O księgozbiorze Józefa Ignacego Kraszewskiego - w dwusetną rocznicę urodzin

• Autorzy: Jerzy Jarowiecki

Warianty tytułu

About the Book Collection Of Józef Ignacy Kraszewski in the Two Hundredth Anniversary of His Birthday

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Analiza biblioteki Józefa Ignacego Kraszewskiego zawarta w artykule obejmuje jej charakterystykę ilościową, merytoryczną oraz funkcjonalną - jako warsztatu naukowego i literackiego. Ujęcie statystyczne badanego księgozbioru dokonane na podstawie różnych źródeł, głównie Katalogu księgozbioru M. Pawlika, w porównaniu do badań własnych i rozpisaniu na pojedyncze karty katalogowe wykazują liczbę 10 223 pozycji zawartych w 14 389 tomach oprawnych. Biblioteka J.I. Kraszewskiego składała się z książek o różnej wartości i tematyce. Podstawowy trzon księgozbioru stanowiła literatura piękna polska i obca oraz prace historyczne dotyczące zarówno historii Polski, jak i dziejów powszechnych. Znaczną część biblioteki stanowiły dzieła z różnych dziedzin wiedzy: filozofii, pedagogiki, etyki, prawa, etnografii, socjologii, archeologii, wojskowości, medycyny, rolnictwa, szeroko pojętych nauk przyrodniczych, książki dotyczące religii i sztuki. W bibliotece znajdowały się również liczne rękopisy, druki ulotne, katalogi, bibliografie, słowniki, biografie, encyklopedie i czasopisma, w wielu językach. Przeważały dzieła z XIX w., ale liczne były też pozycje wydane w okresie XVI-XVIII w. Biblioteka Kraszewskiego, bogata twórczość literacka i naukowa, rozliczna korespondencja oraz pamiętniki pisarza, pozwalają na jednoznaczne stwierdzenie, że badany księgozbiór był zbiorem uczonego i pisarza, jego warsztatem pracy, a nie kolekcją o charakterze bibliofilskim. (abstrakt oryginalny)

EN

The analysis of the library of Józef Ignacy Kraszewski presented in the article concerns its quantitative, factual and functional description. The statistical perspective of the researched library based on the analysis of different sources, mainly the catalogue of the book collection by Pawlik (Katalog Księgozbioru) in comparison with own research and the usage of separate catalogue cards shows the number of 10 223 items in 14 389 volumes. The library of Józef Ignacy Kraszewski consisted of books of different value and subject matters. The main part included Polish and foreign literature as well as works concerning Polish and world history. The collection included also the books from different fields such as philosophy, pedagogy, ethics, law, ethnography, sociology, archeology, military, medicine, agriculture, natural science and books concerning religion and art. There were also numerous manuscripts, prints, catalogues, bibliographies, dictionaries, biographies, encyclopedias, newspapers and magazines in different languages. The works from the XIXth century were dominant but there were also many published between XVIth and XVIIIth century. Kraszewski's library, his rich literary and scientific works, numerous letters and diaries allow to conclude that researched book collection belonged to the scientist and writer and constituted his workshop and not the collection of the bibliophile character. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Literatura; Przegląd literatury; Bibliografia

EN

Literature; Literature review; Bibliography

• Czasopismo: Gospodarka, Rynek, Edukacja
• Rocznik: 2012
• Tom: 13
• Numer: nr 4
• Strony: 39--54

Twórcy

autor

Jerzy Jarowiecki

• Wyższa Szkoła Zarządzania Edukacja we Wrocławiu; Komisja Prasoznawcza PAN Oddział w Krakowie

