Obszary przyrodniczo cenne w zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich Podkarpacia

• Autorzy: Bogumiła Grzebyk

Warianty tytułu

Naturally Valuable Areas in the Balanced Development of Rural Areas of the Region of Podkarpackie

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Obszary przyrodniczo cenne odgrywają podwójną rolę w polityce zrównoważonego rozwoju. Ich funkcjonowanie wiąże się wprost z przepisami prawa w zakresie ochrony przyrody i środowiska. Jako nieodłączny element krajobrazu wiejskiego są częścią polityki rozwoju gospodarczego obszarów wiejskich, realizowanej głównie przez gospodarstwa rolne. Na przykładzie województwa podkarpackiego, o wysokim udziale obszarów prawnie chronionych (ok. 45%), przeanalizowano dane dotyczące zasięgu funkcjonowania obszarów prawnie chronionych, w tym obszarów Natura 2000, oraz stan i kierunki rozwoju społeczno- -gospodarczego. Dużą uwagę poświęcono szansom i barierom rozwoju na obszarach prawnie chronionych, których rozmieszczenie w województwie jest nierównomierne. Badania wykazały, że predestynowane kierunki rozwoju społeczno-gospodarczego to: rolnictwo o wysokich standardach ochrony środowiska, turystyka, agroturystyka i pozarolnicza działalność gospodarstw rolnych, w tym usługi prośrodowiskowe.(abstrakt oryginalny)

EN

Naturally valuable areas play a double role in the realization of balanced development policy. Their functioning is directly connected with regulations of conservation and environment protection. Being inseparable part of rural environment they contribute to the policy of developing rural areas carried out by economical units (mainly farms). As exemplified by Podkarpackie Voivodeship which features a great ratio of protected areas (almost 45%), basic data concerning the range of functioning of protected areas including areas of Natura 2000 as well as the condition and directions of social-economic development was analyzed. Great attention was paid to possibilities and developmental barriers in protected areas. The research has proved that protected areas in Podkarpackie Voivodeship are not arranged regularly. In five districts - Bieszczady, Lesko, Sanok, Przemyśl and Krosno, in which the part of protected areas constitute 50 to 100% of all areas, they cover over 440 thousand hectares, which makes 55% of all protected areas in Podkarpackie Voivodeship. On the other hand, the districts of Tarnobrzeg, Nisko, Stalowa Wola and Dębica, that is in the northern and western part of the voivodeship, the ratio is very small which is caused mainly by industrial development in this region. Moreover, the research has proved that among social-economic directions of development the most predestined are: agriculture keeping high standards of environment protection, tourism, agritourism and non-agricultural economic activity of farms, including pro-environmental services.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Obszary chronione; Rozwój zrównoważony; Środowisko przyrodnicze; Obszary wiejskie; Pozarolnicza działalność gospodarcza

EN

Protected area; Sustainable development; Natural environment; Rural areas; Non-agricultural economic activity

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 317 Efektywne gospodarowanie zasobami przyrodniczymi i energią
• Strony: 193--202

Twórcy

autor

Bogumiła Grzebyk

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• Baranowski M., Makomaska-Juchiewicz M., System ostoi siedliskowych Natura 2000 w Polsce, na tle krajów Unii Europejskiej, [w:] Problemy organizacji i funkcjonowania systemu ostoi siedliskowych Natura 2000 w Polsce, red. T.J. Chmielewski, Zeszyty Naukowe Komitetu "Człowiek i Środowisko" przy Prezydium PAN nr 38, PAN, Warszawa-Lublin 2004.
• Bołtromiuk A., Zrównoważony rozwój obszarów przyrodniczo cennych, t. 2, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej, Białystok 2011.
• Czudec A., Specyficzne uwarunkowania rozwoju regionów górskich, [w:] Czynniki kształtujące konkurencyjność regionu górskiego (na przykładzie polskich Karpat), red. A. Czudec, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2009.
• Dobrzańska B.M., Planowanie strategiczne zrównoważonego rozwoju obszarów przyrodniczo cennych, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2007.
• Kośmicki E., Zrównoważony rozwój w warunkach globalnych zagrożeń i integracji europejskiej, [w:] Zrównoważony rozwój - doświadczenia polskie i europejskie, red. S. Czaja, Wydawnictwo I-BIS, Wrocław 2005.
• Stan wdrażania sieci Natura 2000 w Polsce, GDOŚ, Warszawa luty 2010, maszynopis (za: A. Bołtromiuk, Zrównoważony rozwój obszarów przyrodniczo cennych, t. 2, Wydawnictwo Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Białystok 2011, s. 31-32).
• Ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r., DzU nr 114, poz. 492 z późn. zm.
• Wilkin J., Wielofunkcyjność rolnictwa i obszarów wiejskich, Wyzwania przed obszarami wiejskimi i rolnictwem w perspektywie lat 2014-2020, red. M. Kłodziński, Wydawnictwo IRWiR PAN, Warszawa 2008.