Teoretyczne aspekty ekologicznych rozwiązań podatkowych i finansowych

• Autorzy: Jan Głuchowski
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Podatki ekologiczne są częścią przymusowych ciężarów fiskalnych i doczekały się licznych opracowań monograficznych i artykułowych. Ich określenie terminologiczne nie jest ani jednoznaczne ani identyczne. W międzynarodowym słowniku podatkowym1 znajdujemy następujące określenia: podatek od zanieczyszczenia środowiska, podatek energetyczny, "zielone" opodatkowanie. Ekologii dotyczą również bodźce zachęcające do ochrony środowiska (environmental incentives), bodźce zachęcające do oszczędzania energii (energy - saving incentives) oraz korzystające z przywilejów podatkowych prace badawczo- rozwojowe (Research and Development). Ochrona środowiska naturalnego jest dziedziną, w której przydatność wykorzystania podatków była postulowana i wdrażana. A.C.Pigou w dziele The Economics of Welfare dokonał jako jeden z pierwszych oceny degradacji środowiskowej z powodu czynników zewnętrznych i zaproponował jako zasadę nakładanie podatków na sprawców dokonywanych szkód: Polluter - Pays - Principle, "zanieczyszczający płaci". Z lektury jego dzieła wynika, że polityka fiskalna państwa ma do odegrania wielką skuteczną rolę ekologiczną. Nakładanie "podatku Pigou" w celu ochrony środowiska wymaga znajomości krańcowych kosztów zewnętrznych oraz określenia efektywnego poziomu zanieczyszczeń, który wynika bezpośrednio z celów polityki ekologicznej. Wiążą się z tym preferencje gospodarstw domowych i stosowane technologie. W praktyce obok podatków funkcjonują na gruncie ekologii inne rozwiązania finansowe, które spełniają podobną funkcję, takie jak opłaty, które mogą pośrednio lub bezpośrednio oddziaływać na ceny. Dużą rolę w dziedzinie ochrony ekologicznej pełnią też subsydia i dotacje a szczególnie - kary. Zadaniem subwencji jest skłonienie użytkowników zasobów naturalnych do podjęcia takich działań, które są przyjazne środowisku. Przykładem może być wydatek na instalacje ograniczające emisję gazów czy zanieczyszczanie wody. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Finanse; Podatki; Ekologia

EN

Finance; Taxes; Ecology

• Czasopismo: Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 2002
• Tom: Finanse, bankowość i ubezpieczenia wobec wyzwań współczesności. T. 2, Finanse przedsiębiorstw. Finanse publiczne i podatki
• Strony: 415--424

Twórcy

autor

Jan Głuchowski

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• Międzynarodowy słownik podatkowy, red. S.M. Lyons, PWE i International Bureau of Fiscal Documentation, Warszawa 1997
• H. Folmer, L. Gabel, H. Opschoor: Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych, Wydawnictwo Krupski i S-ka, Warszawa 1996
• M. Mazurkiewicz: Opłaty i kary pieniężne w systemie ochrony środowiska w Polsce (struktura prawna i funkcje), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1986
• K. Popik-Muzyka, J. Stelmasiak: Administracyjna kara pieniężna w prawie ochrony środowiska, [w:] Ekonomiczno-finansowe i prawne instrumenty ochrony środowiska naturalnego w Polsce, pod red. J. Zalewy, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2001
• W. Radecki: Kary pieniężne w ochronie środowiska, Oficyna Wydawnicza "Branta", Bydgoszcz 1995
• J. Małecki: Podatki jako element ochrony środowiska, [w:] System instytucji prawno-finansowych PRL, T. III. Instytucje budżetowe, Ossolineum 1985