Teoretyczne aspekty analizy polityki zagranicznej państwa

• Autorzy: Kamil Jaworski

Warianty tytułu

Theoretical Aspects of the State Foreign Policy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania jest nie tylko próba przybliżenia podstawowych pojęć dotyczących analizy polityki zagranicznej państwa, ale przede wszystkim ukazanie, w jaki sposób właściwie wykorzystywać w badaniach nad tym zagadnieniem teorie stosunków międzynarodowych. W dynamicznie zmieniającym się świecie ewolucji podlega również samo pojęcie polityki zagranicznej. Autor przedstawia założenia kolejnych nurtów teoretycznych (realizmu i neorealizmu, geopolityki, liberalizmu i neoliberalizmu, globalizmu, konstruktywizmu oraz podejść alternatywnych), wskazując jednocześnie, że każdy z nich może mieć mocne i słabe strony, w zależności od przyjętego przez badacza poziomu analizy. Wychodząc z założenia, że teorie widzą świat przez pewien właściwy sobie pryzmat, autor dowodzi, że każda z osobna jest predestynowana do wyjaśniania określonego wycinka rzeczywistości. Stąd też wyszczególnionym trzem podstawowym poziomom analizy polityki zagranicznej państwa (systemowemu, państwowemu i jednostkowemu) przyporządkowuje on kolejne nurty badawcze, oferujące - jego zdaniem - największe w danym przypadku zdolności wyjaśniania zachodzących procesów. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the present paper is not only to acquaint readers with some basic concepts related to the analysis of the state foreign policy but also, or even first of all, to show how international relations theories should be properly used in research into this matter. In the world that is changing dynamically, the concept of foreign policy itself also evolves. The author presents the assumptions of successive theoretical currents (realism and neo-realism, geopolitics, liberalism and neo-realism, globalism, constructivism and alternative approaches) indicating that each of them can have some strengths and weaknesses depending on the level of analysis adopted by a researcher. Assuming that theories see the world through a certain prism characteristic of them, the author argues that each one is predestined to explain a defined section of reality. That is why he assigns successive research currents, which in his opinion offer the biggest explanatory capabilities for the ongoing processes, to the three detailed basic levels of the state foreign policy (the system one, state one and individual one). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polityka zagraniczna; Stosunki międzynarodowe

EN

Foreign policy; International relations

• Czasopismo: Myśl Ekonomiczna i Polityczna
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 3 (30)
• Strony: 139--181

