PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2013 | nr 2 (41) | 157--191
Tytuł artykułu

Fundacja "Ucieczka, Wypędzenie, Pojednanie" jako odpowiedź niemieckiego rządu na politykę historyczną Związku Wypędzonych

Warianty tytułu
Foundation Flight, Expulsion, Reconciliation - German Government Response to the Federation of Expellees' History Interpretation Policy
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Celem publikacji jest ukazanie politycznego wymiaru dyskusji nad powołaniem instytucji kulturalnej w postaci Fundacji "Ucieczka, Wypędzenie, Pojednanie". Artykuł podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie o wpływ tej debaty na współczesne stosunki polsko-niemieckie. Zaprezentowana w pracy polemika nad tą kwestią kończy się na przełomie lat 2009/2010. Był to bowiem okres, w którym zapadały istotne decyzje związane z ostatecznym kształtem Fundacji, będącej odpowiedzią niemieckiego rządu na współczesną politykę historyczną Związku Wypędzonych. Uchwalona przez Bundestag ustawa, przewidująca powołanie nowej instytucji, była wyrazem szerokiego kompromisu między dwiema największymi frakcjami parlamentarnymi Republiki Federalnej (CDU/ CSU oraz SDP) i odzwierciedlała faktyczny układ sił w niemieckim Bundestagu. Za niewątpliwy sukces Związku Wypędzonych należy uznać to, że mimo wieloletniego sprzeciwu, szczególnie ze strony polskich polityków, w Radzie Fundacji przewidziano ostatecznie aż sześć miejsc dla członków BdV, w zamian za rezygnację przewodniczącej Związku Wypędzonych z zasiadania w tym gremium. Tym samym reprezentanci niemieckich wysiedlonych uzyskali możliwość bezpośredniego wpływu na przyszłą koncepcję muzeum, choć w ograniczonym zakresie. W artykule za pomocą metody komparatystycznej dokonano analizy stanowisk przedstawicieli poszczególnych niemieckich partii politycznych w tej kwestii. Ze względu na aktualność problemu głównym źródłem są publikacje prasowe, a także niemieckojęzyczne materiały źródłowe, wśród których należy wyróżnić szczególnie protokoły plenarne z posiedzeń Bundestagu i informacje prasowe Związku Wypędzonych. (abstrakt oryginalny)
EN
The publication is aimed at demonstrating the political dimension of the discussion on the establishing of the Foundation 'Flight, Expulsion, Reconciliation'. The article is also an attempt to answer a question about the influence of that debate on the present-day relations between Poland and Germany. The presented polemic over the issue ends at the turn of the years 2009/2010. It was a period when the most important decisions in connection with the shape of the foundation, the German government's response to the Federation of Expellees' history interpretation policy, were made. The Act passed by Bundestag created the basis for the establishment of a new institution, was an expression of a wide compromise between the two biggest parliament factions of the Federal Republic (CDU/CSU and SPD) and depicted the actual powers in the German parliament. The unquestionable success of Bund der Vertriebenen (BdV) was the fact that, in spite of the long-lasting opposition, especially on the part of Polish politicians, the Foundation Board has six seats for the members of BdV as a compensation for the Federation of Expellees' Chairperson's resignation to be a member of that body. This way the representatives of the German expellees gained an opportunity to have a direct influence on the future conception of the museum, although to a limited extent. The author, with the use of a comparative method, analyzes the stands of particular representatives of the German political parties on that issue. Due to the topicality of the issue, press publications are the main sources. Source materials in the German language, including the Bundestag plenary sessions protocols and the Federation of Expellees' press releases, also played an important role. (original abstract)
Rocznik
Numer
Strony
157--191
Opis fizyczny
Twórcy
  • Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku
Bibliografia
  • ANR, CDU za Centrum, "Gazeta Wyborcza", 7.XII.2004, nr 286.
  • ASZ, PAP, Westerwelle grozi wetem przeciw Steinbach, Portal Gazeta.pl, http:// wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80277,7258463,Westerwelle_grozi_ wetem_przeciw_Steinbach.html [dostęp 16.IX.2009].