Bibliografia

• K. Kraszewski, Silva rerum. Wspomnienia i zapiski z lat 1830-1881, oprac. Z. Sudolski, Warszawa 2000.
• T. Budrewicz, Kraszewski i świat historii. Studia, Kraków 2010.
• I. Szulska, Litwa Józefa Ignacego Kraszewskiego, Warszawa 2011.
• M. Litwinowicz-Droździel, O starożytnościach litewskich. Mitologizacja historii w XIX-wiecznym piśmiennictwie Wielkiego Księstwa Litewskiego, Kraków 2008.
• J. Jarowiecki, Księgozbiór Józefa Ignacego Kraszewskiego, [w:] Książki, czasopisma, biblioteki Krakowa XIX i XX wieku. Materiały z Sesji Naukowej odbytej w dniach 6-7 maja 1986 r. w czterdziestolecie WSP w Krakowie, red. R. Ergetowski, Kraków 1988, s. 99-137.
• J. Jarowiecki, Księgozbiór Józefa Ignacego Kraszewskiego warsztatem pisarza i historyka, "Zeszyty Naukowe. Szczecińskie Prace Polonistyczne" 1991, z. 67, s. 67-92.
• J.I. Kraszewski, Pamiętniki, oprac. W. Danek, Wrocław 1972.
• J.I. Kraszewski, Biała na Podlasiu. Wspomnienia, "Atheneum" 1841, s. 76.
• I. Włodek, O naukach wyzwolonych w powszechności i w szczególności, Rzym 1780.
• Mowy Jerzego Ossolińskiego... przekładania J.M. Ossolińskiego, Warszawa 1784.
• Ze wspomnień J.I. Kraszewskiego. Intermezzo, "Nowiny" 1887, nr 31.
• J. Gloger, Szkoła bialska i czteroletni w niej pobyt J.I. Kraszewskiego (1832-1826). Wspomnienie kolegi szkolnego (Przedruk z "Kłosów" z 1879, nr 744-746), Biała Podlaska 1928, s. 11-12.
• J.I. Kraszewski, Noce bezsenne, "Tygodnik Ilustrowany" 1888, nr 262-270, 272-274.
• J.I. Kraszewski, Pamiętniki lat młodzieńczych. Świsłocz, [w:] J.I. Kraszewski, Pamiętniki, oprac. W. Danek, Wrocław 1972., s. 166.
• J. Jarowiecki, Historyczne powieści J.I. Kraszewskiego, ich geneza i klasyfikacja, "Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Studium Terenowego Krakowskiej WSP w Rzeszowie" 1964, z. 1: "Nauki Humanistyczne", s. 143-178.
• J.I. Kraszewski, Listy do rodziny (1820-1863), Cz. 1: W kraju, oprac. W. Danek, Kraków 1982, List z 19 sierpnia 1831 r., s. 30.
• J.I. Kraszewski, Biblioteka Horodecka (naWołyniu), "Rozmaitości", dodatek do "Gazety Lwowskiej" 1836, nr 19, s. 151.
• J.I. Kraszewski, Wspomnienia Wołynia, Polesia i Litwy, przyg. do druku i wstępem opatrzył S. Burkot, Warszawa 1985, s. 97-101.
• J.I. Kraszewski, Wieczory wołyńskie, Lwów 1859, s. 88-89.
• Korespondencja z J.I. Kraszewskim (1837-1860), [w:] Materiały do dziejów literatury i oświaty na Litwie i Rusi. Z archiwum drukarni i księgarni Józefa Zawadzkiego w Wilnie, do druku przygotował T. Turkowski, Wilno 1937, t. 1, s. 7.
• A. Pług, (J.I. Kraszewski) Życiorys, [w:] Książka jubileuszowa dla uczczenia 50-letniej pracy literackiej J.I. Kraszewskiego, Warszawa 1880, s. XCIV-XCV.
• A.B. Brzostowski, Ze wspomnień o Kraszewskim, Warszawa 1912.
• A.B. Brzostowski, J.I. Kraszewski: jego niegdyś pracownia i korespondencja, "Wędrowiec" 1882, nr 13, s. 244-246.
• Testament J.I. Kraszewskiego, "Słowo" 1887, nr 96, s. 3.
• A. Bar, Indeks korespondencji J.I. Kraszewskiego przechowywanej w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej, Kraków 1929.
• Polski Słownik Biograficzny, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1976, t. 21, s. 250-253.
