Ewolucja ustroju miasta stołecznego Warszawy w latach 1990-2002

• Autorzy: Stanisław Faliński

Warianty tytułu

Evolution of the Administrative System of the Capital City of Warsaw between 1990-2002

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Od odrodzenia się w Polsce w 1990 r. samorządu terytorialnego stolica państwa i największe polskie miasto ma odmienny ustrój niż inne polskie miasta. Ustrój ten w latach 1990-2002 był oparty na istnieniu w ramach Warszawy odrębnych, posiadających osobowość prawną, gmin. W tym okresie ustrój ten ewoluował. Podczas kadencji 1990-1994 miasto było podzielone na siedem dzielnic-gmin: Warszawa-Mokotów, Warszawa-Ochota, Warszawa-Wola, Warszawa-Żoliborz, Warszawa-Praga Północ, Warszawa-Praga Południe i Warszawa-Śródmieście. Na czele Warszawy stał wybierany przez wszystkich radnych prezydent m.st. Warszawy. Ustrój źle funkcjonował. W 1994 r. wszedł w życie nowy ustrój, w którym centralna, dysponująca zwartą zabudową, część miasta została jedną liczącą ok. miliona mieszkańców gminą Warszawa-Centrum, dzielącą się na dzielnice. Wokół niej istniało dziesięć gmin: Warszawa-Ursynów, Warszawa-Wilanów, Warszawa-Wawer, Warszawa-Targówek, Warszawa-Rembertów, Warszawa-Białołęka, Warszawa-Bielany, Warszawa-Bemowo i Warszawa-Ursus. W 1998 r. zdecydowano o wprowadzeniu do miasta kolejnego szczebla samorządu-powiatu warszawskiego z własnymi, odrębnymi organami. Ten bardzo skomplikowany ustrój istniał do 2002 r., kiedy wszedł w życie ustrój z całą Warszawą jako jedną gminą i osiemnastoma dzielnicami. (abstrakt oryginalny)

EN

Since the revival of the self-government system in Poland in 1990, the capital and the biggest city of Poland has had an administrative system different from other Polish towns. In 1990-2002, the system was based on the territorial structure made of separate units called gminas (communes), having a status of legal entities. However, the system was evolving over that period. In 1990-1994 the city was divided into seven districts-gminas: Warszawa-Mokotów, Warszawa-Ochota, Warszawa-Wola, Warszawa-Żoliborz, Warszawa-Praga Północ, Warszawa-Praga Południe and Warszawa-Śródmieście. The mayor of the city of Warsaw was its President elected by all the city councilors. The system did not function well. In 1994 a new system was introduced: the central part of the city, which had the biggest building density and the population of about one million, became one gmina called Warszawa-Centrum and divided into districts. Around it, there were ten neighboring gminas: Warszawa-Ursynów, Warszawa-Wilanów, Warszawa-Wawer, Warszawa--Targówek, Warszawa-Rembertów, Warszawa-Białołęka, Warszawa-Bielany, Warszawa-Bemowo and Warszawa-Ursus. In 1998 a decision was made to introduce one more level of self-government in the city: powiat warszawski (County of Warsaw) with its own administrative units. This very complicated system existed until 2002, when it was replaced by a new one in which Warsaw became one gmina with eighteen districts. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ustrój miasta; Samorząd terytorialny; Funkcje metropolitalne

EN

City government structure; Local government; Metropolitan Functions

• Czasopismo: Myśl Ekonomiczna i Polityczna
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 4 (35)
• Strony: 142--159