Twórcy

autor

Kamil Jaworski

• Instytut Studiów Politycznych PAN w Warszawie, doktorant

Bibliografia

• Aron R., Pokój i wojna między narodami, przekład A. Mielczarek, Centrum im. Adama Smitha, Warszawa 1995.
• Barcz J. (red.), Prawo Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2006.
• Battistella D., Théories des relations internationales, Presses de Sciences Po, Paris 2003.
• Baylis J., Smith S., Globalizacja polityki światowej. Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
• Borkowski P.J., Polityczne teorie integracji międzynarodowej, Difin, Warszawa 2007.
• Charillon F. (dir.), Politique étrangère. Nouveaux regards, Presses de Sciences Po, Paris 2002.
• Czapliński W., Lipowicz I., Skoczny T., Wyrzykowski M. (red.), Suwerenność i integracja europejska. Materiały pokonferencyjne, Centrum Europejskie UW, Warszawa 1999.
• Czaputowicz J., Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyzacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Cziomer E., Zyblikiewicz L.W., Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Haliżak E., Kuźniar R. (red.), Stosunki międzynarodowe - geneza, struktura, dynamika, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2000.
• Helnarska K.J., Polityka Francji wobec Europy Środkowej po zimnej wojnie, Dom Wydawniczy DUET, Toruń 2008.
• Jackson R., S0rensen G., Introduction to International Relations. Theories and approaches, Oxford University Press 2007.
• Jean C., Geopolityka, przekład T. Orłowski, J. Pawłowska, Ossolineum, Wro-cław-Warszawa-Kraków 2003.
• Kegley, Jr. Ch.W., World Politics. Trend and Transformation, Thomson Wadsworth 2007.
• Kuźniar R. (red.), Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.
• Luttwak E., Turbokapitalizm. Zwycięzcy i przegrani światowej gospodarki, przekład E. Kania, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2000.
• Mearsheimer J.J., The Tragedy of Great Power Politics, W.W. Norton & Company, New York-London 2001.
• Michałowska Gr. (red.), Integracja europejska - Instytucje - Polityka - Prawo. Księga Pamiątkowa dla uczczenia 65-lecia Profesora Stanisława Parzymiesa, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2003.
• Mingst K., Podstawy stosunków międzynarodowych, przekład G. Łuczkiewicz, M. Habura, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• Moczulski L., Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 1999.
• Modelski G., A Theory of Foreign Policy, Pall Mall Press, London-Dunmow 1962.
• Moravcsik A., The Choice for Europe. Social Purpose & State Power from Messina to Maastricht, Cornell University Press, Ithaca, New York 1998.
• Morgenthau H.J., Politics among nations. The struggle for power and peace, McGraw-Hill, New York 1993.
• Rotfeld A.D. (red.), Dokąd zmierza świat?, PISM, Warszawa 2008.
• Rzegocki A., Racja stanu a polska tradycja myślenia o polityce, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2008.
• Stefanowicz J., Anatomia polityki międzynarodowej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2000.
• Sutor J., Leksykon dyplomatyczny, LexisNexis, Warszawa 2005.
• Trzaskowski R., Dynamika reformy systemu podejmowania decyzji w Unii Europejskiej, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2005.
• Wendt A., Społeczna teoria stosunków międzynarodowych, przekład W. Der-czyński, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2008.
• Wnuk-Lipiński E., Świat między epoki. Globalizacja, demokracja, państwo narodowe, Wydawnictwo ZNAK, Instytut Studiów Politycznych PAN, Kraków 2005.
• Zielonka J., Europa jako imperium. Nowe spojrzenie na Unię Europejską, przekład A. i J. Maziarscy, PISM, Warszawa 2007.
• Zięba R. (red.), Wstęp do teorii polityki zagranicznej państwa, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004.
• Anioł W., Państwo postsuwerenne? Rozproszenie władzy w środowisku międzynarodowym, "Sprawy Międzynarodowe" 2002, nr 4.
• Barnett M., Duvall R., Power in International Politics, "International Organization", Vol. 59, Winter 2005.
• Braspenning Th., Constructivisme et reflexivisme en teorie des relations internationales, Annuaire Français de Relations Internationales, Vol. III, 2002.
• Fiszer J.M., Suwerenność Polski i tożsamość narodowa w świetle Konstytucji RP i Konstytucji Europejskiej, "Studia Polityczne" 2006, nr 18.
• Keohane R.O., Nye J.S., Power and Interdependence in the Information Age, "Foreign Affairs", Vol. 77, No. 5, September/October 1998.
• Kagan R., End of Dreams, Return of History. International rivalry and American leadership, "Policy Review", No. 144, August&September 2007, źródło: http://www.hoover.org/publications/policyreview/8552512.html
• Kuźniar R., Globalizacja, geopolityka i polityka zagraniczna, "Sprawy Międzynarodowe" 2000, nr 1.
• Kuźniar R., Globalizacja i porządek międzynarodowy, "Sprawy Międzynarodowe" 2003, nr 1.
• Legro J.W., Moravcsik A., Is Anybody Still a Realist?, "International Security", Vol. 24, No. 2 (Fall 1999).
• Lorot P., La géoéconomie, nouvelle grammaire des rivalités internationales, Annuaire Français de Relations Internationales, Vol. I, 2000.
• Martres J.-L., De la nécessité d'une théorie des relations internationales. L'illusion paradigmatique, Annuaire Français de Relations Internationales, Vol. IV, 2003.
• Mearsheimer J.J., Reckless States and Realism, International Relations 23 (2), 2009.
• Moravcsik A., Preferences and Power in the European Community: A Liberal Intergovernmentalist Approach, "Journal of Common Market Studies", Vol. 31, No. 4, December 1993.
• Moravcsik A., Why the European Union Strengthens the State: Domestic Politics and International Cooperation, Paper presented At the Annual Meeting of the American Political Scence Association, New York, September 1994.
• Moravcsik A., A Liberal Intergovernmentalism and Integration: A Rejoinder, "Journal of Common Market Studies", Vol. 33, No. 4, December 1995.
• Moravcsik A., Taking Preferences Seriously: A Liberal Theory of International Politics, "International Organization", Vol. 51, No. 4, Autumn 1997.
• Moravcsik A., Is something rotten in the state of Denmark? Constructivism and European integration, Journal of European Public Policy 6:4, Special issue 1999.
• Sałajczyk S.P., Teoretyczne wizje rzeczywistości międzynarodowej, "Stosunki Międzynarodowe" 1995, t. 17.
• Snyder J., One World, Rival Theories, "Foreign Policy", November/December 2004.
• Sorensen G., "Big and Important Things" in IR: Structural Realism and the Neglect of Changes in Statehood, International Relations 23 (2), 2009.
• Sułek M., Modelowanie i pomiar potęgi państw w stosunkach międzynarodowych, "Stosunki Międzynarodowe" 2003, nr 3-4 (t. 28).
• Walt S.M., International relations: one world, many theories, "Foreign Policy", No. 110, Spring 1998.
• Waltz K.N., Structural Realism after the Cold War, "International Security", Vol. 25, issue 1, Summer 2000.
• Wendt A., Anarchy is what states make of it: the social construction of power politics, "International Organization", Vol. 46, No. 2, Spring 1992.
• www.batory.org.pl (Fundacja im. Stefana Batorego)