Suwerenność państwa w koncepcji integracyjnej Alcide De Gasperiego

• Autorzy: Andrzej Madeja

Warianty tytułu

State's Sovereignty in the Integration Concept of Alcide De Gasperi

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Alcide De Gasperi (1881-1954) zajmuje niekwestionowane miejsce w gronie europejskich "Ojców Założycieli". Nie podważając tego twierdzenia ani nie ujmując niczego talentom De Gasperiego, uznać jednak musimy, że nigdy nie zaprezentował dopracowanych założeń teoretycznych własnego autorstwa, zwłaszcza zaś odnoszących się do szczegółowych rozwiązań prawno-ustrojowych. Zwykł raczej komentować swe konkretne poczynania, co znajdowało odzwierciedlenie w treści jego osobistych zapisków bądź listów do bliskich i współpracowników. Nadawało to jego rozważaniom politycznym bardzo konkretny charakter i czyniło zeń raczej "myślącego polityka" niźli myśliciela politycznego.(fragment tekstu)

EN

Alcide de Gasperi (1881-1954) represented the most expedient approach to the problem of integration. As a result, from among all the European Founding Fathers it was he who presented the least theoretically refined political vision. He should be recognised as a neo-Thomist who wanted to restore a lost unity of the Christian nations. Europe without wars did not mean actual peace for him. States had to establish a close co-operation. They were expected to limit their sovereignty and combine its attributes. It led to the setting-up of a new kind of organization, i.e. 'a community'. The idea of transferring 'sovereign rights' to international institutions (coined by Jean Monnet) was not adopted by De Gasperi. Thereby 'a community' was formed by the member states, which - at most - suffered and tolerated actions performed by it in precisely determined scopes of activity. Hence De Gasperi's vision was the most conservative from all those presented by the Fathers. As a sworn democrat, he accentuated the importance of the community's democratic legitimacy. This explains his opinion on the crucial role of the Assembly in the institutional scheme of the community. The Assembly provided a 'political momentum' and political control over various structures operating in the two areas of 'high politics': defence and foreign policy. It was thanks to De Gasperi's initiative that the significant article 38 was added to the European Defence Community Treaty. By virtue of this article, the signatories of the Treaty took a solemn commitment to establish a political community grounded on two classic constitutional ideas: division of powers and bicameral parliament. Nevertheless, a unity of the European nations, which all De Gasperi's efforts served to bring about, should be acknowledged as a model of confederacy.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Suwerenność; Integracja gospodarcza i polityczna Europy; Historia integracji europejskiej

EN

Sovereignty; Economic and political integration of Europe; History of European integration

• Czasopismo: Studia Europejskie / Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 4
• Strony: 9--30

