Wydatki konsumpcyjne gospodarstw domowych jako konsekwencja zmian stóp procentowych w Polsce w latach 2004-2012

• Autorzy: Ryszard Barczyk

Warianty tytułu

Households' Consumption Expenditure as an Effect of Changes of Interest Rates in Poland in 2004-2012

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Między zmianami stóp procentowych banku centralnego i banków komercyjnych a wahaniami koniunktury gospodarczej występują relacje dwustronne. Kształtowanie stóp procentowych jest bowiem determinowane przez różnorodne czynniki działające w okresie krótkim, średnim i długim, a jednym z nich są zmiany aktywności gospodarczej, które przejawiają się przez oscylacje koniunkturalne. Z kolei zmiany stóp procentowych powodują wahania elementów składowych wewnętrznego popytu efektywnego, tj. wydatków na dobra konsumpcyjne i na środki inwestycyjne, które określają dynamikę procesów koniunkturalnych. Celem opracowania jest zbadanie charakteru wpływu pierwotnych zmian stóp procentowych ustalanych przez bank centralny oraz zmian wtórnych, kształtowanych przez banki komercyjne, na wahania wydatków gospodarstw domowych na trwałe i nietrwałe dobra konsumpcyjne w gospodarce polskiej, w latach 2004-2012. W pracy uwaga zostanie skoncentrowana jedynie na pośrednim mechanizmie transmisji impulsów pieniężnych do sfery realnej, którego efektem będą zmiany stóp procentowych i ich wpływ na dynamikę wydatków konsumpcyjnych w gospodarce polskiej. Prace analityczne będą prowadzone na podstawie szeregów czasowych dla okresu I. kwartał 2004 - II. kwartał 2012 r., a jego wybór był uwarunkowany dostępem do porównywalnych danych statystycznych. Opracowanie składa się z dwóch części. W pierwszej z nich będzie podjęta próba sformułowania hipotez ukazujących wydatki konsumpcyjne gospodarstw domowych jako konsekwencje zmian stóp procentowych w gospodarkach rynkowych. W drugiej części zostaną przedstawione wyniki analiz empirycznych związków przyczynowo-skutkowych i czasowych, istniejących w gospodarce polskiej między zmianami stóp NBP oraz średnim oprocentowaniem depozytów i należności banków komercyjnych a indeksami dynamiki wydatków na spożycie indywidualne z dochodów osobistych polskich gospodarstw domowych (w cenach stałych). W analizach tych zależności będą stosowane metody statystyczno-ekonometryczne, a w szczególności rachunek korelacji wielorakiej oraz metoda regresji. W latach 2004-2012 dynamika konsumpcji polskich gospodarstw domowych zależy odwrotnie proporcjonalnie od stóp procentowych depozytów banków komercyjnych, a w mniejszym stopniu od stóp procentowych udzielanych przez nie kredytów. Znaczenie stóp procentowych NBP jest w tym przypadku zdecydowanie mniejsze. (abstrakt oryginalny)

EN

There take place bilateral relations between changes in interest rates of the central bank, as well as those of commercial banks, and fluctuations of the business conditions as interest rates formation is determined by various factors affecting in a short, medium and long term, and one of them is changes in business activity manifested by business condition oscillations. In turn, the changes of interest rates cause oscillations of the effective internal demand's components, i.e. expenditure on consumer goods as well as on investment means which determine the business conditions processes dynamics. An aim of the treatise is to study the nature of impact of primary changes of interest rates fixed by the central bank as well as secondary changes, formed by commercial banks, on fluctuations of households' spending on consumer durable and nondurable goods in the Polish economy in 2004-2012. In his study, the author focused his attention only on an indirect mechanism of transmission of monetary impulses to the real sphere whose effect will be alterations in the interest rates and their impact on the dynamics of consumer spending in the Polish economy. An analytical work will be carried out on the basis of time series for the period from the I quarter of 2004 to the II quarter of 2012, and its choice is determined by an access to the comparable statistical data. The study consists of two parts. In the first of them, there is an attempt to formulate hypotheses showing households' consumption spending as effects of the change of interest rates in market economies. In the second part, there are presented results of empirical analyses of causal and temporal relationships existing in the Polish economy between changes of the NBP's interest rates and the mean interest rates for commercial banks' deposits and accounts receivable and the indices of spending on individual consumption from personal incomes of Polish households (at constant prices). In analyses of these correlations, there will be applied statistical and econometrical methods, and, in particular, the multiple correlation and regression methods. In 2004-2012, the dynamics of Polish households consumption depends adversely proportionally on interest rates of commercial banks' deposits and, to a lesser degree, on the interest rates of credits provided thereby. Importance of the NBP's interest rates is here definitely lower. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konsumpcja gospodarstw domowych; Stopa procentowa; Wydatki gospodarstw domowych; Analiza zależności

EN

Consumption in household; Interest rate; Household expenditures; Dependency analysis

• Czasopismo: Handel Wewnętrzny
• Rocznik: 2013
• Numer: nr specjalny (marzec-kwiecień)
• Strony: 74--87

Twórcy

autor

Ryszard Barczyk

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Begg W., Fischer S., Dornbusch R., Makroekonomia, PWE, Warszawa 2007.
• Duwendag D., Ketterer K.H., Kösters W., Pohl R., Simmert D.B., Teoria pieniądza i polityka pieniężna, Poltext, Warszawa 1996.
• Hall R.E., Taylor J.B., Makroekonomia. Teoria, funkcjonowanie i polityka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
• Hicks J.R., Mr. Keynes and the "Classics": a Suggested Interpretation, "Econometrica" 1937, April.
• Jarchow H.J., Theorie und Politik des Geldes. II. Geld Politik, Vandenhoeck and Ruprecht in Göttingen 1995.
• Opiela T.P., Kredytowy kanał transmisji polityki pieniężnej w Polsce: rola struktury własnościowej oraz bilansów banków, "Bank i Kredyt" 1998, nr 6.
• Pätzold J., Stabilisierungspolitik. Grundlagen der nachfrage-und angebotsorientierten Wirtschaftspolitik, Bern-Stuttgart 1991.
• Przybylska-Kapuścińska W., Mechanizm i kanały transmisji polityki pieniężnej, (w:) Przybylska-Kapuścińska W. (red.), Współczesna polityka pieniężna, Difin, Warszawa 2008.
• Szpunar P., Polityka pieniężna - cele i warunki skuteczności, PWE, Warszawa 2000.
• Uwagi metodyczne, "Biuletyn Informacyjny NBP" 2012, nr 6.