Ekspatrianci wobec szoku kulturowego i odwróconego szoku kulturowego

• Autorzy: Dorota Simpson

Warianty tytułu

Expatriates Facing Culture Shock and Reverse Culture Shock

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Procesy zachodzące w gospodarce, technice i kulturze sprawiają, że świat w coraz większym stopniu staje się globalną wioską, co oznaczałoby, że problem różnic kulturowych w biznesie ulegnie zmarginalizowaniu. Dzięki internetowi duża część ludzi ma stałą możliwość komunikowania się i docierania do poszukiwanych informacji. Można by zatem wysnuć wniosek, iż rozważania na temat szoku kulturowego, będącego udziałem ekspatriantów, nie znajdują logicznego uzasadnienia. W praktyce zjawisko to ciągle jednak występuje, a jego przebieg i zakres zależą, z jednej strony, od typu osobowości ekspatrianta, zwłaszcza jego inteligencji emocjonalnej i kulturowej oraz przygotowania do życia i pracy w innym kraju, a z drugiej - od stopnia odrębności kultur. Szok kulturowy przyczynia się do wydłużenia okresu adaptacyjnego, negatywnie wpływa na samopoczucie i osiągane wyniki, obniża satysfakcję związaną z wykonywaną pracą, a w skrajnych przypadkach prowadzi do przedwczesnego powrotu do kraju. Z kolei ci, którzy adaptują się do nowego otoczenia, zdobywając nowe doświadczenia i wiedzę międzykulturową, nierzadko po powrocie przeżywają stres, określany jako odwrócony szok kulturowy. Na konsekwencje szoku kulturowego narażeni są także inpatrianci, czyli lokalni menedżerowie delegowani do pracy w centrali korporacji. Nie zawsze da się całkowicie wyeliminować negatywne skutki szoku kulturowego, ale istnieją metody pozwalające je ograniczyć. Celem artykułu jest zidentyfikowanie istoty i przebiegu szoku kulturowego oraz wskazanie działań łagodzących jego symptomy. Aby osiągnąć tak sformułowany cel, zastosowano metodę krytycznej analizy wybranych pozycji literatury przedmiotu. Do prezentacji wyników badań literaturowych wykorzystano metodę monograficzną. (abstrakt oryginalny)

EN

It can be assumed that globalization, leading to the unification and assimilation of many processes which take place in the world economy, technology, and culture will transform the contemporary world into a global village, and thus the problem of cultural differences will be marginalized. If the easiness of acquisition and transmission of information via Internet as well as fast and cheap movement of people offered by economic airlines are taken into account, it can be concluded that the discussion about culture shock and reverse culture shock experienced by expatriates is unjustified. However, in practice, the phenomenon of culture shock still occurs, and its course and scope depends on expatriate's personality, his preparation for work and life in a foreign country, and the degree of cultural diversity. Culture shock extends the period of adaptation to a new culture, has negative impact on well-being, achievements, effectiveness, and reduces job satisfaction. Some managers cannot adjust to work and life in a foreign cultural environment and decide to return earlier to their home country. The ones who are able to overcome culture shock and adapt to new conditions of work and life can experience reverse culture shock after coming back home, because in the meantime everything has changed. Culture shock also applies to inpatriates, local managers delegated to the headquarters. Complete elimination of negative consequences of culture shock and reverse culture shock is not always possible but there are some methods of reducing negative effects of this phenomenon. Hence, the purpose of this article is to identify the essence and the course of culture shock, and indicate the ways leading to the reduction and mitigation of its consequences. Studies and analysis of literature illustrating culture shock and reverse culture shock were conducted to achieve the aim of this paper, and the monographic method was utilized to the presentation of the results of the research. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kultura; Szok kulturowy; Ekspat; Przegląd literatury

EN

Culture; Culture shock; Expatriate; Literature review

• Czasopismo: International Business and Global Economy
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 33 European Union - 10 Years after Enlargement
• Strony: 555--570

