Kategoria wartości w interpretacji trzech szkół ekonomicznych nurtu subiektywno-marginalistycznego

• Autorzy: Mateusz Rolski
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niniejszy rozdział monografii jest poświęcony teorii wartości w ujęciu przedstawicieli nurtu subiektywno-marginalistycznego. Jak zostanie przedstawione w dalszej części pracy, zagadnienie wartości połączono z elementami psychologii, jako nieodłącznej części funkcjonowania każdej jednostki gospodarującej. Już na wstępie należy podkreślić, że przedstawiciele szkół ekonomicznych w ramach nurtu subiektywno-marginalstycznego (twórcy - Carl Menger, William Stanley Jevons, Léon Walras oraz ich następcy) zaprezentowali stanowczo odmienny punkt widzenia w porównaniu do klasycznej teorii wartości, opartej na pracy lub koszcie produkcji. Według ówczesnych ekonomistów wysokie koszty produkcji danego dobra nie musiały wpływać na wartość (cenę) tego dobra. Wartość bowiem, co należy uznać za myśl przewodnią niniejszego rozdziału, zależy od użyteczności danego dobra dla konsumenta. Należałoby w tym miejscu uściślić, że chodzi tutaj o użyteczność krańcową jako fundament dla wartości wymiennej towaru: "[...] Każda następna jednostka danego dobra zaspokajała coraz mniej intensywną potrzebę, do której zaspokojenia ona służyła. Ostatnia jednostka danego dobra, zaspokajająca najmniej intensywną potrzebę posiadała użyteczność krańcową. Użyteczność ta wyznaczała wartość wymienną dóbr danego rodzaju". Innymi słowy ekonomiści nurtu subiektywno-marginalistycznego przenieśli analizę wartości ze sfery produkcji do sfery konsumpcji, zaś podstawowym zagadnieniem badawczym stał się konsument oraz jego dążenie do zaspokojenia nieograniczonych potrzeb w świecie ograniczonych dóbr ekonomicznych. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Historia myśli ekonomicznej; Wartość ekonomiczna; Marginalizm; Austriacka szkoła ekonomii

EN

History of economic thought; Economic value; Marginalization; Austrian School

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2014
• Tom: Podstawowe kategorie ekonomiczne w ujęciu wybranych kierunków myśli ekonomicznej : kategoria wartości
• Strony: 77--94

Twórcy

autor

Mateusz Rolski

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Landreth H., Colander D.C., Historia myśli ekonomicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• Czech Z., Teoria wartości i problem rozliczenia w szkole austriackiej, PTE Oddział w Katowicach, Katowice 1961.
• Bartkowiak R., Historia myśli ekonomicznej, PWE, Warszawa 2003.
• Taylor E., Historia rozwoju ekonomiki, t. II, Wydawnictwo Delfin, Lublin 1991.
• Menger C., Principles of Economics (1871) Free Press, Glencoe III, 1950.
• Lipiński E., Wartość i cena: wypisy z dzieł autorów polskich i obcych, tom X, Wyd. K. Rutskiego, Warszawa, Łódź 1949.
• Wieser F., Theorie d. ges. Wirtschaft, s. 230. Cyt. za: S. Śmierzchalski, Teoria wartości i cen austriackiej szkoły psychologicznej, Poznańskie Prace Ekonomiczne, przedmowa E. Taylor, Poznań 1938.
• Blumin I., Szkoła subiektywna w burżuazyjnej ekonomii politycznej, Szkoła austriacka i angloamerykańska, 1.1, PWN, Warszawa 1965.
• Narski Z., Ekonomia w rozwoju. Historia myśli ekonomicznej, Suspens, Toruń 2001.
• Górski J., Sierpiński W., Historia powszechnej myśli ekonomicznej 1870-1950, PWN, Warszawa 1987.
• Galbraith J.K., Ekonomia w perspektywie. Krytyka historyczna, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2011.
• Marginalizm zachodni, red. U. Zagóra-Jonszta, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice 2011.
• Marshall A., Zasady ekonomiki, 1.1, M. Arcta, Warszawa 1925.
• Dzionek-Kozłowska J., System ekonomiczno-społeczny Alfreda Marshalla, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Dobb M., Teorie wartości i podziału od Adama Smitha. Ideologia a teoria ekonomii, PWN, Warszawa 1976.
• Keynes J.M., Essays and Sketches in Biography, Meridian, New York 1956.
• Hicks J.R., Wartość i kapitał, PWN, Warszawa 1975.