Prawny a ekonomiczny przymus konsolidacji bankowego sektora spółdzielczego w Polsce

• Autorzy: Ryszard Mikołajczak
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Na wstępie należy stwierdzić, że wszystko rozpoczęło się 27 lat temu, kiedy "porządkując" organizację naszego systemu bankowego dokonano dwóch wielkich fuzji. Narodowy Bank Polski przejął wówczas Powszechną Kasę Oszczędności - tworząc z niej swój wyspecjalizowany oddział oraz istniejący wówczas Bank Rolny przejął Spółdzielnie Oszczędnościowo-Pożyczkowe wraz z ich Centralą tworząc w ten sposób Bank Gospodarki Żywnościowej. Pojawił się w Prawie bankowym kuriozalny zapis stwierdzający, że Bank Gospodarki Żywnościowej jest bankiem państwowo-spółdzielczym, powołanym do obsługi finansowo-kredytowej rolnictwa, przemysłu rolno-spożywczego oraz leśnictwa i jest centralą organizacyjną, finansową i rewizyjną banków spółdzielczych wykonując dla tych banków funkcje przewidziane dla centralnych związków spółdzielni1. Zgodnie z wolą ustawodawcy banki spółdzielcze tworzone były dla obsługi ludności i jednostek objętych zakresem działania banku spółdzielczego, mających siedzibę (zamieszkałych) w zasadzie na terenie jednej gminy bądź miasta. W okresie reformy gospodarczej, jaką starano się wprowadzić z początkiem lat osiemdziesiątych, treść zapisów nie podlegała większej ewolucji. Ustawodawca znalazł miejsce dla samych banków spółdzielczych w obowiązującym akcie prawnym określając tryb ich powoływania jak również zwiększył teren ich działania do kilku gmin. W najtrudniejszym jednak okresie, jakim był przełom w stosunkach gospodarczych wprowadzanych w naszej gospodarce od 1989 roku, znalazły się banki spółdzielcze. Zgodnie bowiem z nowymi regulacjami prawnymi zostały one pozbawione swej centrali organizacyjnej, finansowej i rewizyjnej, jakim do tej pory był Bank Gospodarki Żywnościowej. Banki spółdzielcze od tego momentu zostały traktowane jako banki uniwersalne na równi z instytucjami wydzielonymi ze struktur Narodowego Banku Polskiego, jak i nowo powoływanymi. Ustawa ta, w krótszym horyzoncie czasowym, jako generalna jej modyfikacja, stała się niewystarczającym aktem prawnym, który regulował zasady i warunki funkcjonowania tych instytucji. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Konsolidacja banków; Banki spółdzielcze; Rentowność banków

EN

Bank consolidation; Cooperative banks; Profitability of banks

• Czasopismo: Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 2002
• Tom: Finanse, bankowość i ubezpieczenia wobec wyzwań współczesności. T. 1, Bankowość, rynki
• Strony: 151--160

Twórcy

autor

Ryszard Mikołajczak

• Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

Bibliografia

• ---
• Prawo bankowe, Dz.U. 1975, nr 20, poz, 108, art. 41
• Dz.U. 1982, nr 7, poz. 56, art. 75-79
• Dz.U. 1994, nr 80, poz. 369
• .1 Komisja Nadzoru Dz.Urz. NBP 1998, nr 19, poz. 44
• T. Olko-Bagienska, T. Stoksik, J. Szymański: Ustawa o funkcjonowniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu i bankach zrzeszających - komentarz. Twigger, Warszawa 2001, s. 7
• Dz.U. nr 119, poz. 1252
• Dz.U. 1975, nr 20, poz, 108, art. 41
• Dz.U. 1982, nr 7, poz. 56, art. 75-79