Odpowiedzialność przedsiębiorstw wielonarodowych za naruszenia . praw człowieka

• Autorzy: Marek Wasiński

Warianty tytułu

Responsibility of Multinational Corporations for International Human Rights Abuses

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wiele przedsiębiorstw wielonarodowych dysponuje nie tylko środkami o charakterze stricte rynkowym , ale także znaczącym potencjałem naukowym, technologicznym oraz organizacyjnym : rzeczą właściwą będzie zatem postawienie pytania o charakter powołanej zależności, także w kontekście interesów innych niż gospodarcze, szczególnie takich, dla których zgłębienia właściwy jest dyskurs prawno-międzynarodowy. Oto bowiem przedsiębiorstwa mogą, np. w związku z realizacją inwestycji, oddziaływać w sposób ewidentnie niekorzystny na wartości objęte międzynarodową ochroną praw człowieka. Skoro zapobieganie naruszeniom podstawowych praw człowieka leży w interesie całej społeczności międzynarodowej , to rozważyć należy m. in. problem aplikowania istniejących mechanizmów pociągania do odpowiedzialności prawnej - zarówno krajowych, jak i międzynarodowych - dla ochrony wskazanego interesu przed negatywnymi konsekwencjami działań przedsiębiorstw wielonarodowych. Niniejsze opracowanie stanowi próbę opisu "stanu posiadania" w tej mierze.(fragment tekstu)

EN

It is established that multinational corporations (MNCs) are capable of interfering with the enjoyment of a broad range of human rights. This article offers a high-altitude and highspeed look at a problem of individual, corporate and state accountability for acts of MNCs. Since existing obstacles of legal (i.e. lack of jurisdiction) and non-legal (e.g. protection of state's political and economical interests) character considerably impair domestic systems of accountability in this respect, present analysis explores international system. Wherein partial recognition of MNC as an international actor is still not accompanied by creation of coherent set of primary norms directly binding on MNCs in the realm of international human rights law. Nevertheless one cannot ignore significant attempts made by international governmental organizations to shape activities of MNCs through non-binding instruments (soft-law). These instruments should not to be ignored as stimulating factors in state-centered international law-making process. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawa człowieka; Prawo międzynarodowe; Kapitał obcy w przedsiębiorstwie; Zatrudnienie w przedsiębiorstwie

EN

Human rights; International law; Foreign capital in enterprises; Employment in the enterprise

• Czasopismo: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Rocznik: 2010
• Tom: 81
• Strony: 157--177

Twórcy

autor

Marek Wasiński

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• A. Wyrozumska, Umowy międzynarodowe. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza 2006, s. 111-112.
• J. Symonides, Odpowiedzialność korporacji wielonarodowych za przestrzeganie i promocję praw człowieka, [w:] E. Haliżak, R. Kuźniar, J. Symonides, Globalizacja a stosunki międzynarodowe, Warszawa 2003, s. 264 i n.
• K. Piórko, Reakcje społeczności międzynarodowej na "władzę" korporacji transnarodowych, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska" vol. XIII (2006), sectio K, s. 19.
• D. Kinley, J. Nolan, Trading and Aiding Human Rights: Corporations in the Global Economy, "Nordisk Tidsskrift for Menneskerettigheter" nr 4/2007, s. 355-357.
• M. M. de Bolívar, A Comparison of Protecting the Environmental Interests of Latin- American Indigenous Communities From Transnational Corporations Under International Human Rights and Environmental Law, "Journal of Transnational Law and Policy" vol. 8 (1998-1999), s. 108.
• B. Stephens, The Amorality of Profit: Transnational Corporations and Human Rights, "Berkeley Journal of International Law" vol. 20 (2002), s. 51-52.
• A. Amato, The Concept of Human Rights in International Law, "Columbia Law Review" vol. 82 (1982), s. 1115.
• S. Deva, Human Rights Violations by Multinational Corporations and International Law: Where From Here?, "Connecticut Journal of International Law" vol. 19 (2003-2004), s. 5.
• J. H. Dunning (red.), United Nations Library on Transnational Corporations, London-New York 1993.
• P. Malanczuk, The Role of Multinational Enterprises in the International Legal System, [w:] V. Gowlland-Debbas (red.), Multilateral Treaty-making, Martinus Nijhoff Publishers 2000, s. 48.
• P. Malanczuk, The Role of Multinational Enterprises in the International Legal System, [w:] V. Gowlland- Debbas (red.), Multilateral Treaty-making, Martinus Nijhoff Publishers 2000, s. 48.
• R. Higgins, International Law and How We Use It, Clarendon Press-Oxford 2003, s. 39.
• I. Brownlie, Principles of Public International Law, Oxford 1998, s. 66.
• F. Johns, The Invisibility of the Transnational Corporation: An Analysis of International Law and Legal Theory, "Melbourne University Law Review" vol. 19 (1993-1994), s. 897.
• M. Emberland, The Corporate Veil in the Case Law of the European Court of Human Rights, "Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht" vol. 63 (2003), s. 945.
• S. R. Ratner, Corporations and Human Rights: A Theory of Legal Responsibility, "Yale Law Journal" vol. 111 (2001-2002), s. 452.
• T. Meron, International Law in the Age of Human Rights, "Recueil des cours" vol. 301 (2003), s. 325.
• I. E. Koch, The Justiciability of Indivisible Rights, "Nordic Journal of International Law" vol. 72 (2003), s. 3 i n.
• I. E. Koch, The Justiciability of Indivisible Rights, "Nordic Journal of International Law" vol. 72 (2003), s. 3 i n.
• D. Shelton, International Law and 'Relative Normativity', [w:] M. D. Evans (red.), International Law, Oxford 2003, s. 169.
• J. L. Černič, Corporate responsibility for human rights: Analyzing the ILO Tripartite Declaration of Principles Concerning Multinational Enterprises and Social Policy, "Miskolc Journal of International Law" vol. 6 (2009), s. 31.
• T. Novitz, International and European Protection of the Right to Strike, Oxford 2003, s. 352.
• J. L. Černič, Global Witness v. Afrimex Ltd.: Decision Applying OECD Guidelines on Corporate Responsibility for Human Rights, "ASIL Insight" nr 1/2009.
• M. Williams, "Privatization and the Human Right to Water: Challenges for the New Century, "Michigan Journal of International Law" vol. 28 (2006-2007), s. 490-491.
• M. Płachta, K. Solawa, Trybunał libański na tle trybunałów hybrydowych, "Państwo i Prawo" nr 8/2008, s. 32-33.