Rozporządzenie EMIR a banki na nieregulowanym rynku instrumentów pochodnych w Polsce

• Autorzy: Agnieszka Kowalczyk

Warianty tytułu

EMIR Regulation and Banks on the Non-regulated Market of Derivative Instruments in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedstawiona powyżej analiza pokazuje, że polski rynek pozagiełdowych instrumentów pochodnych znalazł się obecnie w punkcie zwrotnym. Wśród skutków regulacji EMIR wymienia się często wzrost kosztów funkcjonowania rynku instrumentów pochodnych OTC, które mogą zostać przerzucone na podmioty spoza międzybankowego rynku, czyli na klientów instytucji finansowych i podmioty gospodarcze korzystające z tych instrumentów w celu zabezpieczania własnych ekspozycji. Pojawia się także ryzyko postępującej fragmentaryzacji pewnych rynków. Można się spodziewać, że nowy obowiązek centralnego rozliczania transakcji będzie prowadził do zmiany struktury kontrahentów w pozagiełdowych kontraktach pochodnych. Będzie to powodować, że polskie banki będą zawierać transakcje objęte obowiązkiem rozliczeniowym tylko z członkami tej samej izby rozliczeniowej. Jeśli będzie to lokalna izba rozliczeniowa, udział transakcji z nierezydentami może się zmniejszyć na rzecz rezydentów. Inną, groźniejszą dla polskiego rynku bankowego obawą jest ryzyko zastąpienia transakcji pochodnych poprzez kontrakty wewnątrzgrupowe. Taka sytuacja prowadzić będzie do silnego uzależnienia się polskich banków od spółek matek w obszarze instrumentów pochodnych - w zarządzaniu strukturą bilansu i w działalności skarbowej. Wpłynęłoby to także na większą podatność tych podmiotów na przenoszenie się problemów obserwowanych w spółkach matkach na banki działające Polsce. Można też rozważyć możliwą sytuację wyboru lokalnej izby rozliczeniowej przez większą część banków działających w Polsce. W pewnym stopniu uchroniłoby to podmioty przed globalnymi wstrząsami płynącymi z bardziej zaawansowanych rynków, ale jednocześnie uczyniłoby je bardziej wrażliwymi na lokalne ryzyka, które będą mniej zdywersyfikowane w ramach takiej lokalnej izby. Biorąc jednak pod uwagę fakt konserwatywnego podejścia wielu polskich banków do limitowania oferty derywatów klientom korporacyjnym, nie należy się tego nadmiernie obawiać. Należy także rozważyć prawdopodobieństwo wyboru przez polskie banki znanych globalnych izb rozliczeniowych prowadzących także rozliczenia kontraktów w PLN. Większa liczba takich decyzji wśród polskich banków prowadziłaby do otwarcia się polskiego rynku na wpływy ze strony dużych graczy, ale też powodowałaby większą konkurencję cenową na rynku międzybankowym. Z globalnego punktu widzenia, wprowadzenie jednolitych zasad centralnego rozliczania transakcji pochodnych w całej Unii Europejskiej, a także zbliżonych reguł w innych obszarach geograficznych (m.in. Stanach Zjednoczonych), pozwoli odnieść wiele korzyści. Zalety w postaci łatwego i tańszego dostępu do nowych kontrahentów, korzyści z saldowania transakcji zawartych z różnymi partnerami, wypracowania lepszych standardów prawnych i operacyjnych są bardzo istotne. Najważniejszy jest jednak główny cel powołania instytucji centralnego partnera - podniesienie płynności rynku instrumentów pochodnych OTC, także w sytuacjach kryzysów na rynkach finansowych oraz ułatwione zarządzanie upadłością głównych graczy na tym rynku. Nie sposób pominąć faktu, iż po wprowadzonych zmianach, w przypadku upadłości dużych podmiotów, straty z tytułu nierozliczonych transakcji pochodnych będą rozdystrybuowane między dużą liczbę podmiotów (członków izby rozliczeniowej), a tym samym mniej dotkliwe dla każdego z nich z osobna. Tym samym stabilność systemu zostanie podwyższona. Wśród istotnych zalet nie można zapomnieć o korzyściach płynących z nowego obowiązku raportowania transakcji pochodnych do repozytoriów danych. Wpłynie to na rozwój wiedzy na temat istniejących powiązań między podmiotami działającymi na polskim i zagranicznym rynku instrumentów pochodnych. Pozwoli to także ocenić, jaki typ podmiotów finansowych i niefinansowych jest bardziej podatny na ryzyka walutowe czy stopy procentowej, oraz wykaże, które z podmiotów posiadają najwyższe pozycje spekulacyjne (pozycje spekulacyjne powyżej wyznaczonego progu). Dostępna stanie się też wiedza na temat udziału ekspozycji zabezpieczonych i niezabezpieczonych wśród podmiotów aktywnych na europejskim nieregulowanym rynku instrumentów pochodnych.(abstrakt autora)

