Liberalizacja rynków gazu w UE - niedozwolone klauzule terytorialne w kontraktach długoterminowych

• Autorzy: Krzysztof Bolesta
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Za oficjalną datę uruchomienia jednolitego rynku wewnętrznego WE przyjęto 1 stycznia 1993 r. Jego działanie nie objęło jednak od początku wszystkich sektorów życia gospodarczego. Przez długi jeszcze czas liberalizacji opierały się m.in. przemysły sieciowe, w tym także energetyka. Stopniowe otwieranie rynków energii mające na celu stworzenie jednolitego rynku WE w tej dziedzinie zainicjowane zostało w 1996 r. przyjęciem Dyrektywy Elektroenergetycznej. Dwa lata później przyjęta została Dyrektywa Gazowa, która stała się drugim filarem budowanego jednolitego rynku energii WE. Czas na transpozycję Dyrektywy Gazowej upłynął w lutym 1999 r. Była to data, którą można określić mianem przełomowej w historii europejskich monopoli. Dyrektywa wymusiła wdrożenie wielu zmian na zamkniętych wówczas rynkach gazu państw członkowskich UE. Zakładała ona m.in. stopniowe wprowadzanie obowiązkowego udzielania stronom trzecim, czyli innym niż właściciel sieci, dostępu do tejże sieci (tzw. TPA). Przedsiębiorstwa sektora gazowego zostały również zobligowane do takiego prowadzenia księgowości, aby niemożliwe było subsydiowanie skrośne (krzyżowe) między poszczególnymi rodzajami działalności. Dziś z perspektywy czasu i na podstawie materiałów statystycznych można śmiało powiedzieć, że Dyrektywa zmieniła całkowicie oblicze rynków gazu, choć nie spełniony został jej podstawowy cel, czyli stworzenie jednolitego rynku energii WE. Dla większości zainteresowanych liberalizacja okazała się na tyle korzystna, że Komisja Europejska zdecydowała się przyspieszyć ten proces, a co więcej wyznaczyć datę pełnego uwolnienia rynku. W konsekwencji do 1 lipca 2004 r. państwa miały czas na wdrożenie do swego ustawodawstwa postanowień Nowej Dyrektywy Gazowej, która przyspiesza wprowadzanie procesów rynkowych i wyznacza datę pełnej liberalizacji rynków gazu na 1 lipca 2007 r. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Gazownictwo; Handel gazem; Przemysł gazowniczy; Liberalizm handlowy; Kontrakty długoterminowe; Rynek energetyczny; Subsydiowanie krzyżowe

EN

Gas manufacture; Gas trade; Gas industry; Trade liberalization; Long-term contracts; Energy market; Cross subsiding

• Czasopismo: Wspólnoty Europejskie
• Rocznik: 2005
• Numer: nr 3 (160)
• Strony: 31--38

Twórcy

autor

Krzysztof Bolesta

• Komisja Europejska

Bibliografia

• K. Bolesta, Liberalizacja rynku gazu w Unii Europejskiej, "Wspólnoty Europejskie - Biuletyn Informacyjny", Nr 3(11 5) 2001
• Report from the Commission, Annual Report on the Implementation of the Gas and Electricity Internal Market, COM(2004) 863 final, Brussels, 5.1.2005
• K. Bolesta, Nowa dyrektywa gazowa - implikacje dla Polski, "Wspólnoty Europejskie", 2003, nr 11 (145)
• Komisja Europejska: Zielona Księga - W kierunku europejskiej strategii bezpieczeństwa dostaw energii, COM(2000)769, Bruksela, 29.11.2000