Prawne przyczyny współczesnych problemów ekologicznych

• Autorzy: Dariusz Kiełczewski

Warianty tytułu

Legal Reasons for Contemporary Ecological Problems

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zagadnienie prawnych przyczyn współczesnych dylemów ekologicznych jest więc bardzo złożone i wielowątkowe. Analiza problemu pozwala wymienić dwie kategorie przyczyn prawnych: przyczyny bezpośrednio związane z nieistnieniem lub złą jakością merytoryczną przepisów prawa ochrony środowiska stanowiące barierę prawną polityki ekologicznej, przyczyny jedynie pośrednio związane z jakością merytoryczną przepisów o ochronie środowiska stanowiące barierę społeczną polityki ekologicznej; te bardzo różnorodne przyczyny przesądzają nie tylko o powstawaniu antyekologicznych kierunków rozwoju prawa ochrony środowiska, lecz także utrudniają prawidłowe korzystanie z norm prawnych postępowania człowieka wobec środowiska przyrodniczego. Ostatecznie zatem prawo pozytywne jest ważnym, lecz drugorzędnym źródłem współczesnych problemów ekologicznych. Wadliwe kierunki jego rozwoju stanowią przede wszystkim odzwierciedlenie kryzysu duchowego człowieka, który nie potrafił umiejętnie określić relacji między kulturą i naturą. Od tego, czy zadaniu temu zdoła sprostać obecnie zależą również przyszłe losy prawa ochrony środowiska. Z drugiej jednak strony właśnie niedociągnięcia ustawodawstwa ekologicznego utrudniały w przeszłości (a czasem utrudniają nadal) skuteczną ochronę środowiska przyrodniczego oraz stosowanie tych proekologicznych rozwiązań, które już były poznane, a nie istniały żadne obiektywne przeszkody ich wykorzystywania. Brak stosownych norm prawnych powodował bariery polityki ekologicznej. Obecnie stanowienie norm prawnych jest, jak się wydaje, najważniejszym sposobem wdrażania proekologicznych rozwiązań proponowanych w ramach nauk podejmujących tę problematykę. Rola prawa polega też na upowszechnianiu proekologicznego wzorca we współczesnej kulturze. Przede wszystkim przyczynia się ono do wzrostu społecznej akceptacji polityki ekologicznej. Decyduje o tym jego funkcja edukacyjna, dzięki której prawo może kształtować, a nawet zastępować indywidualną świadomość ekologiczną. Tak więc, choć prawo zależy od światopoglądu człowieka, to również samo uczestniczy w kształtowaniu światopoglądu. Analiza prawnych przyczyn pojawienia się problemów ekologicznych na świecie wydaje się to zjawisko potwierdzać.(fragment tekstu)

EN

The issue of legal reasons for contemporary ecological problems is very complicated and manifold. The analysis of the issue allows to point out two categories of legal reasons: those directly connected with a lack of environment protection legal regulations or their inefficiency, which act as legal barriers to ecological policy, indirectly connected with legal regulation inefficiency and acting as a social barrier to ecological policy. The various reasons not only settle the formation of anti-ecological developments in environment protection regulations but also prevent a right application of legal norms on man's actions towards natural environment. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo ochrony środowiska; Kryzys ekologiczny; Zagrożenia ekologiczne; Degradacja środowiska; Regulacje prawne; Świadomość ekologiczna

EN

Environmental law; Ecological crisis; Ecological hazard; Degradation of the environment; Legal regulations; Ecological awareness

• Czasopismo: Ekonomia i Środowisko
• Rocznik: 1996
• Numer: nr 1-2 (8-9)
• Strony: 151--162

Twórcy

autor

Dariusz Kiełczewski

• Uniwersytet Warszawski, Filia w Białymstoku

Bibliografia

• T. Chołaj: Globalny świat-wyzwania i spory, część II i III, Wektory Gospodarki SA, Warszawa 1991, s. 93-106.
• F. Capra: Punkt zwrotny, PIW, Warszawa 1987.
• V. Hossie: Philosophie der okologischen Krise, C.H.Beck, München 1994.
• S. Zięba: Uwarunkowania historyczne kryzysu ekologicznego [w:] Ekonomia i etyka w ochronie środowiska, praca zbiorowa, PTE, Gdańsk 1993, s. 90-106.
• K. Górka, B. Poskrobko: Ekonomika ochrony środowiska, PWE. Warszawa 1987. s. 49-52.
• K. Górka, B. Poskrobko, W. Radecki: Ochrona środowiska. Problemy społeczne, ekonomiczne i prawne, PWE, Warszawa 1995, s. 159-160.
• J. McNeely: Parks for Life, IUCN, Caracas 1993.
• S. Wrzosek, Ochrona środowiska w gospodarowaniu przestrzenią, Wydawnictwo Filii UW, Białystok 1993.
• Ch.E. Holdern, A.E. Ehrlich: The Virunga Volcanoes: Last Place of the Mountain Gorilla. "Not Man Apart" june 1984, s. 8-11.
• J. Kowalski: Zagadnienia naukowej polityki prawa w pracach L. Petrażyckiego, "Państwo Prawo" 1962, nr 12, s. 974-978.
• D. Kiełczewski: Ekofilozoficzne uwarunkowania rozwoju prawa ochrony środowiska, ATK, Warszawa 1996, maszynopis, s. 81-103.
• M. Górski: Uprawnienia organizacji społecznych w dziedzinie ochrony środowiska, Biblioteka Zielonych Brygad 1993, nr 4.