Twórcy

autor

Dorota Simpson

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Adams J. D., Hayes J., Hopson B., 1976, Transition. Understanding and Managing Personal Change, Martin Robertson, London.
• Adler N. J., 1991, International Dimensions of Organizational Behavior, PWS-KENT Pub. Co., Boston.
• Adler N. J., Gundersen A., 2007, International Dimensions of Organizational Behavior, Cengage Learning, Stamford.
• Adler P., 1975, The transitional experience. An alternative view of culture shock, Journal of Humanistic Psychology, vol. 15, no. 4.
• Arthur N., Pedersen P., 2008, Case incidents in counseling for international transitions, American Counseling Association, Alexandria.
• Baumeister R. F., 2011, Zwierzę kulturowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Berry J. W., 1997, Immigration, acculturation and adaptation, Applied Psychology, vol. 46.
• Berry J. W., Poortinga Y. H., Segall M. H., Dasen P. J., 1992, Cross-Cultural Psychology. Research and Applications, Cambridge University Press, Cambridge.
• Black J. S., Mendenhall M., 1991, The U-curve adjustment hypothesis revisited. A review and theoretical framework, Journal of International Business Studies, vol. 22.
• Dowling P. J., Welch D. E., Schuler R. S., 1999, International Human Resource Management, South Western College Publishing, Cincinnati.
• Dowling P., Festing M., Engle A. D., 2008, International Human Resource Management, Cengage Learning, Stamford.
• Earley P. C., Ang S., 2003, Cultural intelligence. Individual interactions across cultures, Stanford University Press, Paolo Alto CA.
• Earley P. C., Mosakowski E., 2004, Cultural Intelligence, Harvard Business Review, October.
• Furnham A., 1993, Communicating in foreign lands. The cause, consequences and cures of culture shock, Language, Culture and Curriculum, vol. 6, no. 1.
• Furnham A., Bochner S., 1986, Culture Shock. Psychological Reactions to Unfamiliar Environments, Methuen, London-New York.
• Goldsmith M., Bennis W., Robertson A., Greenberg C., Hu Chan M., 2003, Global Leadership. The Next generation, FT Prentice Hall, Upper Saddle River.
• Gullahorn J. T., Gullahorn J. E., 1963, An Extension of the U-Curve Hypothesis, Journal of Social Issues, no. 19.
• Gundykunst W. B., Hammer M., Wiseman W. B., 1977, Determinants of the Sojourner's Attitu- dinal Satisfaction, [w:] Communication Yearbook1, ed. B. Ruben, Transaction International Communication Association, New Brunswick.
• Harzing A. W., Pinnington A., 2011, International Human Resources Management, SAGE Publications Ltd., London.
• House R., Hanges P., 1999, Cultural Influences on Leadership and Organizations. Project GLOBE, Advances in Global Leadership, vol. 1.
• Juffer K. A., 1987, The First Step in Cross-Cultural Orientation. Defining the Problem, [w:] Cross Cultural Orientation. New Conceptualizations and Applications, ed. M. Paige, University Press of America, Lanham.
• Lysgaard S., 1955, Adjustment in a foreign society: Norwegian Fulbright grantees visiting the United States, International Social Sciences Bulletin, no. 7.
• Mead R., Andrews T. G., 2009, International management, John Wiley & Sons, Chichester.
• Mendenhall M. E., Osland J., Bird A., Oddou G., Maznevski M., Stevens M. J., Stahl G. K., 2013, Global Leadership, Research, Practice and Development, Routledge, New York.
• Oberg K., 1960, Culture Shock. Adjustment to New Cultural Environments, Practical Anthropology, 7, http://agem-ethnomedizin.de/download/cu29_2-3_2006_S_142-146_Repr_0berg.pdf [dostęp: 15.03.2014].
• Pedersen P., 1995, The Five Stages of Culture Shock. Critical Incidents Around the World, Greenwood Publishing Group, Westport.
• Perlmutter H., 1969, The tortuous evolution of the multinational corporation, Columbia Journal of World Business, January-February.
• Phatak A., 1974, Managing multinational corporations, Praeger, New York.
• Przytuła S., 2011, Międzynarodowa kadra menedżerska, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• RymarczykJ., 2012a, Strategie konkurencji przedsiębiorstwa międzynarodowego, [w:] Wyzwania gospodarki globalnej, Prace i Materiały Instytutu Handlu Zagranicznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Rymarczyk J., 2012b, Biznes międzynarodowy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Schroeder J., 2010, Międzynarodowe zarządzanie zasobami ludzkimi, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• Simpson D., 2003, The concept of Global Leadership Profile, [w:] New Security Challenges as Challenges to Peace Research, red. K. K. Khudoley, Saint Petersburg University Press, Saint Petersburg.
• Simpson D., 2005, Kultura narodowa a profil przywódcy w wybranych krajach europejskich, [w:] Praca i zarządzanie kapitałem ludzkim w perspektywie europejskiej, red. A. Pocztowski, Oficyna Wydawnicza, Kraków.
• Simpson D., 2010, Uwarunkowania kulturowe jako determinanta stylów przywództwa. Badanie tolerancji polskich menedżerów w stosunku do przedstawicieli innych kultur, [w:] Zarządzanie międzykulturowe w jednoczącej się Europie, red. R. Krzykała-Schaefer, Wydawnictwo WSB w Poznaniu, Poznań.
• Simpson D., 2012a, Modele analizowania różnorodności kulturowej w biznesie międzynarodowym, [w:] Wyzwania gospodarki globalnej, Prace i Materiały Instytutu Handlu Zagranicznego Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Simpson D., 2012b, Różnice kulturowe w prowadzeniu biznesu w Regionie Południowego Bałtyku, [w:] Marketing eksportowy małych i średnich przedsiębiorstw w Regionie Południowego Bałtyku, red. H. Treder, P. Kulawczuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Torbiorn I., 1982, Living Abroad. Personal adjustment and personnel policy in the overseas settings, John Wiley & Sons, Chichester.
• Van Dyne L., Ang S., Koh C. K. S., 2009, Cultural intelligence. Measurement and scale development, [w:] Contemporary leadership and intercultural competence. Exploring the cross-cultural dynamics within organizations, ed. M. A. Moodian, Sage, Thousands Oaks.
• Weaver G. R., 1986, Understanding and coping with cross-cultural adjustment stress, [w:] Cross Cultural Orientation. New Conceptualizations and Applications, ed. R. M. Paige, University Press of America, Lanham.
• Weaver G. R., 2000, Understanding and Coping with Cross-Cultural Adjustment Stress, [w:] Culture, Communication and Conflict, Pearson Publishing, Boston.

Identyfikatory

DOI

10.4467/23539496IB.13.041.2426