Rozwój idei przedsiębiorstw patronackich w XXI wieku

• Autorzy: Piotr Jermakowicz

Warianty tytułu

Development of the idea of patron enterprises in the 21st century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono ideę przedsiębiorstw patronackich, która miała swój początek na przełomie XVIII i XIX wieku. Rozwój idei humanizacji pracy zaowocował powstawaniem przedsiębiorstw patronackich charakteryzujących się troską o pracowników, w zakresie zapewnienia im: dachu nad głową, opieki zdrowotnej, edukacji (również ich dzieciom), rozrywki i kultury, transparentnych kryteriów awansu zawodowego. Model przedsiębiorstw patronackich nie był powszechny zarówno w XIX, jak i w pierwszej połowie XX wieku. Działania pracodawcy na rzecz pracowników, które było uzależnione od dobrej woli pracodawcy, zaczęły być zastępowane kodeksem pracy, określającym szczegółowo prawa i obowiązki zarówno pracodawcy, jak i pracobiorcy. Jakże słuszne regulacje prawne w zakresie relacji pracodawca pracobiorca odbierają do pewnego stopnia pracodawcom inicjatywę w dziedzinie pozakodeksowej opieki nad pracownikami, co ma wpływ na obecny kształt tych relacji. Celem tego artykułu jest przedstawienie form i obszarów realizacji idei przedsiębiorstw patronackich w dzisiejszym świecie i podjęcie próby udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy możliwe jest stworzenie takich stosunków między pracodawcami a pracobiorcami, które nie wynikałyby tylko i wyłącznie z kodeksu pracy, ale także odpowiedzialności jednych za drugich? Współczesny rynek pracy wymusił bowiem zmianę w podejściu do idei przedsiębiorstw patronackich; zmieniły się cele i kryteria. (abstrakt oryginalny)

EN

In the article was presented the idea of patron enterprises which had its beginning at the turn of the eighteenth and nineteenth centuries. Development of the idea of work humanization resulted in creationg of patron enterprises taking care about workers, their housing conditions workers, health care, education (also for their children), entertainment and the culture, transparent criteria of their professional promotion. The model of patron enterprises wasn't universal both in the 19th century, as well as isn't universal at present. Introducing of forms and areas in the realization is a purpose of this article: of idea of patron enterprises in today's Poland on concrete examples. Relationships between employers and employees resulting from the mutual responsibility were portrayed in this article. The contemporary labour market didn't change the 19th eternal idea of patron enterprises, only action changed its realization. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Humanizacja pracy; Przedsiębiorstwo; Zarządzanie zasobami ludzkimi; Relacje pracodawca-pracownik

EN

Labour humanization; Enterprises; Human Resources Management (HRM); Employer-employee relationships

• Czasopismo: Ekonomia i Zarządzanie
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 2
• Strony: 291--303

Twórcy

autor

Piotr Jermakowicz

• Politechnika Warszawska

Bibliografia

• Axa Direct, http://www.axadirect.pl [08.01.2014]
• Bernat M. (2013), Pracownicy o pracodawcach: społeczna odpowiedzialność biznesu w świetle badań jakościowych, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
• Bogactwo rozwiązań - kapitałem firmy, http://www.bogactworozwiazan.pl/dla-pracownika [08.01.2014]
• DYBZA Financial Consulting Sp. z o.o., http://dybza.pl [08.01.2014]
• Gnat-Witeska Z. (2005), Pilawa: Dzieje Miasta i Gminy, Mazowiecki Ośrodek Badań Naukowych, Pilawa
• Griffin R.W. (2008), Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Jermakowicz P. (2010a), Tożsamość mieszkańców osiedla robotniczego Czechy, Wydawnictwo Braun, Warszawa
• Jermakowicz P. (2010b), Znaczenie patronackiego modelu zarządzania Hutą Szkła "Czechy" w kształtowaniu się etosu hutnika, w: Humanizacja w procesach zarządzania, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa
• Jermakowicz P. (2011), Praca w świetle opinii i postaw przyszłych pracowników administracji publicznej. Badania pilotażowe, w: Kapitał społeczny w organizacji i regionie, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa
• Król H., Ludwiczyński A. (2007), Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Matuszek P. (2008), Nikiszowiec, Giszowiec i inne osiedla Katowic, Drukarnia Archidiecezjalna, Katowice
• Penc J. (1996), Motywowanie w zarządzaniu, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków
• Program Solidny Pracodawca Roku, http://www.kpm.nazwa.pl/solidny/ [01.01.2014]
• Rejak K. (1978), Fabryka szkła i kryształów "Czechy" - Opis, Muzeum Techniki Szklarskiej, Kraków
• Tofilska J. (2013), Pod patronatem spółki Giesche: gmina Janów na Górnym Śląsku, Muzeum Historii Katowic, Katowice

Identyfikatory

DOI

10.12846/j.em.2014.02.21