. Eksplozja ignorancji. Czy rozumiemy cywilizację przemysłową, Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Misja uczelni. 1998. Warszawa: Instytut Problemów Współczesnej Cywilizacji.
• Rotblat, J. 2000. Przysięga Hipokratesa dla uczonych. Nauka, nr 1.
• Tyszka, T. 1999. Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji, Gdańsk: GWP.
• Usher, R. 1989. Qualification, Paradigms and Experimental Learning in Higher Education, w: Fulton, O. (red.) Access and Institutional Change, Milton Keynes: Open University Press.
• Wolpert, L. 1996. Nienaturalna natura nauki - Dlaczego nauka jest pozbawiona zdrowego rozsądku, Gdańsk: GWP.
• Wróblewski, A.K. 1982. Prawda i mity w fizyce, Wrocław: Ossolineum.
• Wróblewski, T. 2009. Czas na komercjalizację uczelni. Rzeczpospolita, 22.12.2009.
• Ziman, J. 1972. Społeczeństwo nauki, Warszawa: PIW.