Rozwój infrastruktury społecznej w powiązaniu ze zmianami statusu organów władzy i administracji na przykładzie dużego miasta w latach 1945-1985

• Autorzy: Piotr Wachowski

Warianty tytułu

The Development of Social Infrastructure and the Changes in Authorities and Administrative Bodies on the Example of a Big City in the Years 1945-1985

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania jest próba odpowiedzi na pytanie, jak przedstawiał się rozwój wybranych dziedzin infrastruktury społecznej w okresach rozmaitego ukształtowania statusu organów miasta. Traktują to jako wstąp do ewentualnych dalszych badań na temat związków między statusem organów miasta a rozwojem infrastruktury społecznej w mieście. Pojęcie statusu organów miejskich oznacza w tym artykule usytuowanie organów miejskich, zarówno uchwałodawczych, jak i wykonawczych, w strukturze władzy i administracji państwowej. Rozważania z tego zakresu odnoszę do dużych miast w Polsce, tj. liczących ponad 500 tys. mieszkańców. Badania empiryczne, stanowiące ilustrację do rozwiązań systemowych, zostały jednak ograniczone do miasta Poznania, w którym status organów w rozpatrywanym czterdziestoleciu zmieniał się czterokrotnie: 1945-1949, 1950-1956, 1957-1974, 1975-1985. Infrastruktura społeczna jest pojęciem wieloznacznym. W ujęciu encyklopedycznym oznacza ona ogół podstawowych instytucji społecznych niezbędnych do istnienia społeczeństwa, świadczących usługi w dziedzinie prawa, wychowania, zdrowia itp. Podstawową cechą infrastruktury społecznej jest bezpośrednie oddziaływanie "na zdolności umysłowe oraz siły i umiejętności fizyczne człowieka uczestniczącego w procesie świadczenia usług, przez co wpływa się na stopą życiową ludności [...], przy pośrednim tylko oddziaływaniu na procesy produkcyjne". (fragment tekstu)

EN

The article aims at presenting the development of some selected spheres of social infrastructure in the periods of different status of city authorities, The article covers big Polish agglomerations of more than 500 thousand inhabitants. The studied example is the city of Poznań, The author presents successively socio-economic characteristics of Poznań, changes in the legal status of the city, development of social infrastructure facilities in the periods changes in the position of city authorities within the structure of state organs. Basic considerations are supplemented by information on the sources of financing the social infrastructure and the role of expenditures from the city budget on the activities under analysis. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Infrastruktura społeczna; Finansowanie infrastruktury społecznej; Wielkie miasta; Organy administracji; Władza wykonawcza; Rozwój gospodarczy

EN

Social infrastructure; Financing of social infrastructure; Great city; Administrative bodies; Executive authority; Economic development

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1991
• Numer: nr 199 Studia ekonomiczno-finansowe z działalności socjalno-kulturalnej (3)
• Strony: 117--143

Twórcy

autor

Piotr Wachowski

Bibliografia

• Encyklopedia popularna, wyd. 10, PWN, Warszawa 1987, s. 294.
• Wierzbicki J., Usługi infrastrukturalne (użyteczności publicznej) w państwie socjalistycznym, "Finanse" 1974, nr 10.
• Kroszel J., Infrastruktura społeczna w teorii i praktyce gospodarki socjalistycznej, PWN, Warszawa-Wrocław 1974.
• Rozporządzenie RM z 14 X 1950 r. w sprawie zmiany granic miast: Poznania, Gniezna, Torunia, Zawiercia, Dz.U. 1950, nr 48, poz. 436.
• Rozporządzenie RM z 30 XI 1972 r. w sprawie zmiany granic miast, Dz.U. 1972, nr 50, poz. 323.
• Statystyczna charakterystyka miast. Funkcje dominujące, GUS, Warszawa 1977, s. 46.
• Małuszyńska E., Cień wielkiego miasta. Procesy urbanizacyjne w strefie Poznania, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 1988, nr 3.
• Waszak S., Ziółek B., Ludność i zatrudnienie, w: Rozwój gospodarczy Poznania w XX-leciu Polski Ludowej, "Roczniki Ekonomiczne" t. XVII, 1966.
• Lemański J., Ory1 K., Stan i ochrona środowiska naturalnego, w: Raport o stanie społeczno-gospodarczym województwa poznańskiego, Biblioteka "Kroniki Wielkopolski", Poznań 1985.
• Ziółek B., Niektóre elementy rozwoju gospodarczego Poznania w czterdziestoleciu Polski Ludowej, "Kronika Miasta Poznania11 1985, nr 3.
• Komar A., Budżet miasta Poznania w PRL (lata 1945-1960), Biblioteka "Kroniki Miasta Poznania", Poznań 1962.
• DZ.U. 1950, nr 14, poz. 130.
• Dz.U. 1952, nr 33, poz. 233.
• Zawadzki A.W., Budżety terenowe, w: Finanse Polski Ludowej w trzydziestoleciu, PWE, Warszawa 1975.
• Uchwała nr 666 Prezydium Rządu z 7 X 1954 r.w sprawie podziału na dzielnice miasta Poznania, M.P. 1954, nr 111, poz. 1547.
• Dekret z 31 XII 1956 r. o wyłączeniu z województw miast: Krakowa, Poznania i Wrocławia oraz nadaniu miejskim radom narodowym tych miast uprawnień wojewódzkich rad narodowych, Dz.U. 1957, nr 1, poz. 1.
• Krzymień-Bieszka A., Status władz Poznania w latach 1975-1984, "Kronika Miasta Poznania" 1985, nr 2.
• Ustawa z 25 I 1958 r. o radach narodowych, jednolity tekst: Dz.U. 1963, nr 2, poz. 172.
• Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91.
• Leoński Z., Przekształcenia w podziale terytorialnym województwa poznańskiego w okresie czterdziestolecia powojennego, w: Wojewódzka Rada Narodowa w Poznaniu - Poznańskie w 40-leciu Polski Ludowej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1987.
• Postanowienie Prezydium MRN w Poznaniu nr 57/81 z 30 I 1981 r. w sprawie zwiększenia uprawnień MRN w Poznaniu i jej organów oraz prezydenta miasta Poznania (nie publikowane).
• DZ.U. 1983, nr 41, poz. 185.
• Uchwała RM nr 53 z 30 III 1984 r. w sprawie podziału miasta Poznania na dzielnice, M.P. 1984, nr 10, poz. 68.
• Rozporządzenie RM z 13 IV 1984 r. w sprawie określenia rodzajów przedsiębiorstw państwowych, zakładów i innych jednostek państwowych podporządkowanych radom narodowym poszczególnych stopni, Dz.U. 1984, nr 25, poz. 127.