Metoda badania marginalności obszarów wiejskich

• Autorzy: Zbigniew Henryk Borkowski

Warianty tytułu

Method of Investigation of Marginality of Rural Areas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podjęto próbę opracowania metody umożliwiającej ocenę jakości obszarów wiejskich przy uwzględnieniu różnie dobranych kryteriów. Punktem wyjścia pracy jest założenie, iż marginalność części obszarów wiejskich powoduje niezadowolenie ich mieszkańców z jakości życia. Odczucia poziomu życia zależą natomiast od zaspokojenia potrzeb tychże mieszkańców. Termin potrzeba używany jest na oznaczenie rzeczy, bez której trudno się obejść i która jest konieczna do normalnej egzystencji bądź do funkcjonowania czegoś. Z kolei rzecz jest określana jako element środowiska przyrodniczego lub wytwór pracy ludzkiej. Kryteriami badań jakości rzeczy będą relacje między nimi a ich otoczeniem. Ocena ich wzajemnego dopasowania pozwala określić występowanie określonej rzeczy w jej otoczeniu jako niezbędne, prawdopodobne, zbędne lub nieprawdopodobne. Zestawienie wyników oceny rzeczy przy uwzględnieniu wymienionych czterech cech określa wartość danej rzeczy, jak również i ich zbioru, którym może być także dowolnie wybrana jednostka przestrzenna. W dalszej części pracy opisano procedurę pomiaru marginalności przy wykorzystaniu oceny zasadności występowania na danym obszarze określonych rzeczy. Następnie zaprezentowano sposób wizualizacji wyników oraz możliwości ich praktycznego wykorzystania. (abstrakt oryginalny)

EN

The present transformations of country areas lead to existence of phenomena triggering inner anomalies in spatial structure and regions' anormality. The variety of approaches to rural regions' issues result in dissimilarities in research methodologies conducted by different scientific disciplines and the obtained results cannot be compared. Hence trying to formulate an appropriate methodology seems essential. The research should be based on quantitative methods, among which nonlinear methods would be best to apply. The aim of this study is to describe ways of looking for such a method, it's presentation and preliminary assessment. A point of departure for the study is a statement that socio-economical marginality is formed by different spatial, economic, psychological and planning conditions. Satisfactory or unsatisfactory standard of living is an effect of their interactions. An analysis showed that existing reserves or an experience of happiness do not affect the feelings about the standard of living. It turned out that they in fact depend on human needs' satisfaction. In this case the term 'need' is used to denote something that is hard to do without and which is necessary for normal existence or for something to function. In turn, a thing is defined as anything that may be an object of sensual perception or anything that may be an object of judgement. Things are connected by relations consisting of subjects and objects of relations. The relations between its subject and object will be the criteria for a things' quality exerting an influence on satisfying human needs examination. Their evaluation allows to describe an appearance of a specific thing in the analysed area as indispensable, probable, superfluous or improbable. In the following part of the study the procedure of measurement of socio-economical marginality with the use of an analysis of relations between specific things' was described and then the manner of visualisation of the obtained results on a graph was shown. The distance between points A and B on a graph is a measure of a quality of a specific thing. The obtained result will help to make a decision on taking necessary protective or shaping actions in the thing. The method may be also applied in catastral evaluations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Obszary wiejskie; Jakość życia; Zaspokojenie potrzeb

EN

Rural areas; Quality of life; Meet needs

• Czasopismo: Barometr Regionalny
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 3(25)
• Strony: 7--12

Twórcy

autor

Zbigniew Henryk Borkowski

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie, Polska

Bibliografia

• Bański J. (1999): Obszary problemowe w rolnictwie Polski. Wrocław, "Continuo".
• Bański J. (2006): Geografia polskiej wsi. Warszawa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Bogdanowski J. (1999): Metoda jednostek i wnętrz architektoniczno-krajobrazowych (JARKWAK) w studiach i projektowaniu (podstawowe wiadomości). Pomoc dydaktyczna. Kraków, Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki.
• Cloke P. (1989): Rural geography and political economy. [w:] R. Peet i N. Thrift (red.): New models in geography. The political economy perspective. No. 1, London, Unwin Hyman.
• Clout H.D. (1972): Rural geography. An introductory survey. The Commonwealth and international library Pergamon Oxford geographies, Oxford, New York, Pergamon Press.
• Domański R. (1987): Przestrzenna organizacja rozwoju regionalnego. Studia / Polska Akademia Nauk. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, t. 93, Warszawa, Państ. Wydaw. Ekonomiczne.
• Dubisz S., Drabik L., Sobol E. (red.) (2003): Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 3, P-Ś. Warszawa, Wydaw. Naukowe PWN.
• Halfacree K.H. (1984): British Rural Geography. A Perspective on the Last Decade. [w:] A. López Ontiveros i F. Molinero (red.): From traditional countryside to postproductivism.
• Recent trends in rural geography research in Britain and Spain (La investigación hispanobritánica reciente en geografía rural. Del campo tradicional a la transición postproductivista), Murcia, Compobell.
• Johnston R.J., Gregory D., Smith D.M. (red.) (1994): The Dictionary of human geography. Oxford, UK; Cambridge, Mass, USA, Blackwell Reference.
• Komornicki T., Czapiewski K.Ł. (red.) (2006): Regional periphery in Central and Eastern Europe. Europa XXI, t. 15, Warszawa, IGiPZ PAN.
• Komornicki T., Czapiewski K.Ł. (red.) (2007): Regional development in Central Europe - cohesion or competitiveness. Europa XXI, t. 16, Warszawa, IGiPZ PAN.
• Komornicki T., Czapiewski K.Ł. (red.) (2008a): New functions of rural and industrial space in Central and Eastern Europe. Europa XXI, t. 17, Warszawa, IGiPZ PAN.
• Komornicki T., Czapiewski K.Ł. (red.) (2008b): Territorial dilemmas of socio-economic development in Europe. Europa XXI, t. 18, Warszawa, IGiPZ PAN.
• Office for Official Publications of the European Communities (1997): European spatial development perspective. First official draft. Informal meeting of ministers responsible for spatial planning of the member states of the European Union, Noordwijk, 9 and 10 June 1997. (E.S.D.P.). Luxembourg-Lanham, MD, Office for Official Publications of the European Communities, Bernan Associates distributor.
• Phillips M. (1998): Social Perspectives. [w:] B.W. Ilbery (red.): The geography of rural change, Harlow, Longman.
• Zagożdżon A. (1988): Kilka uwag o obszarach problemowych. [w:] B. Jałowiecki (red.): Gospodarka przestrzenna, region, lokalność, t. 138, Warszawa, Państ. Wydaw. Naukowe.

Identyfikatory

DOI

doi.org/10.56583/br.1313