EN

The turnover of derivative instruments outside the regulated market is currently at the turning point as a result of introduction of requirements and operational rules of the turnover in the whole European Union. The article analyses the impact of duties imposed by the European Market Infrastructure Regulation on banks in Poland. It discusses the changes affecting a non-regulated market of derivative instruments from the point of view of these entities, what direction of development banks may decide to follow and how it will affect the cost of their activity. The article is aimed at answering the question whether these changes will allow for the reduction in the most important kind of risk connected with their operation on the market of derivative instruments on this territory as well as better management or lead to the desire to avoid new burdens at the expense of raising the risk. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Banki; Instrumenty pochodne

EN

Banks; Derivatives

• Czasopismo: Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2013
• Numer: z. 131
• Strony: 59--78

Twórcy

autor

Agnieszka Kowalczyk

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Basel Committee on Banking Supervision: Basel III: A global regulatory framework for more resilient banks and banking systems - revised vesion, 2011.
• Basel Committee on Banking Supervision: Basel III: A global regulatory framework for more resilient banks and banking systems, 2010.
• Basel Committee on Banking Supervision: Progress report on Basel III implementation, 2012.
• The Dodd-Frank Wall Street Reform and Consumer Protection Act 2009 (Pub.L. 111-203, H. R. 4173).
• European Banking Authority: EBA Final Draft Regulatory Technical Standards on Capital Requirements for Central Counterparties under Regulation (EU), No 648/2012, 2012.
• European Commission (2012), High Level Expert Group on reforming the structure of the EU banking sector: Final Report, October 2, Brussels, http://ec.europa. eu/internal_market/bank/docs/high-level_expert_group/report_en.pdf.
• Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) nr 149/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących pośrednich uzgodnień rozliczeniowych, obowiązku rozliczania, rejestru publicznego, dostępu do systemu obrotu, kontrahentów niefinansowych, technik ograniczania ryzyka związanego z kontraktami pochodnymi będącymi przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które nie są rozliczane przez kontrahenta centralnego (Dz.U. L 52/11 z 23.2.2013).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji (Dz.U. L 201 z 27.7.2012).
• ECB and Fed Chicago (July 2007), The role of central counterparties.
• Gregory J., Counterparty Credit Risk: The continuing challenge for global financial markets, John Wiley and Sons, Chichester 2012.
• Gregory J., Counterparty Credit Risk: The new challenge for global financial markets, John Wiley and Sons, Chichester 2009.
• Norman P., The Risk Controllers: Central Counterparty Clearing in Globalised Financial Markets, John Wiley and Sons, Chichester 2011.
• Basel Committee on Banking Supervision, Global Systemically Important Banks: Assessment Methodology and the Additional Loss Absorbency Requirement (rules text), November, Basel: Bank for International Settlements, http://www.bis.org/publ/ bcbs207.pdf.
• Chow J., Surti J., Making Banks Safer: Can Volcker and Vickers do it?, Working Paper 11/236, International Monetary Fund, Washington, D. C. 2011.
• Duffie D., Market Making Under the Proposed Volcker Rule, Working Paper, Stanford 2012.
• Lin L., Surti J., Capital Requirements for Over-the-Counter Derivatives Central Counterparties, IMF working paper, January 2013;
• Miguel A. S., Singh M., Counterparty Risk in the Over-the-Counter Derivative market, IMF working paper, November 2008.
• Raport aktywność banków na rynkach finansowych w październiku 2012 r., NBP, Warszawa 2012.
• Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2009 r., NBP, Warszawa 2010.
• Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2010 r., NBP, Warszawa 2011.
• Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2011 r., NBP, Warszawa 2012.
• Vinals J., Pazarbasioglu C., Surti J., Narain A., Erbenova M., Chow J., Creating a Safer Financial System: Will the Volcker, Vickers, and Liikanen Structural Measures Help?, SDN/13/4, IMF Staff Discussion Note; May 2013.
• Wyniki badania obrotów w kwietniu 2004 r. na rynku walutowym i rynku pozagiełdowych instrumentów pochodnych w Polsce, NBP, Warszawa 2004.
• Wyniki badania obrotów w kwietniu 2007 r. na rynku walutowym i rynku pozagiełdowych instrumentów pochodnych w Polsce, NBP, Warszawa 2007.
• Wyniki badania obrotów w kwietniu 2010 r. na rynku walutowym i rynku pozagiełdowych instrumentów pochodnych w Polsce, NBP, Warszawa 2010.
• Cairneagle, How to Survive the CCP Revolution, News 2010, http://www.cairneagle. com/downloads/CCPRevolution.pdf, dostęp: 01.12.2012.
• http://biznes.pl/magazyny/finanse/gielda/repozytorium-transakcji-w-kdpw,5281132, magazyn-detal.html, dostęp: 15.01.2013.
• http://www.esma.europa.eu/, dostęp: 15.02.2013.
• http://www.kdpwccp.pl/, dostęp: 15.02.2013.
• University Graduate School of Business, www.darrellduffie.com/uploads/policy/ DuffieVolckerRule.pdf.