Czy Polska jest skazana na spadek podaży pracy w przyszłości? - wyniki analizy wrażliwości założeń prognoz długookresowych

• Autorzy: Paweł Strzelecki
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rok 2010 był prawdopodobnie ostatnim, w którym liczba osób w wieku produkcyjnym (15-64 lata) wzrastała. Odwróceniu uległa obserwowana w Polsce od II wojny światowej ciągła tendencja wzrostu liczby osób, które potencjalnie mogą być aktywne na rynku pracy. Projekcja liczby osób aktywnych zawodowo przygotowana przez Komisję Europejską wskazuje, że w latach 2010-2060 liczba osób aktywnych zawodowo może spaść w Polsce o prawie 6 mln osób, a zmiany te już od 2015 roku mogą obniżać wzrost potencjalnego PKB w Polsce od 0,7 do 1,5 pp. r/r. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie jaki wpływ na zmiany podaży pracy w przyszłości miałyby alternatywne założenia dotyczące: (1) wzrostu dzietności, (2) podnoszenia wieku emerytalnego, (3) dorównania w przyszłości odsetkowi osób aktywnych zawodowo w krajach będących obecnie liderami w UE, (4) skali migracji zastępczych wymaganych do zrównoważenia ubytków podaży pracy. Scenariusze te odzwierciedlają potencjalne efekty możliwych do podjęcia działań ograniczających spadek podaży pracy w Polsce. Wyniki symulacji wskazują, że żadne z rozwiązanie stosowane osobno nie jest w stanie zatrzymać spadku podaży pracy. Jedynie natychmiastowe podniesienie TFR do poziomu zastępowalności pokoleń mogłoby ustabilizować w przyszłości podaż pracy na poziomie ponad 2 mln niższym niż obecnie. Pozostałe analizowane rozwiązania łącznie z podnoszeniem wieku emerytalnego do 67 lub nawet 70 lat są w stanie jedynie zahamować spadek podaży pracy w okresie kilkunastu lat, ale w horyzoncie 50 lat mogą zmniejszyć spadek podaży pracy o 1-2 mln osób. Teoretycznym rozwiązaniem spadku podaży pracy jest stały napływ imigrantów (replacement migration). Wielkość tej migracji w ciągu najbliższych 50 lat musiałaby wynieść jednak ok. 5,3 mln osób. Nawet częściowe osiągnięcie takiego poziomu nie wydaje się jednak realne w obecnej sytuacji systematycznego występowania ujemnego salda migracji. Przeprowadzone symulacje wskazują, że jedynie jednoczesne i skuteczne zastosowanie polityk dotyczących kilku analizowanych obszarów może być odpowiedzią na problem spadku podaży pracy zarówno w najbliższych latach jak i perspektywie kilku dziesięcioleci. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

PL

Ludność; Podaż pracy; Dzietność kobiet; Aktywność zawodowa ludności; Migracja; Wiek emerytalny

EN

Population; Labour supply; Women's fertility; Activity rate of population; Migration; Retirement age

• Czasopismo: ISiD Working Papers
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 24
• Strony: 29

Twórcy

autor

Paweł Strzelecki

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• European Commission. 2012. The 2012 Ageing Report: Economic and budgetary projections for the EU27 Member States (2010-2060). Brussels: European Commission.
• European Commission. 2011. The 2012 Ageing Report: Underlying Assumptions and Projectioon Methodologies. Brussels.
• EUROSTAT. 2011. Population Projection 2010-2060. Pobrano listopad 4, 2011 (http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/population/data/database).
• GUS. 2009. Prognoza ludności na lata 2008-2035. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• GUS, 2011. Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach 2004-2010.: http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_lud_infor_o_rozm_i_kierunk_emigra_z_polski_w_latach_2004_2010.pdf (Pobrano listopad 4, 2011).
• Kancelaria Premiera RP. 2012. Uzasadnienie: Ustawa o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.
• Keyfitz N., H. Caswell. 2005. Applied mathematical demography, 3e, New York, USA: Springer-Verlag.
• Latulippe D. 1997. Effective Retirement Age and Duration of Retirement in the Industrialised countries between 1950 and 1990. Geneve: International Labour Organisation.
• Strzelecki, P., Kotowska, I.E., 2011. Rynek Pracy, w: Diagnoza Spoleczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków. Raport. Warszawa: Rada Monitoringu Spolecznego, ss. 131-144. Available at: http://www.diagnoza.com/ (pobrano październik 12, 2011).