Problem czasu wolnego w warunkach transformacji ustroju społecznego

• Autorzy: Aleksander Lipski
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W dyskusjach na temat aktualnej sytuacji w kraju problem kultury nie należy do pierwszoplanowych, zaś glosy w jego sprawie giną w powodzi gorących sporów i wywodów dotyczących przede wszystkim gospodarki, co zresztą nie budzi poważniejszych wątpliwości. Ten sam los dotyka ściśle związanego z kulturą problemu wolnego czasu tworzącego z czasem obowiązków sprzężony układ opozycyjnych elementów. Dychotomia ta nie ma jednak, o czym warto pamiętać, charakteru uniwersalnego i ponadhistorycznego, lecz jest wytworem określonego momentu rozwoju społeczeństwa. Charakterystyczna dla społeczeństw pierwotnych jedność, w której nie oddzielano czasu pracy od zabawy czy obrzędów magicznych, ustąpiła miejsca dialektycznej jedności przeciwieństw, których podstawową opozycją jest relacja: praca-czas wolny, a przykładami innych mogą być: sacrum-profanum (praktyki religijne oraz ich doktryna ideowa zostały oddzielone w cywilizacji przemysłowej od sfery świeckiej), czy sztuka-codzienność (sztuka dawniej towarzysząca życiu potocznemu, będąca jego swoistą interpretacją, środkiem w rozmaity sposób racjonalizującym świat uległa fetyszyzacji nie tylko przez wyrwanie jej z pierwotnego kontekstu i umieszczenie w muzeach, ale również w wyniku jej - nie mającej precedensu - gloryfikacji jako bytu autonomicznego i samo się uzasadniającego). O ile więc w pierwszym przypadku mamy do czynienia z niedostrzegalnym płynnym przejściem między poszczególnymi sferami życia społecznego, 0 tyle konsekwencją rozwoju cywilizacyjnego stało się wyraziste ustrukturowanie czasu społecznego. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Czas wolny; Społeczeństwo; Kultura

EN

Leisure time; Society; Culture

• Czasopismo: Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 1992
• Tom: Człowiek, praca, społeczeństwo : materiały z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej, Ustroń Wielkopolski, 13-16 czerwca 1992
• Strony: 131--142

Twórcy

autor

Aleksander Lipski

• Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach

Bibliografia

• G. Toti: Czas wolny. Warszawa 1965
• K. Marks: Kapitał. T. 3, cz. 2. W: K. Marks, F. Engels: Dzieła. T. 25. Warszawa 1984
• J. Danecki: Jedność podzielonego czasu. Warszawa 1974,
• T. Adorno: Einleitung zum "Positivismusstreit in der deutschen Soziologie". W: Gesammelte Schriften. T 8. Frankfurt am Main 1972
• Hoffman: Przemiany w uczestnictwie kulturalnym kobiet ze środowiska robotniczego. W: Przemiany kultury klasy robotniczej w Polsce. Praca zbiorowa pod red. K. Żygulskiego. Wrocław 1982
• A. Kłoskowska: Kultura masowa. Warszawa 1980
• P. Rybicki: Społeczeństwo miejskie. Warszawa 1972
• L. Kołakowski: czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań Londyn 1984