Twórcy

autor

Stanisław Faliński

• Akademia Podlaska w Siedlcach; Uczelnia Vistula w Warszawie

Bibliografia

• Buczek G., Radziejowski J., Dyskusja o ustroju Warszawy, "Wspólnota", nr 14 z 02.04.1994.
• Czarnota M., Nowy ustrój Warszawy. Jak wam się to podoba?, "Wspólnota", nr 7 z 12.02.1994.
• Dolnicki B., Samorząd terytorialny, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
• Faliński S., Metropolia - termin wieloznaczny, [w:] S. Faliński (red.), Warszawa - jaka metropolia? Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej w Wyższej Szkole Ekonomiczno-Informatycznej w Warszawie 13.10.2007, Wydawnictwo WSEI w Warszawie, Warszawa 2008.
• Faliński S., Pojmowanie terminu metropolia - kilka uwag porządkujących, [w:] S. Faliński (red.), Samorząd terytorialny w Polsce po wejściu do Unii Europejskiej, Wybrane problemy. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej w Wyższej Szkole Ekonomiczno-Informatycznej w Warszawie 14 maja 2009, Wydawnictwo WSEI w Warszawie, Warszawa 2010.
• Fogler P., (w rozmowie z A. Światek), Kto rządzi Warszawą?, "Wspólnota" nr 11 z 16.03.1991.
• Gawryszewski A., Worcelli P., Nowosielska E., Funkcje metropolitalne Warszawy, "Zeszyty IGiPZ PAN" 1998, nr 53.
• Gorzelak G., Smętowski M., Metropolia i region w gospodarce informacyjnej, Scholar, Warszawa 2005.
• Izdebski H., Samorząd terytorialny: podstawy ustroju i działalności, Lexis Nexis, Warszawa 2009.
• Jaka będziesz Warszawo? Notowała M. Krassowska, "Wspólnota" nr 6 z 09.02.1991.
• Jałowiecki B., Metropolie, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania, Białystok 1999.
• Komorowski B., Dziwoląg warszawski, "Wspólnota", nr 36 z 05.09.1998.
• Kozłowski S., Funkcje metropolitalne miast światowych, [w:] I. Jażdżewska (red.), Funkcje metropolitalne i ich rola w organizacji przestrzeni, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Warszawa 2003.
• Krasnopolski A., Problemy ustroju samorządowego Warszawy, opracowanie wykonane w Biurze interwencji Kancelarii Senatu, 1 grudnia 1993.
• Niziołek M., Problemy ustroju aglomeracji miejskich ze szczególnym uwzględnieniem Warszawy, Wolters Kluwer, Warszawa 2008.
• Markiewicz A., "Model" do naprawy. O samorządną i sprawnie zarządzaną Warszawę, "Wspólnota" nr 23 z 08.06.1991.
• Memoriał w sprawie zarządzania m.st. Warszawą skierowany do pana Bohdana Jastrzębskiego o przesłanie H. Suchockiej, "Wspólnota" nr 51-52 z 19 -26.12.1992.
• Nowacka E., Polski samorząd terytorialny, Lexis Nexis, Warszawa 2006.
• Rutkiewicz J., (w rozmowie z J. Walewskim), Śmiać się czy płakać, "Wspólnota", nr 2-3 z 12-19.01.1991.
• Tylko ewolucja. Dyskusja redakcyjna nad ustrojem Warszawy, "Wspólnota", nr 43 z 24.10.1993.
• Uchwała nr XVII/93/95 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 27 marca 1995 r. w sprawie przyjęcia statutu miasta stołecznego Warszawy, M.P. z 28 kwietnia 1995, nr 20, poz. 251.
• Uchwała Rady Gminy Warszawa-Centrum nr 390/XXXI/96 w sprawie przyjęcia statutu Gminy Warszawa-Centrum z dnia 19 września 1996 r.
• Ustawa z dnia 25 marca 1994 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy, DzU z 1994 r., Nr 48, poz. 195.
• Ustawa z dnia 15 marca 2002 roku o ustroju miasta stołecznego Warszawy, DzU z 2002 r., Nr 41, poz. 361.
• Ustawa z dnia 18 maja 1990 r. o ustroju samorządu miasta stołecznego Warszawy, DzU z 1990 r., Nr 34, poz. 200.
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym, DzU z 1990 r., Nr 16, poz. 95 i nr 34 poz. 199.
• Ustawa z dnia 18 marca 1999 r. o zmianie ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy, DzU Nr 92, poz. 1044.
• Winiarski L., Komisarz dla Warszawy?, "Wspólnota" nr 51-52 z 19- 26.12.1992.
• Winiarski L., Między dzielnicami a ratuszem, "Wspólnota" nr 51-52 z 19-26.12.1992.
• Wyganowski S., "Uwagi do ustroju m.st. Warszawy" autorstwa 6 burmistrzów i przewodniczących Rad Dzielnic - Gmin Warszawy, "Wspólnota", nr 11 z 14.03.1992.
• Wyganowski S., (w rozmowie z I. Marcisz), W sercu Europy, "Wspólnota", nr 17 z 07.07.1990.
• Wyganowski S., Stołeczna katastrofa, "Wspólnota", nr 38 z 19.09.1998.