Człowiek "miarą wszystkich rzeczy"

• Autorzy: Wojciech Słomski
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W powyższych spostrzeżeniach wychodziłem z założenia, że filozofia usiłuje określić człowieka przede wszystkim poprzez jego odniesienie do rzeczywistości zewnętrznej, a więc przyrody (materii) lub transcendencji (Boga, ducha, świata idei, historii itd.). Ten punkt widzenia opiera się na założeniu, że człowiek posiada pewną istotę czy też naturę, którą można zrozumieć poprzez odróżnienie jej od tego, co do owej istoty nie należy. Zakłada się tutaj także, że owa istota jest niezmienna i że jej odkrycie pozwoliłoby sformułować nie tylko definicje człowieka, lecz także definicję człowieczeństwa, czyli pewnego ideału człowieka. Tymczasem założenie to nie jest bynajmniej oczywiste, a w historii filozofii pytanie, kim jest człowiek, nie jest bynajmniej równoznaczne z pytaniem, kim powinien być człowiek. Pytania te wyrażają dwie przeciwstawne tendencje. Według pierwszej, poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, kim człowiek jest tu i teraz, jest dla filozofii nieistotne, wystarczy bowiem odpowiedzieć, kim powinien być człowiek, a następnie ów ideał po prosty zrealizować. Drugi nurt opierał się na przeświadczeniu, że z wiedzy o tym, kim człowiek rzeczywiście jest, można wyciągnąć wnioski dotyczącego zasad postępowania (etyka) i wychowania. Powyżej wspomniałem i kantowskim rozróżnieniu pomiędzy antropologią fizjologiczną a pragmatyczną, która można uznać za próbę znalezienia rozwiązania pośredniego. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Filozofia; Filozofia człowieka; Historia filozofii; Antropologia filozoficzna

EN

Philosophy; Human philosophy; History of philosophy; Philosophical anthropology

• Czasopismo: Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 2
• Strony: 19--27

Twórcy

autor

Wojciech Słomski

• Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie

Bibliografia

• Bauman, Z. 2000. Globalizacja, Warszawa.
• Gilson, E. 1960. Tomizm. Wprowadzenie do filozofii św. Tomasza, Warszawa.
• Huizinga, J. 195. Jesień średniowiecza, Warszawa.
• Kant, I. 1907. Anthropologie in pragmatischer Hinsicht, Berlin, t. VII.
• Kant, I. 1923. Logik. Einleitung III. Begriff von der Philosophie überhaupt, Berlin t. IX.
• Kołakowski, L. 1987. Jaspers: wiara filozoficzna wobec objawienia, "Alatheia", nr 1.
• L. von Mises. 2000. Moralność antykapitalistyczna, Kraków 2000.
• Marks, K., Engels, F. 1966. Dzieła, Warszawa t. XIII.
• Sartre, J. P. 1968. Czym jest literatura? Wybór szkiców krytyczno - literackich, Warszawa.