Przyszłość finansów samorządowych w Polsce w świetle ich potrzeb rozwojowych

• Autorzy: Dorota Wyszkowska

Warianty tytułu

The Future of Self-Government Finances in Poland in View of Their Developmental Needs

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Od 2005 r. można obserwować wzmożoną aktywność inwestycyjną samorządu terytorialnego w Polsce. Było to możliwe dzięki postawieniu do jego dyspozycji dość dużych środków z bezzwrotnej pomocy Unii Europejskiej. Realizowane inwestycje doprowadziły z jednej strony do zwiększenia zakresu oraz poprawy jakości świadczenia lokalnych usług publicznych, z drugiej zaś do wzrost kosztów eksploatacyjnych powstałej infrastruktury. Potrzeby inwestycyjne samorządów są jednak nadal bardzo duże. Celem artykułu jest przedstawienie finansowych możliwości inwestycyjnych polskich jednostek samorządu po roku 2013. Realizacja tak określonego celu była możliwa dzięki analizie historycznych danych dotyczących dochodów i wydatków JST oraz ich prognoz na kolejne lata. Wymagała ona również studiów literatury przedmiotu. Uwzględniając sytuację dochodową oraz wydatkową samorządów, jak też ograniczenia w limitach zaciągania długu od roku 2014 można z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że znaczna cześć JST nie będzie w stanie prowadzić działalności inwestycyjnej, również tej dofinansowywanej ze środków UE. Zmniejszające się wpływy z dochodów podatkowych, jak też rosnące wydatki bieżące spowodowane, m. in. wzrostem kosztów obsługi długu, czy też wynagrodzeń sprawiają, że samorządom coraz trudniej będzie wygospodarować środki na inwestycje. Jak wynika z prognoz dochodów i wydatków JST bez zmiany systemu zasilania finansowego jednostki samorządu nie tylko nie będą zdolne do prowadzenia działań inwestycyjnych, ale również nie będą mogły uchwalić budżetu na kolejne lata Według szacunków tego typu JST może być nawet 1300. Utrzymywanie się takiej sytuacji w dłuższym horyzoncie prowadzić będzie do pogłębiania się luki infrastrukturalnej polskich samorządów w stosunku do lepiej rozwiniętych krajów europejskich. (abstrakt oryginalny)

EN

Since 2005 an increased investment activity of territorial governments in Poland has been noticed. This was possible due to the availability of quite significant funds from the EU non-repayable aid. Investments that are being implemented have led, on the one hand, to the widening of the scope and the improvement of quality of local public services and, on the other hand, to the rise in the maintaining costs of the infrastructure that was brought to life. Investment needs of self-governments are still really high. This article aims to present financial investment opportunities of Polish self governments after the year 2012. Achieving such an aim was possible due to the analysis of historical data concerning revenues and expenses of LSE as well as their forecasts for the future. Study of the literature was also carried out. Taking into consideration both the revenue and expenditure situation of self-governments and limitations in the indebtedness from 2014, it is possible to state that it is highly likely that a significant number of LSE will not be able to carry out investment activity, including this one, which can be financed from the EU non-repayable aid. Decreasing tax revenues together with increasing running expenses caused by, among others, increase in the cost of debt service or salaries, will result in the higher difficulty for the self-governments to set investment funds aside. As the forecasted revenues and expenditures of LSE show, keeping the system of financing with no changes will lead to such a situation that LSE neither will be able to carry out investment activity nor pass the budget for the future years. According to the estimates, the number of such LSEs can equal to 1300. Such a lingering situation in the long run will lead to the deepening of the infrastructural gap between Polish self-governments and better developed European countries. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Finanse samorządu terytorialnego; Fundusze unijne; Inwestycje publiczne; Samorząd terytorialny

EN

Local government finance; EU funds; Public investment; Local government

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Rocznik: 2014
• Numer: vol. 1, t. 299 Future of Finance. Część I. Przyszłość finansów publicznych i bankowość
• Strony: 151--161

Twórcy

autor

Dorota Wyszkowska

• Uniwersytet w Białymstoku

Bibliografia

• Dziennik Warto Wiedzieć - Strona internetowa - http://wartowiedziec.org/index.php/start/felietony/ 16042-rio-oceniaj-pomysy-na-zmian-wskanika-zaduenia-samorzdow [data dostępu 01.07.2013].
• Główny Urząd Statystyczny - Bank Danych Lokalnych Strona internetowa - http://www.stat.gov.pl [data dostępu: 08.07.2013].
• Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego 2011, 2012, GUS, Warszawa.
• Infrastruktura komunalna w 2011 r., 2012, GUS, Warszawa.
• Orłowski W., Walewski M., Rytel M., 2012, Wyzwania inwestycyjne głównych miast Polski - perspektywa 2035, PricewaterhouseCoopers, marzec.
• Portal samorządowy (a) - Strona internetowa - http://www.portalsamorzadowy.pl/prawo-ifinanse/ ile-samorzadow-nie-uchwali-budzetow,48832.html [data dostępu: 01.07.2013].
• Portal samorządowy (b) - Strona internetowa - http://www.portalsamorzadowy.pl/funduszeeuropejskie/ podserwis/serwis-programy,26,0.html [data dostępu: 13.06.2013].
• Raport z badania potrzeb i możliwości inwestycyjnych jednostek samorządu terytorialnego w kontekście współpracy z sektorem prywatnym, 2009, Forum PPP, "Magazyn inwestycji publicznych", nr 5(8).
• Raport z postępu wdrażania Regionalnych Programów Operacyjnych na lata 2007-2013. Rok 2012, 2013, MRR, Warszawa.
• Sierak J., Bitner M., Gałązka A., Górniak R., 2013, Oszacowanie środków niezbędnych do zapewnienia krajowego wkładu publicznego do projektów realizowanych w ramach średniookresowych ram finansowych 2014-2020, Warszawa.
• Sprawozdanie z realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013. Przebieg realizacji w 2011 r., 2012, MRR, Warszawa.
• Swianiewicz P., 2012, Najwięcej ze środków unijnych mają gminy, http://www.samorzad.lex.pl/ czytaj/-/artykul/najwiecej-ze-srodkow-unijnych-maja-gminy/13.
• Unijne pomniki gminnej pychy: Termy z wodą podgrzewaną i stadiony bez kibiców, 2013, "Dziennik Gazeta Prawna", 15 maja.
• Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, DzU 2003, nr 203, poz. 1966 z póź. zm.
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, DzU 2009, nr 157, poz. 1240 z póź. zm.
• Zalewski Ł., 2013, Samorządowy majątek do wzięcia, ale chętnych brak, "Dziennik Gazeta Prawna", 21 czerwca.
• Żółciak T., 2013, Janosik złupił samorządy i zagroził im Grecją, "Dziennik Gazeta Prawna", 9 lipca.