Przyrost PKB generowany w wyniku reakcji mnożnikowej w Polsce i Unii Europejskiej z tytułu ich handlu wzajemnego w latach 1992-2007

• Autorzy: Marian Guzek , Beniamin Kostrubiec , Józef Biskup , Jerzy Kur , Andżelika Kuźnar

Warianty tytułu

GDP Growth Generated as a Result of Multiplier Reaction in Poland and the European Union on Account of Their Reciprocal Trade in the Years 1992-2007

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest przedstawienie efektów reakcji mnożnikowej z tytułu handlu wzajemnego Polski i Unii Europejskiej w postaci przyrostów PKB każdej ze stron w ujęciu długookresowym. Oprócz aspektów poznawczych badania obejmują także zadania metodologiczne, polegające na empirycznym zweryfikowaniu - zastosowanego po raz pierwszy - operacyjnego modelu mnożnika w gospodarce otwartej. Ma on konstrukcję różniącą się od modelu P. Samuelsona, chociaż opartą także na idei mnożnika Keynesa. Rezultaty badań prowadzą do wniosku, że twierdzenie G. Haberlera oraz opinia zwolenników szkoły austriackiej o nieprzydatności mnożnika Keynesa do badań empirycznych są niesłuszne. W wyniku badań dokonano estymacji statystycznej mnożników Polski i UE-15 dla poszczególnych lat od 1992 do 2007 oraz obliczono za cały trzynastoletni okres mnożniki przeciętne: dla Polski z tytułu jej handlu z UE-15 w wysokości 2.6, a dla UE-15 z tytułu jej handlu z Polską - w wysokości 3.1. Przyrosty PKB generowane w wyniku reakcji mnożnikowej, a obliczone jako iloczyny przyrostów eksportu i odpowiednich mnożników, wyniosły w całym badanym okresie w Polsce 137 mld euro, natomiast w UE-15 osiągnęły poziom 172 mld euro, czyli o 26% wyższy. Dysproporcja efektów dochodowych ulega jednak wyraźnej tendencji malejącej. W ciągu pierwszych 11 lat przyrost PKB Polski wyniósł 51 mld euro, podczas gdy unijny (99 mld euro) był wyższy prawie dwukrotnie. Zarówno źródła dużej asymetrii rezultatów reakcji mnożnikowych, jak i przyspieszone tempo jej zanikania, dają się objaśnić - zależnymi od poziomów rozwoju gospodarczego - zdolnościami wykorzystania rynków poszerzonych w wyniku integracji. Badano też dochodotwórcze oddziaływanie całkowitego eksportu w Polsce oraz UE-15 i stwierdzono malejące trendy tego oddziaływania. (abstrakt oryginalny)

EN

The article is aimed at presenting the effects of a multiplier reaction on account of reciprocal trade between Poland and the European Union in the form of the parties' long-term GDP growth. Apart from the research aspects, the work also involves methodological tasks, consisting in empiric verification of the operational multiplier model - used for the first time -in open economy. It is different from P. Samuelson's model, although its construction is also based on Keynes' idea of a multiplier. The results of the research lead to a conclusion that G. Haberler's statement and the opinion of the Austrian School followers on Keynes' multiplier's uselessness for empiric examinations are wrong. A result of the research is a statistical estimation of multipliers of Poland and the European Union-15 for individual years from 1992 to 2007 and average multipliers for the whole 13 year period: for Poland on account of its trade with the European Union - 2.6, and for the European Union on account of its trade with Poland - 3.1. The GDP growth generated as a multiplier reaction and calculated as a product of export increases scaled by adequate multipliers reached €137 bn. in Poland in the whole examined period and a level of € 172 bn. in the European Union-15, i.e. 26% higher. However, the disproportion in the income results shows a clearly declining tendency. During the first 11 years, the GDP growth in Poland was € 51 bn. while in the European Union it was almost twice as much (€ 99 bn.). The sources of this big asymmetry of the multiplier reactions results as well as the accelerated pace of its disappearance can be explained by - depending on the level of economic development - abilities to make use of markets extended as a result of the integration. The article also presents income generating influence of the whole export in Poland and the European Union-15 and it shows that this influence is declining. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Analiza mnożnikowa; Wymiana handlowa; Produkt krajowy brutto (PKB)

EN

Multiplier analysis; Trade exchange; Gross domestic product (GDP)

• Czasopismo: Myśl Ekonomiczna i Polityczna
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 2 (29)
• Strony: 58--74

Twórcy

autor

Marian Guzek

• Uczelnia Łazarskiego w Warszawie

autor

Beniamin Kostrubiec

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

autor

Józef Biskup

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

autor

Jerzy Kur

• Uczelnia Łazarskiego w Warszawie

autor

Andżelika Kuźnar

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Guzek M., O dekompozycji i granicach zmienności mnożnika handlu zagranicznego, "Myśl Ekonomiczna i Prawna" 2008, nr 2.
• Haberler G., Mr. Keynes' Theory of the "Multiplier": A Methodological Criticism, w: Selected Essays of Gottfried Haberler, Cambridge 1985.
• Samuelson P.A., Nordhaus W.D., Ekonomia, t. 2, WN PWN, Warszawa 2004.
• de Soto J.H., Pieniądz, kredyt bankowy i cykle koniunkturalne, Instytut Ludwiga von Misesa, Warszawa 2009.