Twórcy

autor

Andrzej Madeja

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• D. Preda, Alcide De Gasperi padre dell'Europa unita w: L'Europa nel nuovo ordine internazionale, red. S. Aloisio, C. Rognoni Vercelli, Bari 2005, s. 29-41.
• Les peres de l'Europe: cinquante ans apres, red. P. Smets, Bruxelles 2001.
• C.G. Anta, Les peres de l'Europe, Bruxelles 2007.
• Robert Schuman et les Peres de l'Europe, red. S. Schirmann, Bruxelles 2008.
• G. Bossuat, Les fondateurs de l'Europe unie, Paris 2001.
• M. Cau, Alcide De Gasperi: A Political Thinker or a Thinking Politician?, "Modern Italy" nr 4/2009, s. 431-444.
• M.R. Catti De Gasperi, De Gasperi. Polityk i człowiek, Londyn 1968, s. 54.
• A. Madeja, Założenia prawno-naturalne jako determinanty poglądu "Ojców Założycieli" na suwerenność państwa w: Nam hoc natura aequum est... Księga Jubileuszowa ku czci Profesora Janusza Justyńskiego w siedemdziesięciolecie urodzin, red. A. Madeja, Toruń 2012, s. 254-259.
• L. Sturzo, Church and State, Notre Dame 1962, s. 409-410.
• P. Łyżwa, Geneza chrześcijańskiej demokracji we Włoszech w: Chrześcijańska demokracja we współczesnym świecie, red. K. Krzywicka, E.Olszewski, Lublin 1999, s. 81, 89-90.
• M. Guiotto, Un giovane leader politico fra Trento e Vienna w: Alcide De Gasperi. Un percorso europeo, red. E. Conze, G. Corni, P. Pombeni, Bologna 2005, s. 133-138.
• M. Bigaran, Alcide De Gasperi: The Apprenticeship of a Political Leader, "Modern Italy" nr 4/2009, s. 415-423.
• E. Tonezzer, Alcide De Gasperi and Trentino, ibidem, s. 399-41.
• S. Trinchese, L'altro De Gasperi. Un italiano nell'impero asburgico 1881-1918, Roma - Bari 2006.
• A. De Gasperi, Scritti e discorsi politici, red. E. Tonezzer, M. Bigaran, M. Guiotto, Bologna 2006, t. I, cz. I, s. 285.
• A. De Gasperi, I cattolici trentini sotto l'Austria, red. G. de Rosa, Roma 1964, t. II, s. 417.
• U. Corsini, Il colloquio De Gasperi - Sonnino. I catolici trentini e la questione nazionale, Trento 1975.
• J. Zakrzewska, Ustrój polityczny Republiki Włoskiej, Warszawa 1986, s. 25-26.
• J. Zakrzewska, Włochy. Zarys ustroju, Wrocław 1974, s. 17-18.
• Z. Machelski, System polityczny Włoch, Warszawa 2010, s. 94.
• Z. Witkowski, Ustrój konstytucyjny współczesnych Włoch, Toruń 2004, s. 22, 28.
• Konstytucja Włoch, tłum. Z. Witkowski, Warszawa 2004, s. 57.
• Z. Witkowski, Konstytucja Republiki Włoskiej z 1947 r., "Przegląd Sejmowy" nr 6/2007, s. 15-16.
• G. De Vergottini, Geneza i ewolucja Konstytucji Republiki Włoskiej, "Przegląd Sejmowy" nr 6/2007, s. 23-36.
• M. Clark, Współczesne Włochy: 1871-2006, Warszawa 2009, s. 495.
• K. Szczepanik, Polityka Włoch w basenie Morza Śródziemnego, Warszawa 1987, s. 36-38.
• M.R.Catti De Gasperi, La nostra patria Europa. Il pensiero europeistico di Alcide De Gasperi, Milan 1969, s. 110.
• A. De Gasperi, Le basi morali della democrazia (20.11.1948) w: Alcide De Gasperi e l'Europa, scritti e discorsi, red. M.R. De Gasperi, Brescia 2004, s. 55.
• Alcide De Gasperi. L'uomo della ricostruzione, red. W.E. Crivellin, Roma 2006.
• V. Capperucci, Alcide De Gasperi and the Problem of Reconstruction, "Modern Italy" nr 4/2009, s. 445-457.
• D.Preda, L'influence des regions natales sur les peres de l'Europe: le cas de Alcide De Gasperi w: Le fait regional et la construction europeenne, red. M.T. Bitsch, Bruxelles 2003, s. 57-69.
• T. Walichnowski, Spor o Górną Adygę, Warszawa 1970, s. 30-31, 45-47.
• E. Arnoux de Pirey, De Gasperi. Le pere italien de l'Europe, Paris 1991, s. 215.
• A. De Gasperi, Przemowienie na konferencji paryskiej (10.08.1946) w: Alcide De Gasperi e l'Europa, scritti e discorsi, red. M.R. De Gasperi, Brescia 2004, s. 39.
• A. Canavero, Alcide De Gasperi. Cristiano, democratico, europeo, Soveria Mannelli 2003, s. 45-48.
• E.A. Carrillo, Alcide De Gasperi and the Fascist Regime, 1924-1929, "Review of Politics" nr 4/1964, s. 518-530.
• G.Audisio, A. Chiara, Twórcy zjednoczonej Europy, tłum. P. Borowski, Warszawa 2007, s. 209.
• G. De Rosa, Presentazione w: A. De Gasperi, Scritti di politica internazionale 1933-1938, Citta del Vaticano 1981, s. 6-7.
• A. De Gasperi, Przemowienie na konferencji paryskiej (10.08.1946); www.cvce.eu.
• O. Barié, Myśl polityczna Alcide De Gasperiego w: Ojcowie współczesnej Europy, red. B.Spurgjasz, Warszawa 1993, s. 127-129.