  • Auswärtiges Amt, Rede von Bundesaußenminister Guido Westerwelle vor dem Deutschen Bundestag, Oficjalna Strona Ministerstwa Spraw Zagranicznych RFN, http://www.auswaertiges-amt.de/diplo/de/Infoservice/Presse/ Reden/2009/091110-BM- Bundestag.html [dostęp 10.IX.2009].
  • BART, Angela Merkel skompletowała rząd, "Gazeta Wyborcza", 24-25.X.2009, nr 250.
  • BART, Angela Merkel u wypędzonych, "Gazeta Wyborcza", 18.III.2009, nr 65.
  • BART, Awantura o Steinbach, "Gazeta Wyborcza", 24.II.2009, nr 46.
  • BART, Berlin przyjrzy się propozycjom Steinbach, "Gazeta Wyborcza", 6.I.2010, nr 4.
  • BART, Czego chce Erika Steinbach, "Gazeta Wyborcza", 5.I.2010, nr 3.
  • BART, Czy Niemcy przekonają nas do "widocznego znaku", "Gazeta Wyborcza", 5.II.2008, nr 30.
  • BART, Niemiecki spór o Steinbach, "Gazeta Wyborcza", 26.II.2009, nr 48.
  • BART, Steinbach upiera się przy swoim, "Gazeta Wyborcza", 18.IX.2009, nr 270.
  • BART, Steinbach w "widocznym znaku"?, "Gazeta Wyborcza", 2.I.2009, nr 1.
  • BART, "Widoczny znak" bez obcokrajowców, "Gazeta Wyborcza", 9.III.2010, nr 57.
  • BART, Wypędzeni bronią Steinbach, "Gazeta Wyborcza", 27.II.2009, nr 49.
  • BART, Wystawa o wypędzeniu, "Gazeta Wyborcza", 3-4.XII.2005, nr 281.
  • BART, Żydzi mogą odejść z muzeum wypędzonych, "Gazeta Wyborcza", 15.III.2010, nr 62.
  • Bartoszewski W., Steinbach nas nie pojedna, "Gazeta Wyborcza", 11.III.2009, nr 59.
  • BART, PAP, Bartoszewski o Steinbach z Merkel, "Gazeta Wyborcza", 16.II.2009, nr 39.
  • BdV, BdV begrüßt Kabinettbeschluss zur Errichtung der "Stiftung Flucht, Vertreibung, Versöhnung", BdV Pressemitteilung, Bonn 2008.
  • BdV, BdV obsiegt gegen Süddeutsche Zeitung, BdV Pressemitteilung, Bonn 2009.
  • BdV, BDV- Präsidium fordert Bundesregierung zur Klärung auf: selbstbestimmtes Nominierungsrecht ist Demokratietest!, BdV Pressemitteilung, Bonn 2009.
  • BdV, Beschlüsse der BdV-Bundesversammlung, BdV Pressemitteilung, Bonn 2008.
  • BdV, Erika Steinbach: Für einen Weg der Vernunft in Sachen Stiftungsrat, BdV Pressemitteilung, Bonn 2010.
  • BdV, Es geht um Respekt vor den Opfern - nicht um persönliche Interessen, BdV Pressemitteilung, Bonn 2009.
  • BdV, Polen erpresst die Bundesregierung, BdV Pressemitteilung, Bonn 2009.
  • BdV, Stiftung "Flucht, Vertreibung, Versöhnung". Testfall für die FDP, BdV Pressemitteilung, Bonn 2009.
  • BdV, Tag der Heimat 2009. Rede von Erika Steinbach, MdB, Präsidentin des BdV. 22. August 2009, Oficjalna Strona Związku Wypędzonych, www. bund-der-vertiriebenen.de [dostęp 11.IX.2009].
  • BdV, Unsere Vorschläge der Vernunft sind auf fruchtbaren Boden gefallen. Vetorecht fällt, Qualitätsgewinn für Stiftung, BdV Pressemitteilung, Bonn 2010.
  • BdV, Übers Ziel hinausgeschossen, BdV Pressemitteilung, Bonn 2010.
