Więzi terytorialne w kontekście zjawiska peryferyjności

• Autorzy: Paweł Pytka , Jolanta Rodzoś

Warianty tytułu

People-place Bonds in the Context of the Fenomenon of Peripherality

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Więzi człowieka z miejscem kształtowane są przez wiele czynników wewnętrznych, zależnych od samego człowieka i zewnętrznych - zależnych od cech otoczenia. Jednym z nich może być położenie miejsca względem ośrodków rozwoju. W niniejszym opracowaniu analizie poddano wpływ peryferyjności na uczucia i postawy człowieka względem zamieszkiwanego miejsca. Badania przeprowadzono na obszarze Bieszczad, na terenie powiatu leskiego i bieszczadzkiego, wśród młodzieży gimnazjalnej (wiek:15-16 lat). Przeprowadzone badania wykazały, że peryferyjność w pewnym stopniu kształtuje więzi człowieka z miejscem. Korelacje na poziomie istotnym statystycznie stwierdzono w przypadku następujących wskaźników więzi: identyfikacja z miejscowością, identyfikacja z regionem, ocena krajobrazu, poczucie dumy z faktu zamieszkiwania w danej miejscowości oraz poczucie tęsknoty za danym miejscem w przypadku jego opuszczania. Zróżnicowanie postaw badanej młodzieży z różnych stref peryferyjności względem środowiska lokalnego daje się zauważyć również w wielu innych sytuacjach. Uczniowie mieszkający w głębi Bieszczad okazują się przychylniej oceniać swoje otoczenie i żywić względem niego cieplejsze uczucia niż ci, którzy mieszkają w strefie najbliższej centrom rozwoju. (abstrakt oryginalny)

EN

Bond between man and place are shaped by many internal factors, depending on the man himself and external - depending on the characteristics of the environment. One likely location of the centers of development. This study examines the impact of peripherality on human feelings and attitudes of the inhabited space. The study was conducted in the Bieszczady Mountains, in the county and the Bieszczady Lesko, among junior high school students (age :15-16 years). The study showed that peripheral to some extent shapes the human relationship with the place. Correlations statistically significant at the level found in the following relationship indicators: identification of the village, identification with the region, assess the landscape, a sense of pride in the fact of living in the community and a sense of longing for a place in the event of his leaving. Diversity study of attitudes of young people from various peripheral zones of the local environment can be observed in many other situations. Students living in the depths of the Bieszczady Mountains appear to be more favorably evaluate their surroundings and feel towards him warmer affection than those who live in the area near centers of development. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Analiza korelacji; Człowiek w środowisku; Miejsce człowieka w społeczeństwie

EN

Correlation analysis; Human in environmental; Person's role in society

• Czasopismo: Barometr Regionalny
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 3(25)
• Strony: 21--31

Twórcy

autor

Paweł Pytka

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

autor

Jolanta Rodzoś

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• Brown G., Raymond C. (2007): The relationship between place attachment and landscape values: Toward mapping place attachment. "Applied Geography", Vol. 27, No. 2, s. 89-111.
• Gifford R., Scannell L. (2010): Defining place attachment. A tripartite organizing framework. "Journal of Environmental Psychology", Vol. 30, No. 1, s. 1-10.
• Grosse T.G. (2007): Wybrane koncepcje teoretyczne i doświadczenia praktyczne dotyczące rozwoju regionów peryferyjnych. "Studia Lokalne i Regionalne", Vol. 1, No. 27, s. 27-49.
• Gulliani M. (2003): Theory of attachment and place attachment. [w:] M. Bonnes, T. Lee i M. Bonaiuto (red.): Psychological theories for environmental issues, Aldershot, Hants, England; Burlington, VT, Ashgate.
• Hidalgo M.C., Hernández B. (2001): Place attachment: conceptual and empirical questions. "Journal of Environmental Psychology", Vol. 21, No. 3, s. 273-281.
• Lewicka M. (2010): What makes neighborhood different from home and city? Effects of place scale on place attachment. "Journal of Environmental Psychology", Vol. 30, No. 1, s. 35-51.
• Posern-Zieliński A. (2005): Tożsamość a terytorium. Perspektywa antropologiczna. "Przegląd Zachodni", nr 3, s. 3-20.
• Rembowska K. (2006): Tożsamość jako czynnik rozwoju lokalnego i regionalnego. [w:] A. Jewtuchowicz i A. Suliborski (red.): Przestrzenne zróżnicowanie procesów transformacji społeczno-gospodarczej w regionie łódzkim, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Rollero C., De Piccoli N. (2010): Place attachment, identification and environment perception. An empirical study. "Journal of Environmental Psychology", Vol. 30, No. 2, s. 198-205.
• Rykiel Z. (2010): Tożsamość terytorialna jako uczestnictwo w kulturze. [w:] Z. Rykiel (red.): Tożsamość terytorialna w różnych skalach przestrzennych, Rzeszów, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Szczepański M. (2005): Społeczności lokalne i regionalne a ład kontynentalny i globalny. [w:] W. Wesołowski i J. Włodarek (red.): Kręgi integracji i rodzaje tożsamości. Polska, Europa, Świat, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Szkurłat E. (2004): Więzi terytorialne młodzieży z miastem. Uwarunkowania, przemiany. Rozprawy Habilitacyjne Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, Wydaw. UŁ.

Identyfikatory

DOI

doi.org/10.56583/br.1315