PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2003 | 1 Państwo, gospodarka, społeczeństwo w integrującej się Europie : materiały konferencyjne | 29--58
Tytuł artykułu

Zmiany struktur i terytorialnego zakresu działania sądów pionu pokojowego w Królestwie Polskim w latach 1876-1915

Warianty tytułu
Języki publikacji
PL
Abstrakty
W 1876 r. wprowadzono w Królestwie Polskim nową organizację sądownictwa, wzorowaną na modelu rosyjskim, z ustaw sądowych Aleksandra II. Zakładała ona podział na piony: sądownictwa ogólnego dla spraw poważniejszych oraz sądownictwa pokojowego rozpoznającego sprawy mniejszej wagi. Organami jurysdykcji pokojowej były sądy gminne (w kształcie nieznanym w Rosji), sędziowie pokoju oraz instancja apelacyjno- kasacyjna w postaci zjazdu sędziów pokoju i sędziów gminnych. Sąd gminny orzekał kolegialnie pod kierunkiem wybieranego - co do zasady - sędziego gminnego w nowo utworzonych okręgach sądowych. Na mocy ukazu Senatu Rządzącego z 17/29 V 1876 r. ustanowiono 369 okręgów sądowych, których budowa nie była jednolita Na przestrzeni blisko 50 lat pojawiło się jedynie 14 nowych sądów gminnych, zaś plany wielkiej reorganizacji u progu I wojny światowej nigdy nie zostały wprowadzone w życie. W miastach wyrokował jednoosobowo rosyjski sędzia pokoju, urzędnik służby cywilnej, pochodzący z nominacji Ministra Sprawiedliwości. Etat Warszawskiego Okręgu Sądowego z 1876 r. przewidywał jedynie 100 rewirowych sędziów pokoju, co stanowiło liczbę całkowicie nieprzystającą do istniejących potrzeb. Do 1915 r. utworzono 45 nowych stanowisk sędziowskich w dużych i szybko rozwijających się ośrodkach miejskich (np. w Warszawie utworzono 24, zaś w Lodzi 11 etatów) i miejscowościach, które otrzymały status miasta (np. w Puławach). Najbardziej stabilna była budowa okręgów pokojowych, w których orzekał sąd zjazdowy (w każdej guberni istniały dwa okręgi pokojowe i jeden miejski okręg w Warszawie), funkcjonujący w oparciu o wzywanych na posiedzenia sędziów gminnych i sędziów pokoju okręgu pokojowego. Jedyny nowy zjazd sędziów pokoju dla III okręgu guberni piotrkowskiej powstał w 1888 r. - z uwagi na wyjątkowo gwałtowny rozwój miasta Lodzi - w celu zapewnienia mieszkańcom dogodniejszego dostępu do sądu instancji wyższej. (abstrakt oryginalny)
Słowa kluczowe
Twórcy
  • Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Bibliografia
  • Rossijskij Gosudarstwiennyj Istoriczeskij Archiw w S. Petersburgie (dale): RGIAP). F.1149, op. 9T.1882, nr 78, Minister Sprawiedliwości (dalej: MS) do Rady Państwa z 27 VIII 1882 r" k.5.
  • APL, LGUdsWł 478, GL do LGUdsWł z 16 VII 1879 r" k.804-804v i Kopia ukazu Senatu Rządzącego z 11/23 VI 1879 r., k.805-807.
  • Zbiór Praw, t. XXXV, Najwyżej zatwierdzone w dniu 18/30 I 1888 r. zdanie Rady Państwa (dale): N7.7.RPI Warszawa 1888, s. 153-155; SUiRP z 1888 r., nr 17, st. 164, GSW z 1888 r" nr 14, s. 236.
  • Kratkija swiedienija o sudiebnych ustanowlienijach Warszawskogo Sudiebnago Okruga i diejatielnosti ich za wremia c 1876 po 1901 god. Warszawa 1901., s. 18.
  • Zbiór Praw, t. XLI, NZZRP z 29 XII 1889 r. / 10 I 1890 r" Warszawa 1890 r" s. 69.
  • A. Bereza, Obsada kadrowa sądów gminnych w Królestwie Polskim w latach 1875-1915. Zasady prawne i praktyku [w:] Dzieje wymiaru sprawiedliwości pod red. T. Maciejewskiego, Koszalin 1999, s. 293, 296.