• Rozmaitości, "Gwiazdka Cieszyńska" 1887, nr 25, s. 251.
• J. Rychter, Biblioteka i zbiory J.I. Kraszewskiego, "Ognisko Domowe" 1888, nr 131, s. 77.
• J.R. [J. Rychter], Biblioteka J.I. Kraszewskiego, "Kurier Krakowski" 1887, nr 265.
• M. Pawlik, Spuścizna po J.I. Kraszewskim, "Przegląd Literacki", dodatek do "Kraju" 1887, nr 32, s. 2.
• Silva rerum. Zbiory po J.I. Kraszewskim, "Kronika Rodzinna" 1887, nr 15.
• Silva rerum. Biblioteka Kraszewskiego, "Kronika Rodzinna" 1888, nr 21, s. 670.
• Spuścizna po Kraszewskim, "Gazeta Lwowska" 1888, nr 35.
• Katalog księgozbioru, "Gazeta Lwowska" 1888, nr 239, s. 4.
• Spuścizna po Kraszewskim, "Kurier Codzienny" 1888, nr 28, s. 2-3.
• W przedmiocie biblioteki pozostałej po śp. J.I. Kraszewskim..., "Gazeta Polska" 1888, nr 70. Biblioteka po J.I. Kraszewskim, "Gazeta Warszawska" 1901, nr 34.
• Co się też stało z biblioteką Kraszewskiego?, "Gazeta Warszawska" 1901, nr 26, s. 2.
• F. Kraszewski, Biblioteka po śp. J.I. Kraszewskim, "Gazeta Warszawska" 1901, nr 43, s. 2.
• J. Łoziński, Biblioteka po śp. J.I. Kraszewskim, "Gazeta Warszawska" 1901, nr 30, s. 2.
• M. R-ski, Biblioteka J.I. Kraszewskiego, "Kurier Warszawski" 1908, nr 122.
• S. Świerczewski, Kraszewski i książki, "Przegląd Biblioteczny" 1965, nr 1, s. 34.
• L. Brożek, Biblioteka Kraszewskiego w Cieszynie, "Przemiany" 1957, nr 6, s. 4.
• F. Popiołek, Zbiory cieszyńskie, "Przegląd Biblioteczny" 1931, s. 84.
• A. Trepiński, O muzeum Kraszewskiego w Warszawie, "Przegląd Humanistyczny" 1959, z. 6, s. 142.
• M. Pawłowiczowa, "Gwiazdka Cieszyńska" pod red. Stalmacha, "Zeszyty Naukowe WSP w Katowicach. Prace Historycznoliterackie" 1967, nr 4, s. 154.
• Zbiory cieszyńskie, [w:] Biblioteka Śląska 1922-1972, pod red. J. Kantyki, Katowice 1973, s. 67-83.
• Z dziejów muzealnictwa w Cieszynie, "Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Historia" 1963, z. 1, s. 15-45.
• A. Kaweckiej-Gryczowej, Wrażenia z bibliotek cieszyńskich, "Zaranie Śląskie" 1936, z. 2, s. 83-89.
• F. Zahradnika, Czytelnia ludowa w Cieszynie, "Zaranie Śląskie" 1963, z. 2, s. 151-166.
• F. Popiołka, Zbiory cieszyńskie, "Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku" 1930, t. II, s. 222.
• E. Chwalewika, Zbiory polskie, Warszawa 1926-1927, t. 1-2, hasło Cieszyn i Orłowa.
• Między Cieszynem a Krakowem. Młodzieńcza korespondencja Ludwika Brożka do brata 1924-1930, przyg. do druku A. Brożek, Opole 1979.
• J. Jarowiecki, O powieściach Kraszewskiego jako pomocy w nauczaniu historii raz jeszcze (Kronika Thietmara w powieści historycznej Kraszewskiego), "Wiadomości Historyczne" 1959, nr 5, s. 297-300.
• J. Jarowiecki, Posłowie [w:] J.I. Kraszewski, Lubonie, Warszawa 1959, s. 291-312.
• A. Naruszewicz, Historia narodu polskiego, Lipsk 1836-1837; Diariusz podróży Najjaśniejszego Stanisława Augusta, króla polskiego, na sejm grodzieński, Warszawa 1784.
• J. Lelewel, Panowanie króla polskiego Stanisława Poniatowskiego obejmującego trzydziestolecie usilności narodu podźwigania się, ocalenia bytu i niepodległości (1818); Porównanie dwu powstań narodu polskiego 1794, 1830-31 (1840); Trzy konstytucje polskie 1791, 1807, 1815.
• J. Szujski, Dzieje Polski podług ostatnich badań opisane, Lwów 1857.
