Teoria przedsiębiorstwa w świetle teorii ekonomii i zarządzania

• Autorzy: Jerzy Borowski

Warianty tytułu

Theory of Firm in View of Economic and Management Theories

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podejmuje się próbę analizy teorii przedsiębiorstwa, prowadzonej oddzielnie z punktu widzenia teorii ekonomii oraz teorii zarządzania, a następnie skonfrontowania obydwu podejść, ustalenia różnic w tych podejściach i wyjaśnienia przyczyn tych różnic. Różnice w podejściu obu dyscyplin do teorii przedsiębiorstwa ilustruje się na przykładzie podejścia Coase'a i Portera. Zwięźle przedstawia się ewolucję teorii przedsiębiorstwa w nauce ekonomii, wskazując fragmentaryczny charakter rozmaitych teorii. Prezentując, z kolei, dwie teorie zarządzania strategicznego, pozycyjną Portera i zasobów Prahalada, akcentuje się ich całościowy charakter. Omawia się również kwestie relacji pomiędzy obydwiema dyscyplinami w kwestii wyjaśniania teorii przedsiębiorstwa, sygnalizując niektóre problemy i wątpliwości, wynikające z podejmowania równoległych badań nad teorią przedsiębiorstwa w obydwu obszarach - ekonomii i zarządzania, często bez uwzględniania różnic w celach i metodzie badawczej, co prowadzi do mnożenia niejasności, zamiast klarowności. Wskazuje się równocześnie korzyści relacji współpracy, a nie konfrontacji pomiędzy obiema dyscyplinami, pokazując zwłaszcza wkład teorii ekonomii w teorię zarządzania strategicznego. Autor wspiera tezę o wzajemnych korzyściach dla obu dyscyplin, płynących z wykorzystywania wzajemnie ich dorobku, w miejsce postawy wyniosłej obojętności, a nawet izolacji. (abstrakt oryginalny)

EN

The author attempts to conduct an analysis of the theory of the firm, from the point of view of two separate fields: economics and management. Juxtaposing the results of both approaches, the author identifies the differences between them and explains their sources. The differences in the nature of the two theories - economic and managerial - are illustrated by Coase's theory of transaction costs and Porter's positioning theory. The author briefly discusses the evolution of the theory of the firm, emphasising the fragmentary character of economic theories and the holistic nature of the presented managerial theories. The paper is also concerned with the relationship between the two disciplines as regards the theory of the firm, e.g. the problems which arise when scholars from one of the disciplines borrow some ideas from the other without proper attention to fundamental differences in the goals and methodology of each field. The author points out the benefits of collaboration between the two disciplines, showing how economics has contributed to the development of the strategie management theory, opting for collaboration instead of isolation of the two areas of science. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Teoria przedsiębiorstwa; Strategia przedsiębiorstwa; Teoria ekonomii; Teorie zarządzania

EN

Enterprise theory; Corporation strategies; Economic theory; Management theories

• Czasopismo: Optimum : studia ekonomiczne
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 3 (63)
• Strony: 78--91

Twórcy

autor

Jerzy Borowski

• Uniwersytet w Białymstoku

Bibliografia

• Ackoff L. R. 1973 Zasady planowania korporacjach, Warszawa.
• Ansoff H. 1965 Coporate Strategy, New York.
• Borowski J. 1988 Podstawy organizacji handlu zagranicznego, Warszawa.
• Coase R. 1973 The Nature of the Firm, "Economica", Vol. 4.
• Faulkner D., Bowman C. 1995 The essence of competitive strategy, New York.
• Gorynia M. 1998 Zachowania przedsiębiorstw w okresie transformacji. Mikroekonomia przejścia, Poznań.
• Kompendium wiedzy o konkurencyjności 2010, M. Gorynia, E. Łaźniewska (red.), Warszawa.
• Lippman S., Rumelt R. 1982 Uncertain Imitability and Analysis of Interfirm Differences in Efficiency Under Competition Bell, "Journal of Economics", 13.
• Obłój K. 1999 Strategia organizacji, Warszawa.
• Porter M. 1980 Competitive Strategy. Techniques for Analyzing Industries and Competitors, New York.
• Porter M. 1985 Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance, New York.
• Porter M. 1979 How Competitive Forces Shape Strategy, "Harvard Business Review", March - April.
• Porter M. 2001 W jaki sposób sity konkurencji kształtują strategię, [w:] Porter o konkurencji, M. Porter (red.), Warszawa.
• Porter M. 2008 The Five Competitive Forces. That Shape Strategy, "Harvard Business Review", January.
• Porter M. 1996 What is Strategy, "Harvard Business Review", November - December.
• Porter M. 1990 The Competitive Advanage of Nations, New York.
• Porter M. 2001 Od przewagi konkurencyjnej do strategii korporacji, [w:] Porter o konkurencji, M. Porter (red.), Warszawa.
• Prahalad C., Hamel G. 1990 The Core Competence of the Corporation Harvard Business Review, May - June.
• Quinn J. 1978 Strategic Change, Logical Incrementalism Sloan Management Review Fall.
• Rumelt R.P., Schendel D., Teece D.J. 1991 Strategic Management and Economics, "Strategic Management Journal", 12.
• Rumelt R. 1984 Towards a Strategic Theory of the Firm, [in:] Competitive Strategic Management, R. Lamb (ed.), Englewood Cliffs, NJ.
• Rumelt R. 1987 Theory, Strategy and Entrepreneurship, [in:] The Competitive Challenge Strategies for Industrial Innovation and Renewal, D. Teece (ed.), Cambridge, Mass.
• Wernefelt B., Resource B. A. 1984 Based View of the Firm "Strategic Management Journal", 5.
• Wrapp E. 1967 Good Managers Don't Make Policy Decisions, "Harvard Business Review", September - October.