Optymalizacja lokalizacji zadrzewień śródpolnych w rolnictwie

• Autorzy: Wojciech Żebrowski , Bernard Kasietczuk

Warianty tytułu

Optimization of Location of In-Field Afforestation in Agriculture

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zadrzewienia oraz zakrzewienia śródpolne mają istotne znaczenie w utrzymaniu właściwego stanu środowiska i krajobrazu rolniczego. Idea inżynierii krajobrazowej opartej na zasadach ekologicznych została określona przez Wodziczkę jako fizjotaktyka. Jej istota polega na tworzeniu międzynarodowych obszarów chronionych, a także krajowych obszarów chronionych zalecanych przez światową Strategię Ochrony Przyrody. Obecnie prowadzone są badania nad ekosystemami. Ekosystemy charakteryzują się małym stopniem zamknięcia obiegu materii. Stąd też podwyższenia zdolności regenerujących (samooczyszczających) regionu rolniczego należy szukać w odpowiedniej strukturze pól uprawnych, łąk, zadrzewień, zbiorników wodnych itp. Dopiero w takim systemie przyrodniczo-gospodarczym można uzyskać wysokie efekty ekonomiczne (np. plony), jak też wysoką wydajność regeneracyjną całego układu. W Polsce tradycje ekosystemowego podejścia do rozwoju rolnictwa są bogate i sięgają dwustu lat. L. Ryszkowski dostrzega potrzebę optymalizacji gospodarki rolnej, czyli takiego kształtowania krajobrazu, które odpowiednio wpływając na obieg materii uniemożliwia np. kumulację substancji szkodliwych dla środowiska. Zadrzewienia śródpolne stanowią więc element rolnictwa ekologicznego, traktowanego jako próba optymalizacji produkcji rolnej i gospodarki zasobami środowiska. Miedze, łąki, zadrzewienia śródpolne są biologicznymi barierami ograniczającymi obieg materii. Jednym z zadań optymalizacji gospodarki rolnej jest poszukiwanie odpowiednich miejsc do zadrzewień śródpolnych. Przeprowadzone studia umożliwiają sformułowanie zadania programowania zerojedynkowego, służącego do poszukiwania optymalnych lokalizacji spośród zbioru lokalizacji możliwych (które należy określić przede wszystkim na podstawie przesłanek związanych z kształtowaniem krajobrazu). (fragment tekstu)

EN

In Poland the in-field afforestation has always been considered an element of farming. Optimum location of in-field afforestation is an element of farming and ecological agriculture improvement. The task of optimization can be described as: • such identifying areas of in-field afforestation which enables: a) to obtain utmost effect, b) not to exceed the fixed peak limit of total area of afforestation, Zero-one programming has been applied to the optimization. The outcome of in-field afforestation can be described in two terms: • shaping rural scene • advantageous effect on crop plants On the basis of the available writings the authors find out that advantageous effect made by such afforestation on crop plants contains in: a) reduction of wind speed, b) improvement in water balance, c) reduction of wind erosion. The effect of the afforestation is directly proportionate to a height of trees and length of a boundary line of the area, but inversely proportionate to an area of the afforestation. No effect of other factors have been discovered. Thus the greatest benefits are brought by such afforested areas ratio of which between the perimeter figure and the area figure is the biggest. This means that the effect of in-field afforestation on crop plants is exclusively determined by the proper location of the afforestation. The area of the afforestation does not play an important role here. Therefore waste land or perspective waste land, which lies next to crop land, is preferable for in-field afforestation. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zalesianie gruntów rolnych; Gospodarka rolna; Ekosystem; Obszary chronione; Lasy

EN

Afforestation of agricultural land; Agriculture economy; Ecosystem; Protected area; Forests

• Czasopismo: Ekonomia i Środowisko
• Rocznik: 1996
• Numer: nr 1-2 (8-9)
• Strony: 170--178

Twórcy

autor

Wojciech Żebrowski

• Akademia Rolniczo-Techniczna w Olsztynie

autor

Bernard Kasietczuk

• Akademia Rolniczo-Techniczna w Olsztynie

Bibliografia

• J. Karg, B. Karlik: Zadrzewienia na obszarach wiejskich, ZBŚRiL PAN, Poznań 1993.
• L. Ryszkowski: Agrosystemowe zasady rozwoju rolnictwa, "Postępy Nauk Rolniczych", R.XXXV/XL/1988, Nr 5-6 (225), s. 3-18.
• W. Stola, R. Szczęsny: Struktura przestrzenna rolnictwa i leśnictwa, Praca zbiorowa pod red. I. Fierli: Geografia gospodarcza Polski, PWE, Warszawa 1994, s. 137-212
• T. Partyka, B. Szymański, E. Suwara: Zmiany struktury przestrzennej rolno-leśnego użytkowania ziemi [w:] Środowisko rolnicze i leśne w Polsce w perspektywie roku 2000, Wydział Nauk Rolniczych i Leśnych PAN, Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, z. 217, PWN. Warszawa 1979, s. 45-62.
• W. Strzelecki, R. Sobczak: Zalesienie nieużytków i gruntów trudnych do odnowienia, PWRiL, Warszawa 1972.
• K. Zajączkowski: Zagadnienie definicji zadrzewień, "Sylwan" R.CXXVI 1982, nr 6, s. 13-19.
• W. Żebrowski, B. Kasietczuk: Efekty zadrzewień śródpolnych w rolnictwie, Olsztyn 1994 (maszynopis).