System udostępniania informacji gospodarczych w Polsce na tle rozwiązań światowych

• Autorzy: Anna Wilczyńska
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ustawa obowiązuje od stosunkowo niedawnego okresu, ale już dają się zauważyć pewne krytyczne reakcje, głównie ze strony samych BIG. Według ich opinii Ustawa tworzy dualizm prawny w odniesieniu do tego samego obszaru rynku. Na BIG nałożone jest szereg ograniczeń dotyczących gromadzenia i udostępniania danych gospodarczych, a dodatkowo muszą spełnić wiele wymagań, takich jak wymóg wysokiego kapitału zakładowego (4 mln zł), zatwierdzenie ich regulaminu zarządzania danymi przez ministra właściwego do spraw gospodarki, usuwania danych o dłużniku po spłacie przez niego zobowiązania czy zakaz przechowywania informacji ze źródeł publicznych. Podobne ograniczenia nie dotyczą np. BIK S.A., który działa na tym rynku, ale na podstawie prawa bankowego. P rzeanalizowanie przepisów Ustawy oraz zestawie różnic w niektórych jej aspektach w stosunku do uregulowań amerykańskich prowadzi do wniosku, iż polskie rozwiązania są zbyt restrykcyjne. Nie można oczywiście oczekiwać, że od początku wprowadzenia tego systemu w Polsce będzie on działał na podobnych zasadach jak bardzo dobrze rozwinięty system amerykański, gdyż obecne polskie realia na to nie pozwalają. Zbyt mała jest jeszcze świadomość przedsiębiorców zarówno jako użytkowników, jak i przedmiotów raportu kredytowego oraz konsumentów. Niemniej biorąc pod uwagę już obecne potrzeby informacyjne uczestników obrotu gospodarczego rozwiązania zaproponowane w Ustawie są niewystarczające. Szczególnie spektrum informacji gromadzonych w BIG o podmiotach gospodarczych i konsumentach wydaje się daleko odbiegać od rzeczywistych potrzeb w tym zakresie. Brak działań zmierzających do rozwiązania powyższych problemów może w dalszej konsekwencji spowodować znaczne zahamowanie rozwoju tego systemu w Polsce. Jednym ze sposobów omijania restrykcji Ustawy jest tworzenie branżowych baz danych, podobne podmioty funkcjonują już od wielu lat na rynkach Europy Zachodniej. Umożliwiają one wyminę informacji pomiędzy firmami w tej samej branży i dotyczą tylko informacji o przedsiębiorstwach. Firmy i prywatni przedsiębiorcy nie podlegają przepisom Ustawy o ochronie danych osobowych, dlatego też dopuszczalna jest wymiana informacji na ich temat z pominięciem ograniczeń nakładanych przez Ustawę. Wymiana informacji znajdujących się bazach takich podmiotów regulowana jest najczęściej regulaminami wewnętrznymi uczestników wymiany i dlatego możliwe jest np. przechowywanie w nich danych o historii płatniczej danego kontrahenta. R ynek wymiany informacji gospodarczej rozwija się w Polsce wolniej niż można było tego oczekiwać i nie przewiduje się w najbliższej przyszłości gwałtownych jego zmian. Obecnie działają na nim cztery podmioty, udziałowcami jednego z nich - InfoMonitor BIG S.A. są duże firmy takie jak KGHM Polska Miedź S.A, PKO PKO BP S.A, PZU S.A. oraz jeden z operatorów telefonii komórkowej - Polkomtel S.A., co wiąże się z tym, że biuro to posiada dane o niesolidnych dłużnikach tych właśnie podmiotów i czyni jego bazę danych bardzo konkurencyjną. Znaczącego klienta w postaci drugiego operatora telefonii komórkowej ERA - Polską Telefonię Cyfrową S.A. pozyskał również InFoScore BIG S.A. Wydaje się, że obecna na polskim rynku liczba BIG jest wystarczająca, natomiast głównymi problemami jego rozwoju są dość restrykcyjne ograniczenia ustawowe oraz ciągły brak świadomości społecznej co do konieczności weryfikacji partnera umowy. Jednakże nie należy pomijać faktu, że już samo istnienie BIG może przyczynić się do zmiany skłonności do regulowania zobowiązań. Świadomość możliwości wpisania do bazy BIG działa mobilizująco na wielu dłużników.(abstrakt autora)

Słowa kluczowe

PL

Informacja; Prawo do informacji; Prawo międzynarodowe

EN

Information; Right to Information (RTI); International law

• Czasopismo: Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2006
• Numer: z. 72
• Strony: 153--169

Twórcy

autor

Anna Wilczyńska

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, doktorant

Bibliografia

• Credit Reporting Systems and the International Economy, red. Miller M.J., The MIT Press, Londyn 2003.
• Mednis A., Noga-Bogomilska J., Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych, komentarz. Stan prawny na dzień 1 sierpnia 2003 roku, LexisNexis, Warszawa 2003.
• "Biuletyn InfoScore", Nr 7 z kwietnia 2004 r.
• "Biuletyn InfoScore", Nr 16 z lutego 2005 r.
• Grzeszak A., Dłużniku bój się biura, "Polityka", Nr 33 (2414) z 2003 r.
• Jedliński M., Informacja gospodarcza - Raport, "Gazeta Bankowa", Nr 14 z 2004 roku, s. 12-16.
• Ornstein S., Yoon M., Tallman D., The Fair and Accurate Credit Transactions Act of 2003, "Journal of Structured Finance", wiosna 2005 r., Nr 1 (11), s. 27-39.
• Swartz N., Database Debacles, "Information Management Journal", maj/czerwiec 2005 r. Nr 3 (39), s. 20-23.
• Szafrański A., BIG kłopot, "Gazeta Bankowa", Nr 14 z 2005 r., s. 24-25.
• The Fair Credit Reporting Act, "The Internal Auditor", kwiecień 2005 r., Nr 2 (62), s. 61.
• U stawa z dnia 14 lutego 2003 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych (Dz.U. z 2003 r., Nr 50, poz. 424, ze zm.).
• U stawa z dnia 29 sierpnia 1997 o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 1997 r., Nr 133, poz. 883, ze zm.).
• Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. z 1997 r., Nr 121, poz. 769, ze zm.).
• The Fair and Accurate Credit Transactions Act of 2003 (Public Low No. 108-159, 12/04/2003).
• The Fair Credit Reporting Act (Public Low No. 91-508, 26/10/1970).
• www.ag.state.il.us
• www.bankruptcy-law.freeadvice.com
• www.ezinearticles.com
• www.ftc.gov
• www.library.hsh.com
• www.mgip.gov.pl
• www.ms.gov.pl