Dialog między Trybunałem Konstytucyjnym a sądami europejskimi (Europejskim Trybunałem Praw Człowieka i Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej)

• Autorzy: Anna Pudło

Warianty tytułu

Cooperation between the Polish Constitutional Court and the European Courts (the European court of Human rights and the Court of Justice of the European Union)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Procesy integracyjne spowodowały powstanie zarówno w Polsce, jak i w całej Unii nowej rzeczywistości prawnej, w której zacierają się stopniowo granice między systemami prawa krajowego, międzynarodowego i europejskiego. Jest to wynik wdrażania standardów międzynarodowych i europejskich przez sądy oraz trybunały krajowe w procesie rozstrzygania sporów. Otwarcie polskiego systemu prawa na zewnątrz wpłynęło na polskie sądownictwo, które zostało powiązane z europejskim systemem organów sądowych - Europejskim Trybunałem Praw Człowieka (ETPCz) i Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Rozwój integracji oznacza również częściowe ograniczenie w rozstrzyganiu spraw należących do zakresu kompetencji najwyższych sądów w Polsce, w tym także Trybu-nału Konstytucyjnego (TK). Taki stan rzeczy powoduje, że TK może się zachować w dwojaki sposób: albo wykorzystać swoją rangę do odzyskania pozycji przejętej przez sądy międzynarodowe i strzec granic kompetencji, albo dążyć do kompromisu. Wybór drugiej opcji to uzyskanie nadrzędnego celu, którym jest zapewnienie jednostkom w sądzie efektywnej ochrony praw wywodzących się z prawa polskiego, europejskiego czy międzynarodowego. Natomiast dla sądów międzynarodowych ważna jest ochrona integralności systemów prawa międzynarodowego i prawa Unii, przy jednoczesnym powiązaniu ich z ochroną w ramach konstytucyjnych porządków prawnych. Powstała sytuacja prawna niejako zmusza do dialogu i współdziałania różnych systemów prawnych, które kreują multicentryczny model interpretacji i stosowania prawa. (fragment tekstu)

EN

The development of European integration also means a partial restriction in the resolution of matters falling within the competence of the highest courts in Poland, including the Constitutional Tribunal. This situation creates multilevel model interpretation and application of the law. A multilateral, constructive dialogue between national and European courts is inevitable due to the convergence of security systems at the national and international levels and the development of European law in areas that previously seemed to be excluded from this measure. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sądownictwo; Prawo WE; Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka; Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości; Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego

EN

Judicature; European Community law; European Court of Human Rights Judgements; Judgments of the European Court of Justice; Judgement of Constitutional Tribunal

• Czasopismo: Sprawy Międzynarodowe
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 1
• Strony: 83--104