• Historyi polskiej treściwie opowiedzianej ksiąg dwanaście, Warszawa 1880.
• W. Kalinka, Ostatnie lata panowania Stanisława Augusta. Dokumenta do drugiego i trzeciego podziału, Poznań 1888.
• H. Schmitt, Materiały do dziejów bezkrólewia po śmierci Augusta III i pierwszych lat panowania Stanisława Augusta, Lwów 1857 (poz. 3094).
• Dzieje Polski XVIII i XIX wieku osnowane na nie wydanych dotąd źródłach, Kraków 1866-1868 (poz. 2349).
• Dzieje panowania St. Augusta Poniatowskiego, Lwów 1868 (poz. 3116, 9428).
• Szkic historyczny dziejów 30-letniego panowania Stanisława Augusta, ostatniego króla polskiego, Kraków 1872 (poz. 2357, 9269).
• T. Morawski, Dzieje narodu polskiego, Poznań 1871-1872.
• L. Wegner, Sejm grodzieński ostatni. Ustęp od 26 VIII do 23 IX 1793, Poznań 1866.
• T. Korzon, Wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta (1764-1794). Badania historyczne ze stanowiska ekonomicznego i administracyjnego, Kraków 1882-1886.
• M. Bobrzyński, Dzieje Polski w zarysie, Warszawa-Kraków 1879.
• N. Karejew, Upadek Polski w literaturze historycznej, Kraków 1891.
• F. Papée, Przyczyny upadku Polski (Warszawa 1918, s. 3-21).
• J. Włodarczyk, Tadeusz Korzon. Główne koncepcje historyczne i histograficzne (Łódź 1958, s. 37-38).
• J. Jarowiecki, Stosunek Kraszewskiego do źródeł historycznych w powieściach stanisławowskich, "Ruch Literacki" 1960, s. 1/2, s. 97-106.
• Mémoires sur la Pologne at les Polonais depuis 1788 jusque la fin 1815 de Michel Oginski, Paris 1826/1827.
• Pamiętniki Józefa hr. Krasińskiego, Poznań 1877 (poz. 2634).
• Pamiętniki Stanisława Kosmowskiego z końca XVIII wieku, Poznań 1860 (poz. 2626).
• Pamiętniki pułkownika Józefa Dominika Gąsionowskiego z roku 1793-1794, Lwów 1861 (poz. 2572).
• J. Sulkowski, Mémoires historiques, politique et militaires sur la révolutions de Pologne 1792-1797, Paris 1832 (poz. 1239).
• P. Chmielowski, Józef Ignacy Kraszewski,Kraków 1888, s. 366.
• J. Jarowiecki, Źródła powieści historycznych Józefa Ignacego Kraszewskiego o czasach stanisławowskich, "Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie" 1963, z. 17: "Prace Historycznoliterackie", s. 33-61.
• H. Karpińska, Ciekawostki w książkach biblioteki J.I. Kraszewskiego, "Cieszyński Rocznik Muzealny" 1970/1971, t. 2, s. 143-150.
• Biblioteka Kraszewskiego w Cieszynie, "Przemiany" 1957, nr 6, s. 4.
• J. Jarowiecki, Źródła i klasyfikacja..., "Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Studium Terenowego krakowskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, Rzeszów 1964, z. 1: "Nauki Humanistyczne: historia literatury, językoznawstwa, dydaktyki", s. 143-169.
• Powieść historyczna Kraszewskiego o księciu Józefie Poniatowskim i jej źródła, "Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie" 1961, z. 11: "Filologia Polska. Prace Historycznoliterackie", s. 79-88.
• J.I. Kraszewski, Józef Ignacy Kraszewski - jego zainteresowanie dziejami ojczystymi. Przedsłowie [w:] J.I. Kraszewski, Semko, Warszawa 1982.
• Posłowie [do powieści] J.I. Kraszewskiego, Sceny sejmowe, Grodno 1793 oraz Warszawa w 1794 roku, wydanych pod wspólnym tytułem Czasy kościuszkowskie, Warszawa 1963.