Współpraca, rywalizacja czy konflikt? Stosunki Unii Europejskiej i Federacji Rosyjskiej

• Autorzy: Katarzyna Przybyła

Warianty tytułu

Cooperation, Competition or Conflict? Relations between the European Union and the Russian Federation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł jest próbą ukazania stosunków między Federacją Rosyjską a Unią Europejską w okresie przejściowym między ładem międzynarodowym, który się zakończył, a tym, który dopiero się kształtuje. Autorka analizuje relacje między podmiotami na płaszczyźnie politycznej, militarnej, związanej z bezpieczeństwem narodowym i międzynarodowym, gospodarczej i społecznej, jak również prezentuje optymalne scenariusze stosunków na przyszłość. W tym celu wykorzystano takie metody badawcze, jak analiza porównawcza oraz krytyczna dostępnej literatury oraz materiałów źródłowych. Analiza stosunków między Federacją Rosyjską a Unią Europejską pozwala wyciągnąć wniosek, że są one ważne zarówno dla jednego, jak i drugiego gracza międzynarodowego, szczególnie w kontekście zdobycia bądź utrzymania pozycji aktora ze ścisłej czołówki. Stąd też niekorzystny byłby konflikt na linii Bruksela-Moskwa oraz zbyt zaciekła rywalizacja. Najwięcej korzyści tym podmiotom międzynarodowym mogłaby przynieść współpraca - szczególnie w obliczu zagrożenia z zewnątrz - z czego jednak i Rosja, i Unia Europejska zdają sobie sprawę. Kwestią, która komplikuje relacje dwustronne, jest asymetryczność podmiotów. Rosja jest państwem, które od dawna miało pozycję mocarstwową i mimo problemów gospodarczych nadal ją utrzymuje. Unia Europejska jest z kolei tylko organizacją międzynarodową, która co prawda ma już podmiotowość prawną, ale dopiero stara się o wejście do "klubu wybranych". Gospodarczo silna, politycznie - nie. Dysproporcje między Unią a Rosją są również obecne zarówno na płaszczyźnie militarnej, jak i społecznej (system wartości podmiotów). Przyszłość ich stosunków zależy natomiast głownie od drogi, jaką wybiorą w najbliższej przyszłości. Zależy więc od tego, na ile integracja polityczna okaże się sukcesem Unii Europejskiej (na jaką integrację zgodzą się państwa), jak również od tego, na jaką drogę rozwoju - i na podstawie jakich wartości - zdecyduje się Federacja Rosyjska. Ani jedno, ani drugie nie jest przesądzone. Pewne jest natomiast to, że z lepszej pozycji w relacjach między tymi graczami startuje Rosja, która jest mistrzynią gry politycznej przy - wydaje się - ciągle zbyt naiwnej Unii Europejskiej. (abstrakt oryginalny)

EN

The article is an attempt to present the relations between the Russian Federation and the European Union in the transition period between the international order that has just finished and the one that is developing. The author analyzes the relations between the parties on the political, military, national and international security related, economic and social planes and also presents optimal scenarios of the relations in the future. In order to do that she uses such research methods as comparative and critical analysis of available literature and resource materials. The analysis of the relations between the Russian Federation and the European Union lets the author draw a concussion that they are important for both political players, especially in relation with the perspective of winning or maintaining the position of a leading actor. Therefore, a conflict between Brussels and Moscow and too fierce rivalry would not be advantageous. Both international players, Russia and the European Union, realize that their co-operation - especially in connection with external threats - can be mostly beneficial. An issue that complicates the bilateral relations is the asymmetry of the parties. Russia is a state that has been a superpower for ages and - in spite of some economic problems - still holds this position. The European Union, on the other hand, is only an international organization which, although it already is an international legal entity, is striving to join the "club of the chosen". It is strong economically but not politically. Disproportions between the European Union and Russia also exist both in the military field and the social sphere (the systems of the parties' values). However, the future of their relations depends mainly on the route they will choose in the nearest future. Thus it depends on whether and to what extend the political integration will prove to be successful for the European Union (what kind of integration the member states will approve of) as well as what development route and what system of values the Russian Federation will decide to choose. None of the options has been determined yet. However, it is certain that Russia's starting position is better: it is a master of political games while the European Union seems to be continually too naive. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Stosunki międzynarodowe; Polityka zagraniczna; Analiza porównawcza