  • Zbiór Praw, t. XLIII, NZZRP z 6/18 XI 1890 r., Warszawa 1891 r" s. 59; SUiRP z 1891 r" nr 9, s. 75 i 79.
  • Sbornik prawitielstwiennych razporiaienij po kriestijanskomu diełu..., t. IV, s.222-223; SUiRP z 1882 r" nr 40, st.240.
  • Łopacińskiego w Lublinie, nr 1845, k.276).
  • Pamjatnaja kniżka Warszawskago Sudiebnago Okruga (dalej: PK WSO) na 1915 g., s. 38.
  • Wrzyszcz A., Gubernia chełmska. Zarys ustrojowy, Lublin 1997.
  • Zbiór Praw, t. VI, Etat władz sądowych Warszawskiego Okręgu Sądowego z 19 II / 3 III 1875 r., s.241.
  • Zbiór Praw, t. XXV, NZZRP z 10/22 I 1884 r., s. 118-121; GSW z 1884 r., nr 6, s.97; RG1AP, F.1152, op.1892, nr 449, MS do Rady Państwa z 1 XII 1892 r" k.2; SUiRP z 1893, nr 33, st.301.
  • Zbiór Praw, t. XXXI, NZZRP z 28 V/9 VI 1886 r" Warszawa 1887, s. 491; GSW z 1886 r., nr 35, s. 569.
  • Zbiór Praw, t. XLVII, NZZRP z 2/14 II 1893 r" Warszawa 1893, s. 203; GSW z 1894 r" nr 1, s. 27.
  • Zbiór Praw, t. XIV, NZZRP z 30 V/11 VI 1878 r" Warszawa 1883, s. 59-61.
  • Zbiór Praw, t. XIX, NZZRP z 26 V / 7 VI 1881 r" s. 287-289; LGW z 1881 r" nr 28, s. 1.
  • Zbiór Praw, t. XXVI, NZZRP z 8/20 V 1884 r" s. 55-57; LGW z 1884 r" nr 26, s. 1; GSW z 1884 r" nr 21, s. 341, nr 33, s. 534 i z 1885 r" nr 7.
  • .Milewski S., Ciemne sprawy dawnych warszawiaków. Warszawa 1982, s. 14-15.
  • Zbiór Praw, t.XLI, Najwyżej zatwierdzone postanowienie Komitetu Ministrów z 22 XII 1889 r. / 3 I 1890 r., Warszawa 1890, s. 75.
  • Milewski S., W świecie występku i zbrodni, Warszawa 1996.
  • Kiepurska H. i Pustuła Z., Raporty warszawskich oberpolicmajstrów (1892-1913), Wrocław 1971.
  • NZZRP z 25 V / 6 VI 1888 r. - GSW z 1888 r" nr 33, s. 555.
  • Zbiór Praw, t.XLI, NZZRP z 27 III / 8 IV 1890 r., s. 301.
  • Zbiór Praw, t.XLIX, NZZRP z 25 I / 6 II 1894 r" Warszawa 1894, s. 139; SUiRP z 1894 r., nr 27., s. 206;.
  • A Korobowicz, Sądownictwo..., s. 132; GSW z 1894 r., nr 13, s. 206 i z 1895 r., nr 2, s. 29.
  • Zbiór Praw, t. XIV, NZZRP z 16/28 V 1878 r" s. 261-263.
  • Zbiór Praw, t. XXVI, NZZRP z 20 XI / 1 XII 1884 r" s. 371-373; GSW z 1885 r., nr 9, s. 139-140.
  • Zbiór Praw, t.XXVI, NZZRP z 20 XI / 2 XII 1884 r" s.371-373.
  • 5Zbiór Praw, t.XXV, NZZRP z 10/22 I 1884 r" s. 118-121.
  • Zbiór Praw, t.XLVlI, NZZRP z 2/14 II 1893 r" s. 203; SUiRP z 1893, nr 33, st. 301.
  • Zbiór Praw, t. XLVI, NZZRP z 10/22 VI 1892 r" s. 180-183; SUiRP z 1892, nr 74, st. 783.
  • Zbiór Praw, t. XLVII, NZZRP z 2/14 II 1893 r" s. 203; SUiRP z 1893, nr 33, st. 301.
  • Zbiór Praw, t. XLVII, NZZRP z 2/14 II 1893 r" s. 203.
  • Zbiór Praw, t. XLVI, NZZRP z 10/22 VI 1892 r., s. 180-183;.
  • Zbiór Praw, t.XLV, NZZRP z 28 I / 9 II 1892 r" Warszawa 1892, s. 116-117.
  • S. Wiśniewski, W czasach zaborów. 1795- 1918 [w:] Chełm i chełmskie w dziejach pod redakcją R. Szczygła, Chełm 1996.
  • Zbiór Praw, t. XXV, NZZRP z 10/22 I 1884 r" s. 118-121.
  • Zbiór Praw, t.VI, s. 241 i t.IX, s. 103-105.
  • Zbiór Praw, t. XV, Ukaz Senatu Rządzącego z 21 III/ 2 IV 1879 r., s. 149.
  • Zbiór Praw, t. XXV, NZZRP z 10/22 I 1884 r" s. 118-121 i t.XLIX, NZZRP z 14/26 XII 1893 r" s. 25-27.
  • Ustawa z 15/28 VI 1912 r. o przekształceniu sądownictwa miejscowego (SUiRP z 1913 r., nr 138, st. 1194).
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171327925

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.