  • BdV, Vizepräsidenten des BdV fordern Ende der Kampagne gegen Erika Steinbach MdB, BdV Pressemitteilung, Bonn 2009.
  • BdV, "Wir wollen die nicht durch uns verursachte Blockade auflösen". BdV-Präsidium lässt einen Stiftungssitz demonstrativ unbesetzt, BdV Pressemitteilung, Bonn 2009.
  • Bota A., Dann eben ohne, "Die Zeit", 7.I.2010, nr 2.
  • Brössler D., Vertriebene fordern Westerwelle heraus, "Süddeutsche Zeitung", 9.XI.2009, nr 258.
  • Bundesregierung, Flucht und Vertreibung aufarbeiten, Pressemitteilung zum Beschluss des Bundeskabinetts, Oficjalna Strona Niemieckiego Rządu Federalnego, http://www.bundesregierung.de/nn_774/Content/ DE/Artikel/2008/03/2008-03-19-sichtbares-zeichen-gegen-flucht-und-vertreibung.html [dostęp 25.III.2008].
  • Bundesregierung, Gesetzentwurf zur Errichtung der "Stiftung Deutsches Historisches Institut" und der "Stiftung Flucht, Vertreibung, Versöhnung", Stand 3.09.2008, Oficjalna Strona Niemieckiego Rządu Federalnego, www.bun-desregierung.de [dostęp 5.IX.2008].
  • Bundesregierung, Kulturstaatsminister Bernd Neumann: "Sichtbares Zeichen gegen Flucht und Vertreibung ist herausragender Schritt bei Aufarbeitung deutscher und europäischer Geschichte", Oficjalna Strona Niemieckiego Rządu Federalnego, http://www.bundesregierung.de/Content/DE/Pres-semitteilungen/BPA/2008/03/2008-03-19-bkm-sichtbare-zeichen.html [dostęp 29.III.2008].
  • BW, Westerwelle w Polsce, "Gazeta Wyborcza", 31.X-1.XI.2009, nr 256.
  • Czy czerwony może być zbawiony?, Rozmowa z Radosławem Sikorskim, "Gazeta Wyborcza", 7-8.III.2009, nr 56.
  • Deutscher Bundestag, Plenarprotokoll 16/193. Stenografischer Bericht. 193. Sitzung, Berlin 2008.
  • Deutscher Bundestag, Stenografischer Bericht. 6. Sitzung, Berlin 2009.
  • DPA, Union gegen Konferenz zu Vertriebenenzentrum, "Frankfurter Allgemeine Zeitung", 19.I.2007, nr 16.
  • DPA, Zentralrat der Juden kritisiert Steinbach, strona gazety "Die Welt", http:// www.welt.de/die- welt/politik/article5841770/Zentralrat-der-Juden-kriti-siert-Steinbach.html [dostęp 15.I.2010].
  • Formuszewicz R., Przyszły status prawny Widocznego Znaku. Rządowy projekt ustawy o utworzeniu Fundacji Niemieckie Muzeum Historyczne, "Biuletyn Instytutu Zachodniego", 2008, nr 3.
  • Friedrich R., Rede des Landesbeauftragten der Hess. Landesregierung für Heimatvertriebene und Spätaussiedler zum Gedenken an den 4. März 1919, Obertshausen 2009.
  • Friedrich R., Rede zum Tag der Heimat 2008 unter dem Motto "Erinnern und Verstehen", Wiesbaden 2008.
  • HOLL, Dauerausstellung erinnert an Vertreibung, "Frankfurter Allgemeine Zeitung", 19.V.2006, nr 116.
  • Hriberski M., Vorwort, [w:] E. Steinbach, Zehn Jahre Präsidentin des Bundes der Vertriebenen, Bonn 2008.
  • JAP, "Nie" dla Steinbach, "Gazeta Wyborcza", 17.XI.2009, nr 269.
  • Jaschke H.-J., Nicht in meinem Namen, "Die Zeit", 14.01.2010, nr 3.
