Wychowanie i kształcenie akademickie w kontekście procesów socjalizacji i inkulturacji

• Autorzy: Marian Nowak

Warianty tytułu

Academic Formation and Education in the Context of Socialisation and Inculturation Processes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W kształceniu akademickim jest nie tylko istotne nauczanie, lecz również wychowanie, które nadaje szczególnego znaczenia procesowi kształcenia. Proces akademickiego kształcenia realizowany w ramach kształcenia zawodowego na poziomie wyższym, możemy rozpatrywać na przykładzie relacji między wychowaniem a socjalizacją zawodową i inkulturacją, a także szeroko rozumianą edukacją. W tym ostatnim pojęciu Zbigniew Kwieciński upatruje możliwość połączenia oddziaływań związanych z rozwojem człowieka i wspierających go w osiąganiu pełnej harmonii i dojrzałej osobowości w relacji do siebie samego, do świata i do społeczeństwa w ramach koncepcji dziesięciościanu, gdzie edukacja jest rozumiana jako złożona z dziesięciu procesów, charakteryzowanych przez dobór treści, przedmiotów, celów, procesów i skutków edukacyjnych jako: globalizacja, etatyzacja, nacjonalizacja, kolektywizacja (socjalizacja wtórna), polityzacja, biu-rokratyzacja, profesjonalizacja, socjalizacja (uspołecznienie pierwotne), inkulturacja i personalizacja wychowanie i jurydy-fikacja, kształcenie i humanizacja. Taka koncepcja stawia edukację w relacji nadrzędności wobec wychowania rozumianego w znaczeniu wąskim oraz socjalizacji, a w relacji podrzędności wobec wychowania rozumianego w znaczeniu szerokim i stanowi wskazanie w planowaniu wychowania i kształcenia akademickiego, w kierunku opracowań bardziej złożonych, systemowych, kompleksowych - a najogólniej mówiąc - integralnych. Dokonując rozróżnienia między socjalizacją dziecięcą a socjalizacją dorosłych, artykuł wskazuje na uwikłanie kształcenia akademickiego w dużej mierze w socjalizację typu dziecięcego i na nieuchronność szoku kontaktu z rzeczywistością (reality shock) w zetknięciu z realiami pracy zawodowej, także w zawodzie pedagoga i nauczyciela. Nie oznacza to jednakże, że nie mamy podejmować działań zapobiegających tym wszystkim szkodom jakie powstają w wyniku nieprzygotowania absolwentów szkół wyższych do podjęcia profesjonalnych działań w pierwszych dniach ich pracy zawodowej po ukończeniu studiów. W związku z tym autor postuluje większe zbliżenie studiów do konkretnej rzeczywistości i do rzeczywistych problemów, a nade wszystko wyzwalanie nauczania akademickiego od jego tak często niestety obecnych alienujących je związków z ideologiami i stereotypami.(abstrakt oryginalny)

EN

The important feature of academic teaching is not only education, but also formation, which adds special significance to the process of education. The process of academic teaching within the framework of higher professional education may be considered based on an example of relations between formation and professional socialisation and inculturation, and widely interpreted education. The last concept is seen by Zbigniew Kwieciński as an opportunity to combine impacts referring to the development of a human being and supporting it in achieving complete balance and mature personality as related to the self, the world and society within the concept of a decagon, where education is understood as composed of ten processes characterised by the selection of content, subjects, goals, processes and educational effects as: globalisation, work organisation, nationalisation, collectivisation (secondary socialisation), politicisation, bureaucratisation, professionalisation, socialisation (primary), inculturation and personalisation, formation and juridification, education and humanisation. This concept makes education superior towards formation interpreted narrowly and socialisation, and subordinate to formation interpreted in a broad sense, and forms a recommendation for the planning of formation and academic education aimed at more complex, systemic, comprehensive - generally - integral preparation. Making a differentiation between a child's and adult socialisation, this article points to the entangling of academic education in child-type socialisation and the inevitable shock resulting from the contact with reality (reality shock), realities of professional work, also in the profession of a teacher and pedagogue. However, this does not mean that we should not take preventive action for all of these damages forming as a result of the fact that graduates of high schools are not prepared to undertake professional activities in the first days after completion of studies. Considering this, the author suggests a greater approximation of studies to the specific reality and actual problems, and most of all, releasing academic teachers from frequently existing links with ideologies and stereotypes which have an alienating effect.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wychowanie; Kształcenie dorosłych; Kształcenie zawodowe; Adaptacja społeczno-zawodowa; Kultura

EN

Parenting; Adult education; Vocational training; Socially-professional adaptation; Culture

• Czasopismo: Rozprawy Społeczne
• Rocznik: 2012
• Tom: 6
• Numer: nr 1
• Strony: 174--189