• J. Maritain, Humanizm integralny, Warszawa 1981.
• J. Maritain, Człowiek i państwo, Kraków 1993.
• H.A. Lücker, K.J. Hahn, Christliche Demokraten bauen Europa, Bonn 1987, s. 76.
• J. Łukaszewski, Cel: Europa. Dziewięć esejów o budowniczych jedności europejskiej, Warszawa 2002, s. 215.
• A. De Gasperi, Wystąpienie przed Zgromadzeniem Rady Europy w sprawie Wspólnoty Obronnej (10.12.1951), s. 3.
• A. De Gasperi, Wystąpienie przed Senatem w związku z ratyfikacją Traktatu Paryskiego (15.03.1952), s. 3.
• A. Madeja, Krytyka klasycznego pojęcia suwerenności w doktrynie integracyjnej Jeana Monneta (lata 1914-1949) w: Moralność i władza jako kategorie myśli politycznej, red. J. Justyński, A. Madeja, Warszawa 2011, s. 391-434.
• A. Madeja, Koncepcja integracji wspólnotowej Jeana Monneta (lata 1950-1955), "Roczniki Humanistyczne KUL" (w druku).
• A. Madeja, Wizja suwerenności państwa w koncepcji integracyjnej Roberta Schumana, "Czasopismo Prawno-Historyczne" (złożone do druku).
• Alcie De Gasperi (1881-1954). Człowiek wolności demokracji, red. A.Jędrzejowska, Łódź 2007, s. 30-31.
• Le idee ricostruttive della Democrazia Cristiana, Roma, 26.07.1943, s. 6-7.
• A. De Gasperi, Discorsi politici, red. T. Bozza, Roma 1956, s. 73-74.
• Memorandum italiano sull'Unione Europea, "Rivista di studi politici internazionali" nr 3-4/1948, s. 546-448.
• A. Kwilecki, Idea zjednoczenia Europy, Poznań 1969, s. 140-141.
• R. Merlone, Faire du Conseil de l'Europe "l'union europeenne": le projet de Carlo Sforza w: Jalons pour une histoire du Conseil de l'Europe, red. M.T.Bitsch, Bruxelles 1997, s. 77-98.
• U.Morelli, La Campagna per il patto unione Federale Europea (1949-1951) w: Il movimenti per l'unita europea 1945-54, red. S. Pistone, Milano 1992, s. 343-366.
• Le Plan Schuman dans l'histoire. Interets nationaux et projet europeen, red. A. Wilkens, Bruxelles 2004.
• C. Sforza, Cinque anni a Palazzo Chigi: la politica estera italiana dal 1947 al 1951, Roma 1952, s. 304.
• D. Preda, De Gasperi, la CECA e la scelta europea dell'Italia w: La Comunita europea del carbone e dell'acciaio (1952-2002). Gli esiti del Trattato in Europa e in Italia, red. R. Ranieri, L. Tosi, Padova 2004, s. 257-303.
• E. Fursdon, European Defence Community. A History, New York 1980.
• A. Clesse, Le projet de la CED du Plan Pleven au "crime" du 30 aout: historie d'un malentendu europeen, Baden-Baden 1989.
• S. Bielański, Koncepcje Europejskiej Wspólnoty Obronnej we włoskiej myśli politycznej lat 50. i 60. XX wieku, Kraków 2006, s. 127.
• D. Preda, De Gasperi, Spinelli e l'art. 38 della CED, "Il Politico" nr 4/1989, s. 575-595.
• D. Preda, From a Defence Community to a Political Community: The Role of De Gasperi and Spinelli w: The Federal Idea, red. A. Bosco, London 1991, t. II, s. 189-206.
• A.H. Robertson, The European Political Community, "British Yearbook of International Law" 1952, s. 383-401.
• B. Karp, The Draft Constitution for a European Political Community, "International Organization" nr 2/1954, s. 181-202.
• H.W. Briggs, The Proposed EPC, "American Journal of International Law" nr 1/1954, s. 110-122.
• R. Cardozo, The Project for a Political Community, 1952-54 w: The Dynamics of European Union, red. R. Pryce, London 1987, s. 49-77.
• R.T.Griffiths, Europe's First Constitution. The European Political Community, 1952-1954, London 2000.
• D. Preda, Le projet d'unification federale europeenne d'Alcide De Gasperi: une experience de collaboration entre gouvernement et mouvements pour l'unite europeenne w: Inventer l'Europe, histoire nouvelle des groupes d'influence et des acteurs de l'unite europeenne, red. G.Bossuat, G.Saunier, Bruxelles 2003, s. 341-353.
• D. Preda, Storia di una speranza. La battaglia per la CED e la federazione europea nelle carte della delegazione italiana (1950-1952), Milano 1992, s. 127.
• D. Preda, CPE e integrazione europea: un'ipotesi interpretativa. "Storia delle relazioni internazionali" nr 2/1998, s. 117-149.
• P. Pastorelli, La politica europeistica di De Gasperi w: idem, La politica estera italiana del dopoguerra, Bologna 1987, s. 233-257.
• I.Poggiolini, Europeismo italiano e politica estera dell'Italia: un'ipotesi interpretativa (1947-1949), "Storia delle relazioni internazionali" nr 1/1985, s. 67-93.