Społeczna świadomość podatków : czy potrafimy przypomnieć sobie, jakie podatki musieliśmy zapłacić?

• Autorzy: Małgorzata Niesiobędzka

Warianty tytułu

Awareness of Taxes : Can we Remember what Kind of Taxes we were Supposed to Pay?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Na początku lat 90-tych nastąpiła zasadnicza przebudowa polskiego systemu podatkowego, który został dostosowany do prawa obowiązującego w Unii Europejskiej. Wprowadzenie systemu podatkowego, a szczególnie podatku dochodowego od osób fizycznych, stało się ważnym elementem zmian społeczno-ekonomicznych, albowiem w ten sposób obywatele zyskali świadomość, że głównym źródłem dochodów budżetu są oni sami i ich aktywność. Celem badań własnych było poznanie, które rodzaje z pobieranych pośrednio i bezpośrednio podatków są obecne (identyfikowane) w odbiorze społecznym. Identyfikacja podatków oznaczała świadomość istnienia, funkcjonowania danego rodzaju podatku. Podstawowe pytania badawcze dotyczyły następujących kwestii: które rodzaje z pobieranych pośrednio i bezpośrednio podatków są obecne w odbiorze społecznym? Jakie są społeczno-demograficzne determinanty percepcji systemu podatkowego? Czy stopień identyfikacji podatków zależy od poziomu wykształcenia, wieku, płci, wysokości dochodów oraz rodzaju zatrudnienia jednostki? Uzyskane wyniki pokazały, że podatek dochodowy od osób fizycznych był najlepiej identyfikowany, aż 97% osób pamiętało ten rodzaj podatku. Badani mieli również w miarę wysoką świadomość podatku od towarów i usług oraz podatku od nieruchomości, a także niższą świadomość podatku akcyzowego i drogowego. Uzyskane dane potwierdziły rezultaty badań Dornstein (1987) i pokazały, że świadomość podatków nie jest jedynie funkcją sposobu pobierania czy ich wysokości. (abstrakt oryginalny)

EN

In the early 1990's Poland's old taxation system was replaced by a new one resembling the regulations used in the European Union countries. Introducing the tax system, especially income taxes, was one of the most important elements of economic and social changes in Poland because people realized that citizens and their activity provide the main source of State's budget. The purpose of this study was to investigate social bases of perception of taxes: what kind of direct and indirect taxes are presented in the social perception? What are socio-economic determinants of tax consciousness? Does the degree of consciousness depend on formal education, employment status, sex, age, and amount of monthly income? Obtained data showed that the degree of consciousness of income tax was the highest, 97% participants recognized this kind of tax. Participants also showed high consciousness of tax on goods and services, property tax and lower consciousness of excise tax and road tax. Obtained data confirm the results of Dornstein study (1987), and reveal that tax consciousness is not simply a function of technicalities of tax collection or of the level of taxes. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Podatki; Socjologia

EN

Taxes; Sociology

• Czasopismo: Optimum : studia ekonomiczne
• Rocznik: 2006
• Numer: nr 1 (29)
• Strony: 95--104

Twórcy

autor

Małgorzata Niesiobędzka

• Uniwersytet w Białymstoku

Bibliografia

• Denek E., Finanse publiczne, PWN, Warszawa 1995.
• Dornstein M., Taxes: attitudes and perceptions and their social bases, "Journal of Economic Psychology" 1987, nr 8.
• Gajl N., Teorie podatkowe w świecie, PWN, Warszawa 1992.
• Komar A., Finanse publiczne, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1994.
• Niesiobędzka M., Podatki, w: Psychologia ekonomiczna, red. T. Tyszka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004.