Twórcy

autor

Marian Nowak

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie, Polska

Bibliografia

• 1. Allport G.W. (1988), Osobowość i religia, Warszawa, IW PAX.
• 2. Arto A. (1984), Crescita e maturazione morale, Roma, LAS.
• 3. Berger P.L., Luckmann T. (1983), Społeczne tworzenie rzeczywistości, Warszawa, PIW.
• 4. Brim O.G., Jr. (1966), Socialization Through the Life Cycle, w: tenże (ed.), Socialization after Childhood: Two Essays, New York, Wiley.
• 5. Chmielecka E., red. (2010), Autonomia programowa uczelni. Ramy kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego, Projekt Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego "Krajowe Ramy Kwalifikacji w szkolnictwie wyższym jako narzędzie poprawy jakości kształcenia", Warszawa, Oficyna Drukarska Jacek Chmielewski.
• 6. Gajda J., red. (1993), Wybrane problemy animacji kulturalnej (Animator - proces i formy animacji kulturalnej - efekty), Lublin, UMCS.
• 7. Giugni G. (1984), Introduzione allo studio delle scienze pedagogice, Torino, SEI.
• 8. Humboldt A. (1889), Gesammelte Werke, t. III, Berlin.
• 9. Jankowski D. (1996), Aktywność kulturalna - aspekty socjalizacyjne i edukacyjne, w: J. Gajda (red.), Pedagogika kultury a edukacja kulturalna. Rozwój historyczny, aktualność, perspektywy, Lublin-Dęblin, WSOSP, s. 138-151.
• 10. Kargul J. (1997), Od upowszechnienia kultury do animacji kulturalnej, Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• 11. Kohlberg L. (1963), Sequence in Development of Moral Thought, "Vita Umana" 6, s. 51-63.
• 12. Kohlberg L. (1963), The Development of Children's Orientations toward a Moral Order, "Vita Umana" 6, s. 11-33.
• 13. Kohlberg L. (1964), Development of Moral Character and Moral Ideology, w: M.L. Hoffman, L.W. Hoffman (eds), Review of Child Development Research, vol. I, New York, Russell Sage Foundation, s. 383-431.
• 14. Kohlberg L. (1981), The Philosophy of Moral Development. Moral Stages and the Idea of Justice, San Francisco, Harper & Row.
• 15. Kramer M. (1976), Educational preparation for nurse roles, w: J.A. WILLIAMSON (ed.), Current perspectives in nursing education. The changing scene, Saint Louis, The C.V. Mosby Company, s. 102-103.
• 16. Kubiak-Szymborska E., D. Zając D. (2002), Wokół podstawowych zagadnień teorii wychowania, Bydgoszcz, Wers.
• 17. Kwieciński Z. (1995), Socjopatologia edukacji, Olecko, Mazurska Wszechnica Nauczycielska.
• 18. Kwieciński Z. (1998), Dziesięciościan edukacji (składniki i aspekty - potrzeba całościowego ujęcia), w: T. Jaworska, R. Leppert R. (red.), Wprowadzenie do pedagogiki. Wybór tekstów, Kraków, "Impuls".
• 19. Loch W. (1976), Enkulturation als anthropologischer Grundbegriff der Pädagogik, w: E. Weber (Hrsg.), Der Erziehungs- und Bildungsbegriff im 20. Jahrhundert, Bad Heilbrunn/Obb., Verlag Julius Klinkhardt, s. 122-140.
• 20. Mazurkiewicz E. (2001), Pożytki z osiągnięć pedagogiki społecznej dla edukacji zdrowotnej, w: B. Woynarowska, M. Kapica (red.), Teoretyczne podstawy edukacji zdrowotnej. Stan i oczekiwania, Warszawa, PZWL.
• 21. Nowak M. (1992a), Ku zbuntowanej młodzieży, "Przegląd Uniwersytecki KUL", nr 3(17), s. 8-9.
• 22. Nowak M. (1992b), O wartościach chrześcijańskich w wychowaniu, "Kultura i Edukacja", nr 2 (2), s. 41-43.
• 23. Nowak M. (1992c), Pedagogika adaptacji w społeczności pluralistycznej, Materiały z Konferencji Komitetu Prognoz "Polska w XXI wieku" przy Prezydium PAN nt. Adaptacja - Ucieczka - Przyszłość, Jachranka, listopad, ss. 14.
• 24. Nowak M. (1993), Wychowanie a wartości, "Wychowanie do Wartości", Zeszyty Problemowe Kwartalnika "Problemy Edukacji" 1, s. 43-73.
• 25. Nowak M. (1999), Podstawy pedagogiki otwartej, Lublin RW KUL.
• 26. Olesen V., Whittaker E. (1968), Conditions under which college students borrow, use and alter slang, "American Speech", 43, s. 222-228.
• 27. Olmsted A.G., Paget M.S. (1969), Some theoretical issues in professional socialization, "International Journal of Medical Education", 44, s. 663-669.
• 28. Olmsted A.G., Paget M.S. (1969), Some theoretical issues in professional socialization, "International Journal of Medical Education" 44, s. 665-666.
• 29. Petkowicz A. (2002), Szanse edukacyjne młodzieży gimnazjalnej w opinii podmiotów szkoły, Lublin, KUL (maszynopis).
• 30. Reboul O. (1989), La philosophie de l'éducation, Paris, PUF.
• 31. Stróżewski W. (1981), Istnienie i wartość. Kraków, Znak.