  • Jendroszczyk P., Polacy w radzie "Widocznego znaku", "Rzeczpospolita", http:// www.rp.pl/artykul/567929.html?print=tak&p=0 [dostęp 30.IX.2012].
  • Ketterer S., Die Schwierigkeit des Gedenkens, Ausdruck aus dem InternetAngebot der Zeitschrift "Das Parlament" mit der Beilage "Aus Politik und Zeitgeschichte", Ausgabe 50-51 vom 08.12.2008, Oficjalna Strona Bundestagu, http ://www.bundestag. de/dasparlament/2008/50-51/kulturmedi- en/22978896.html [dostęp 20.III.2009].
  • Kolenda-Zaleska K., Wielki szacunek dla pani kanclerz, "Gazeta Wyborcza", 10.03.2009, nr 58.
  • Korte J., Wiegel G., Einleitung, [w:] Sichtbare Zeichen. Die neue deutsche Geschichtspolitik - von der Tätergeschichte zur Opfererinnerung, J. Korte, G. Wiegel (red.), Köln 2009.
  • Krzemiński A., Długa podróż w jedną stronę, "Polityka", 2006, nr 7.
  • Lammert N., Cenię pracę pani Steinbach, "Gazeta Wyborcza", 7-8.III.2009, nr 56.
  • Lau M., Warum Steinbachs Kuhhandel unannehmbar ist, strona gazety "Die Welt", http://www.welt.de/politik/deutschland/article5740489/Warum-Steinbachs-Kuhhandel-unannehmbar-ist.html [dostęp 6.I.2010].
  • Lepiej, żeby tarczy nie było. Rozmowa z przewodniczącym FDP Guidem Westerwellem, "Gazeta Wyborcza", 17.III.2009, nr 64.
  • Mazur Z., Nowa Rada Fundacji Ucieczka, Wypędzenie, Pojednanie, "Biuletyn Instytutu Zachodniego", 2010, nr 44.
  • MK, Bundestag spiera się o Steinbach, "Gazeta Wyborcza", 26.XI.2009, nr 277.
  • Niemcy nie mogą zrazić Polski. Rozmowa z Michaelem Linkiem, "Gazeta Wyborcza", 15.XII.2009, nr 293.
  • Niemcy o wycofaniu kandydatury Steinbach. Karl-Georg Wellmann poseł CDU odpowiedzialny za kontakty w Polską, "Gazeta Wyborcza", 5.III.2009, nr 54.
  • Niemcy o wycofaniu kandydatury Steinbach. Marcus Meckel poseł SPD, "Gazeta Wyborcza", 5.III.2009, nr 54.
  • Odważmy się na więcej wolności. Exposé kanclerz Angeli Merkel wygłoszone przed Bundestagiem, "Międzynarodowy Przegląd Polityczny", 2006, nr 1.
  • PAP, Bez szantażu, "Gazeta Wyborcza", 19.II.2009, nr 42.
  • PAP, PROT, Szef MSZ: chcemy pogłębiać przyjaźń z Polską, Portal Gazeta.pl, http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80620,7242305,Szef_MSZ_chcemy_poglebiac_przyjazn_z_Polska.html [dostęp 10.XI.2009].
  • PCA., Erinnerung an Vertreibung sorgt für Verstimmung, "Frankfurter Allgemeine Zeitung", 26.V.2007, nr 121.
  • PR, Gemischte Reaktion auf Merkel, "polen-rundschau" 2005, nr 8.
  • PROT, PAP, Bundestag zajmie się sporem wokół Steinbach, Portal Gazeta.pl, http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80620,7290074,Bundestag_zaj- mie_sie_sporem_wokol_Steinbach.html [dostęp 25.XI.2009].
  • PW, BART, Erika Steinbach godzi, "Gazeta Wyborcza", 25.II.2009, nr 47.
  • PW, PAP, Steinbach już dziękujemy, "Gazeta Wyborcza", 5.III.2009, nr 54.
  • Schmid T., Koffer, Mullbinden, Ausweisungsbescheide, "Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung", 4.XII.2005, nr 48.