EN

International relations; Foreign policy; Comparative analysis

• Czasopismo: Myśl Ekonomiczna i Polityczna
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 1-2 (32-33)
• Strony: 128--150

Twórcy

autor

Katarzyna Przybyła

• Uczelnia Łazarskiego w Warszawie, studentka

Bibliografia

• Barber T., Euro uratowano tylko dzięki naciskowi Waszyngtonu, "Dziennik Gazeta Prawna", 15.10.2010.
• Bater W., Nikt nie spodziewa się rzezi. Notatki korespondenta wojennego, Kraków 2008.
• Braudel F., Gramatyka cywilizacji, Warszawa 2006.
• Cheda R., Kroczkami za zachód, "Polityka", 17 kwietnia 2010.
• Ciesielski S., Studia z dziejów Europy Wschodniej. Tom 2. Rosja-Czeczenia. Dwa stulecia konfliktu, Wrocław 2003.
• Davies N., Europa. Między Wschodem a Zachodem, Kraków 2007.
• Davies N., Europa. Rozprawa historyka z historią, Kraków 2005.
• Europejska Strategia Bezpieczeństwa z 12 grudnia 2003 roku.
• Falkowski M., Czeczenia a Rosja: znaczenie kwestii czeczeńskiej dla współczesnej Rosji, OSW "Prace OSW" 2003, nr 11.
• Grammer M., Between Mecca and Moscow: Islam, Politics and Political Islam in Chechnya and Daghestan, "Middle Eastern Studies" 2005, Vol. 41, no. 6.
• Grochmalski P., Rosja i Czeczenia - stulecia nienawiści, [w:] Czeczenia - Rosja. Mity i rzeczywistość, (red.) J. Brodowski, M. Smoleń, Kraków 2007.
• Hugo-Bader J., Biała gorączka, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2009.
• Huntington S., Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA, Warszawa 2006.
• Kaczmarski M., Smolar E., Unia Europejska wobec Rosji, "Portal Spraw Zagranicznych" (http://www.psz.pl), 17.07.2008.
• Kuczyński M., Krwawiąca Europa. Konflikty zbrojne i punkty zapalne w latach 1990-2000. Tło historyczne i stan obecny, Warszawa 2001.
• Leonard M., Popescu N., A Power Audit of EU-Russia Relations, European Council on Foreign Relations, Londyn 2007.
• Litwinienko A., Felsztinski J., Wysadzić Rosję, Poznań 2007.
• Lucas E., Nowa zimna wojna. Jak Kreml zagraża Rosji i Zachodowi, Dom wydawniczy Rebis, Poznań 2008.
• Maciejewski A., Błędna polityka Unii Europejskiej wobec Rosji, "The European Courier", 23.11.2008.
• Malia M., Sowiecka tragedia. Historia komunistycznego imperium rosyjskiego 1917-1991, Warszawa 1998.
• Politkowska A., Udręczona Rosja. Dziennik buntu, Warszawa 2007.
• Prochazkova P., Ani życie, ani wojna. Czeczenia oczami kobiet, Warszawa 2005.
• Przybyła K., (Nie) kończąca się historia, czyli wojna czeczeńska, "Myśl Ekonomiczna i Prawna" 2009, nr 3 (26).
• Rumunia: wydalenie Romów szkodzi wizerunkowi Francji, "Rzeczpospolita" (http://www.rp.pl/artykul/96606,524866), 20.08.2010.
• Selivanova M., When will Russia join the WTO?, RIA Novosti (http://en.rian. ru/analysis/20101006/160858927.html), 6.10.2010.
• Włodkowski D., Rosja XXI wieku - czas na zmiany?, "Polityka Globalna" (http://www.politykaglobalna.pl), 14.02.2010.
• Wspólna strategia Unii Europejskiej wobec Rosji z 4 czerwca 1999 roku, II załącznik z posiedzenia Rady Europejskiej w Kolonii (3-4 czerwca 1999 r.).
• Wspólny projekt rezolucji w sprawie sytuacji Romów i swobody przemieszczania się w Unii Europejskiej z dnia 7.09.2010 r.