Twórcy

autor

Anna Pudło

Bibliografia

• Ile "Sądów Najwyższych" mamy w Polsce? "Krajowa Rada Sądownictwa" 2011, nr 1, s. 5 i nast.
• L. Garlicki, Ewolucja pozycji ustrojowej Sądu Najwyższego (1989-2010), "Państwo i Prawo" 2010, nr 11, s. 3 i nast.
• E. Łętowska, Dialog i metody. Interpretacja w multicentrycznym systemie prawa, "Europejski Przegląd Sądowy" 2008, nr 11, s. 6.
• M. Claes, M. de Visser, P. Popelier, C. Van de Heyning (red.), Constututional Conversations in Europe. Actors, Topics and Procedures, Cambridge 2012.
• L. Garlicki (red.), Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Komentarz do artykułów 19-59 oraz Protokołów dodatkowych, Warszawa 2011.
• L. Garlicki, Ewolucja funkcji i zadań Trybunału Konstytucyjnego (dwadzieścia pięć tez na dwudziestopięciolecie), [w:] Księga XXV-lecia Trybunału Konstytucyjnego Warszawa 2010, s. 14.
• E. Łętowska, "Multicentryczność" systemu prawa i wykładnia jej przyjazna, [w:] L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar, (red.) Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, Kraków 2005, s. 1130.
• R. Barents, The Precedence of EU Law from the Perspective of Constitutional Pluralism, "European Constitutional Law Review" 2009, nr 5, s. 421-446.
• H.Ch. Hofmann, Conflicts and Integration: Revisiting Costa v ENEL and Simmenthal II, [w:] M. Poiares Maduro, L. Azoulai (red.), The Past and Future of EU Law. The Classics of EU Law Revisited on the 50 Anniversary of the Rome Treaty, Oxford 2010, s. 60-68.
• S. Biernat, Zasada pierwszeństwa prawa unijnego po Traktacie z Lizbony, "Gdańskie Studia Prawnicze" 2011, t. XXV, s. 47 i nast.
• P. Miklaszewicz, Zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego w krajowych porządkach prawnych według orzecznictwa ETS i Sądu Pierwszej Instancji (Omówienia wybranych orzeczeń 1963-2005), Warszawa 2005.
• F.C. Mayer, Multilevel Constitutional Jurisdiction, [w:] A. Bogdandy, J. Bast (red.), Principles of European Constitutional Law, Oxford 2010, s. 402 i nast.
• R. Schutze, European Constitutional Law, Cambridge 2012, s. 293 i nast.
• A. Pudło (współautorstwo z M. Nowak, R. Puchta, M. Zieliński), Relacje między prawem konstytucyjnym a prawem unijnym w orzecznictwie sądów konstytucyjnych państw Unii Europejskiej, Warszawa 2011.
• St. Biernat, Członkostwo Polski w Unii Europejskiej w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, [w:] St. Biernat i Sł. Dudzik (red.), Doświadczenia pierwszych lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej, Warszawa 2011, s. 63 i nast.
• A. Wróbel, Stosowanie prawa międzynarodowego i prawa Unii Europejskiej przez sądy RP, [w:] K. Wojtowicz (red.), Otwarcie Konstytucji RP na prawo międzynarodowe i procesy integracyjne, Warszawa 2006, s. 184.
• K. Wojtyczek, Oddziaływanie integracji europejskiej na ustroje państw członkowskich Unii Europejskiej, [w:] T. Mołdawa, J. Szymanek, M. Mistygacz, (red.) Parlamentarny system rządów (Teoria i praktyka), Warszawa 2012, s. 180.
• A. Pudło, Zasada praktycznej efektywności prawa UE w orzeczeniu ETS w sprawie "Filipiaka", "Prawo Europejskie w Praktyce" 2010, nr 5.
• P. Brzeziński, Zasada pierwszeństwa w orzecznictwie wybranych sądów konstytucyjnych państw członkowskich UE, "Ius Novum" 2010, nr 1, s. 100.
• M. Kawczyńska, Procedura pytań prejudycjalnych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, [w:] S. Biernat i S. Dudzik (red.), Doświadczenia prawne pierwszych lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej, Warszawa 2011, s. 172-206.
• W. Orłowski, Zmiany w konstytucjach związane z członkostwem w Unii Europejskiej, Kraków-Rzeszów-Zamość 2011, s. 152.
• J. Barcz, Konstytucyjne problemy stosowania prawa Unii Europejskiej, [w:] J. Barcz (red.), Prawne aspekty członkostwa Polski w Unii Europejskiej, Warszawa 2012, wyd. 3, s. IX-93 i nast.
• M. Masternak-Kubiak, Ustawa o Trybunale Konstytucyjnym, stan prawny na 1.1.1998 r., Warszawa 1998, s. 21.
• P. Mikuli, The Constitutional versus the European Role of the Judiciary in Poland, [w:] K. Topidi i A. H.E. Morawa (red.), Constitutional Evolution in Central and Eastern Europe (Expansion and Integration in the EU), Ashgate 2011, s. 124-125.
• B. Banaszak, Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012, wyd. 2, s. 931-933.
• Quis iudicabit? - europejska wspólnota sędziów czy sędziowska wieża Babel? "Europejski Przegląd Sądowy" 2010, nr 10, s. 3 i nast.