Miejsce kategorii wyboru w ekonomice instytucjonalnej

• Autorzy: Wacław Stankiewicz
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Sukces tezy Kartezjusza - cogito ergo sum - "myślę, przeto jestem", otwarła wciąż trwającą dyskusję nad tożsamością człowieka, jaźnią, granicami poznania i rolą w praktyce życia społecznego. W nauce ekonomicznej stała się także inspiracją do stworzenia koncepcji homo oeconomicus, jako punktu odniesienia w doktrynie szkoły klasycznej. "Człowiek ekonomiczny" to konstrukcja narzędzia badawczego, artefakt, będąca pochodną ogólniejszej konstrukcji homo sapiens, człowieka rozumnego, istoty z rodziny człowiekowatych, z rzędu naczelnych, posiadająca najwyższy rozwój psychiki i życia społecznego, zdolna do tworzenia kultury. Model homo oeconomicus korzysta z wyróżnika "gospodarujący", utożsamianego najczęściej z racjonalnym dążeniem do zaspokojenia własnych potrzeb. Dyskusja nad takim ujęciem dotyczyła kwestii racjonalności działań, asymetrii informacji, roli akumulacji wiedzy oraz niezwykle silnych powiązań gospodarowania z życiem społecznym i politycznym. Coraz wyraźniej ciężar dyskusji skupiał się na procesie podejmowania decyzji i aktach wyboru, prowadząc do opracowania ogólnej teorii wyboru i jej odmian w rodzaju teorii wyboru racjonalnego i publicznego. Można założyć, że intensywność tych poszukiwań i chęć znalezienia prostszych wyróżników kategorii homo sapiens i homo oeconomicus zrodziło potrzebę powrotu do kartezjańskiego hasła cogito ergo sum. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Teoria ekonomii; Teoria wyboru; Metodologia nauki; Ekonomia instytucjonalna; Historia społeczno-gospodarcza

EN

Economic theory; Choice theory; Methodology of science; Institutional economics; Socio-economic history

• Czasopismo: Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 2010
• Tom: Dokonania współczesnej myśli ekonomicznej - znaczenie kategorii wyboru w teoriach ekonomicznych i praktyce gospodarczej
• Strony: 26--36

Twórcy

autor

Wacław Stankiewicz

• Prywatna Wyższa Szkoła Biznesu, Administracji i Technik Komputerowych w Warszawie

Bibliografia

• Stigler G.J., Becker G.S. : De gustibus non est disputandum. "The American Economic Review", 1977, No. 2.
• Wolfson M. : Eligo ergo sum : Classical Philosophies of the Self in Neoclassical Economics. "History of Political Economy", 1994, nr 2.
• Bowles S., Gintis H. : Is Equality Passe ? Homo Reciprocans and the Future of Egalitarian Politics. "Boston Review", Dec. 1998/Jan. 1999.
• Falk A. : Homo Oeconomicus versus Homo Reciprocans : Ansaetze fuer ein Nues Wurtschaftspolitisches Leitbild ? Working Papers No. 79, 2001, July.
• Williamson O.E. : Ekonomiczne instytucje kapitalizmu. PWN, Warszawa 1998.
• Niestierienko A.N. : Ekonomika i institucyonalnaja tierija. URSS, Moskwa 2002.
• Klimczak B. : Etyka gospodarcza. AE, Wrocław 2002.