  • Steinbach E., Weg der Vernunft, "Deutscher Ostdienst", 2010, nr 1.
  • Stiftung Flucht, Vertreibung, Versöhnung, Koncepcja, Fundacja Ucieczka, Wypędzenie, Pojednanie, http://www.dhm.de/sfvv/docs/Koncepcja%20 SFVVpdf [dostęp 30.IX.2012].
  • Stiftung Flucht, Vertreibung, Versöhnung, Stiftungsrat, Fundacja Ucieczka, Wypędzenie, Pojednanie, http://www.dhm.de/sfvv/stiftungsrat.html [dostęp 20.X.2009].
  • Stiftung Flucht, Vertreibung, Versöhnung, Wissenschaftlicher Beraterkreis, Fundacja Ucieczka, Wypędzenie, Pojednanie, http://www.dhm.de/sfvv/ wissenschaftlicher_beraterkreis.html [dostęp 17.III.2010].
  • Völkering T., Ein Muslim fehlt, "Die Zeit", 14.I.2010, nr 3.
  • Wefing H., Ihr sollt Zeugnis ablegen. Synthese der Erinnerung: Kulturstaatsminister Neumann will die Ausstellung "Flucht, Vertreibung, Integration" dauerhaft in Berlin zeigen, "Frankfurter Allgemeine Zeitung", 19.V.2006, nr 116.
  • Wieliński B.T., Berlin czeka, aż Steinbach się podda, "Gazeta Wyborcza", 17.II.2009, nr 40.
  • Wieliński B.T., Berlin rozgoryczony słowami Bartoszewskiego, "Gazeta Wyborcza", 7-8.III.2009, nr 56.
  • Wieliński B.T., Czas na widoczny znak, "Gazeta Wyborcza", 20.III.2008, nr 68.
  • Wieliński B.T., Erika Steinbach jest mocna, ale w Polsce, "Gazeta Wyborcza", 8.III.2006, nr 57.
  • Wieliński B.T., Erika Steinbach kontratakuje, "Gazeta Wyborcza", 9.III.2009, nr 57.
  • Wieliński B.T., Gaszą spór o wypędzonych, "Gazeta Wyborcza", 6.II.2008, nr 31.
  • Wieliński B.T., Merkel postawiła na Polskę, "Gazeta Wyborcza", 5.III.2009, nr 54.
  • Wieliński B.T., Muzeum wypędzonych bez polskiego historyka, "Gazeta Wyborcza", 16.XII.2009, nr 294.
  • Wieliński B.T., Nie dla Steinbach "znak"?, "Gazeta Wyborcza", 17.IV.2008, nr 91.
  • Wieliński B.T., Niemcy mają rząd, "Gazeta Wyborcza", 26.X.2009, nr 251.
  • Wieliński B.T., Rada bez Steinbach, "Gazeta Wyborcza", 12.II.2010, nr 36.
  • Wieliński B.T., Steinbach atakuje polski rząd, "Gazeta Wyborcza", 20.II.2009, nr 43.
  • Wieliński B.T., Steinbach dziękujemy, "Gazeta Wyborcza", 5.III.2009, nr 54.
  • Wieliński B.T., Steinbach to kłopot Niemiec, "Gazeta Wyborcza", 18.XI.2009, nr 270.
  • Wieliński B.T., Widoczny Znak na końcu drogi, "Gazeta Wyborcza", 20- 21.XII.2008, nr 297.
  • Wroński P., Erika Steinbach to nie problem?, "Gazeta Wyborcza", 2.XI.2009, nr 257.
  • Zapomnijmy o Steinbach, rozmowa z Władysławem Bartoszewskim, pełnomocnikiem premiera ds. dialogu międzynarodowego, "Gazeta Wyborcza", 22-24.III.2008, nr 70.
  • ZSZ, PAP, Czeska historyk wystąpiła z rady Widocznego Znaku, Strona Internetowa Tok FM, http://www.tokfm.pl/Tokfm/!,103086,7643948,Czeska_ historyk_wystapila_z_rady_Widocznego_Znaku.html [dostęp 17.III.2010].
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171304807

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.