PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2013 | 49 nr 4 Być, mieć czy władać? | 215--233
Tytuł artykułu

Kryzys zaufania społecznego

Warianty tytułu
The Crisis of Public Confidence
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Artykuł poświęcony jest analizie zaufania - kluczowej wartości kształtującej wszelkie więzi wspólnotowe. Brak zaufania podnosi koszty wymiany ekonomicznej między podmiotami. Spośród wielu ujęć tego zagadnienia wybrałem perspektywę filozoficzno-etyczną. Problematykę zaufania przedstawiam w dwóch ujęciach: pionowym i poziomym. W przypadku zaufania poziomego chodzi przede wszystkim o zaufanie autorytetom osobowym. Kiedy brakuje autorytetów osobowych, powstają autorytarne rządy biurokracji, niebezpieczne dla trwałości więzi wspólnotowych. W przypadku zaufania poziomego chodzi o wypracowanie racjonalnych kryteriów osiągania konsensusu społecznego. Zwracam uwagę na reguły działania komunikacyjnego, które prowadzą do rozwiązywania kwestii spornych i służą ogólnej idei porozumienia. Odwołuję się przede wszystkim do koncepcji autorytetu Hannah Arendt, teorii tworzenia i rozpadu sfery publicznej i koncepcji działania komunikacyjnego Jürgena Habermasa.(abstrakt oryginalny)
EN
In this article, my concern is an analysis of trust, the principle value of creating community relationships. Lack of trust is connected with a high cost to social and economic relations among people. From the variety of approaches geared towards analyzing trust, I choose the philosophical and ethical perspectives of speaking about trust. I analyzed the problem of trust from two perspectives - vertical and horizontal. In the horizontal perspective, trust is related to the concept of authority. The lack of authentic personal authority leads to disintegration of community relationships. The point of horizontal trust is related to rational criteria of the social debates, and also to various forms of any social activity. In this article emphasis is placed on the rules of communicative action, which lead to the solution of disagreements, and serve the general idea of cooperation between people, institutions and firms. In the analytical part of the article I particularly focus on the concept of the authority of Hannah Arendt, as well as, the theory of formation and disintegration of the public sphere in the concept of communicative action by Jürgen Habermas.(original abstract)
Twórcy
  • Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
Bibliografia
  • Arendt H., Eichmann w Jerozolimie, Znak, Kraków 1998.
  • Arendt H., Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycznej, Fundacja Aletheia, Warszawa 1994.
  • Arendt H., O przemocy. Nieposłuszeństwo obywatelskie, Fundacja Aletheia, Warszawa 1998.
  • Arendt H., Odpowiedzialność i władza sądzenia, Prószyński i S-ka, Kraków 2003.
  • Baier A., Moral Prejudices: Essays on Ethics, Harvard University Press, Cambridge Mass. 1995.
  • Baier A., Trust and antitrust, "Ethics" 1986, vol. 96, nr 1.
  • Bauman Z., Płynna nowoczesność, Wyd. Literackie, Kraków 2007.
  • Bauman Z., Szanse etyki z zglobalizowanym świecie, Znak, Kraków 2007.
  • Beck U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Scholar, Warszawa 2004.
  • Bocheński J.-M., Co to jest autorytet?, w: idem: Logika i filozofia. Wybór pism, WN PWN, Warszawa 1993.
  • Buber M., Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, PAX, Warszawa 1992.
  • Dasgupta P., Trust as a commodity, w: Trust: Making and Breaking Cooperative Relations, red. D. Gambetta, Basil Blackwell, Oxford 1988.
  • Elliot A., Współczesna teoria społeczna. Wprowadzenie, WN PWN, Warszawa 2011.
  • Etzioni A., Wspólnota responsywna - perspektywa komunitariańska, w: Komunitarianie. Wybór tekstów, red. P. Śpiewak, Fundacja Aletheia, Warszawa 2004.
  • Fukuyama F., Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu, WN PWN, Wrocław - Warszawa 1997.
  • Fromm E., Mieć czy być, PAX, Poznań 1995.
  • Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. "Ja" i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, WN PWN, Warszawa 2006.
  • Giddens A., Stanowienie społeczeństwa, Zysk i S-ka, Poznań 2003.
  • Giddens A., The Transformations of Intimacy, Polity Press, Cambridge 1992.
  • Good D., Individuals, interpersonal relations, and trust, w: Trust: Making and Breaking Cooperative Relations, red. D. Gambetta, Basil Blackwell, Oxford 1988.
  • Grudziński L., Dylematy liberalizmu. Filozofia polityki i kryzys wartości, w: Czym jest filozofia polityki?, red. R. Piekarski, Wyd. UG, Gdańsk 1999.
  • Habermas J., Filozoficzny dyskurs nowoczesności, Oficyna Wydawnicza Teminus, Kraków 2000.
  • Habermas J., Między naturalizmem a religią. Rozprawy filozoficzne, WN PWN, Warszawa 2012.
  • Habermas J., Pojęcie działania komunikacyjnego, "Kultura i Społeczeństwo" 1986, vol. XXX, nr 3.
  • Habermas J., Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, WN PWN, Warszawa 2007.
  • Hardin R., Trustworthiness, "Ethics" 1996, nr 107.
  • Hobbes T., Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, Fundacja Aletheia, Warszawa 2005.
  • Jaspers K., Autorytety, Fundacja Aletheia, Warszawa 2000.
  • Juruś D., W poszukiwaniu podstaw libertarianizmu. W perspektywie Rothbardowskiej koncepcji własności, Księgarnia Akademicka, Kraków 2012.
  • Kaldor M., Global Civil Society, Verso, London 1998.
  • Kant I., Idea wiecznego pokoju, w: idem, Rozprawy z filozofii historii, Antyk, Kęty 2005.
  • Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, Antyk, Kęty 2001.
  • Luhmann N., Familiarity, Confidence, Trust: Problems and Alternatives, w: Trust: Making and Breaking Cooperative Relations, red. D. Gambetta, Basil Blackwell, Oxford 1988.
  • Luhmann N., Risk: Sociological Theory, Aldine de Gruyter, New York 1994.
  • Luhmann N., Trust and Power, John Wiley, New York 1979.
  • Maślanka T., Racjonalność i komunikacja. Filozoficzne podstawy teorii społecznej Jürgena Habermasa, Wyd. UW, Warszawa 2011.
  • Misztal B., Trust in Modern Societies, Polity Press, Cambridge 1996.
  • Osika G., Procesy i akty komunikacyjne. Koncepcje klasyczne i współczesne, Universitas, Kraków 2011.
  • Putnam R. D., Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, Znak, Fundacja im. Stefana Batorego, Kraków - Warszawa 1995.
  • Stróżewski W., Mała fenomenologia autorytetu, "Ethos" 1997, nr 1.
  • Szahaj A., Krytyka. Emancypacja. Dialog. Jürgen Habermas w poszukiwaniu nowego paradygmatu teorii krytycznej, Universitas, Kraków 1990.
  • Sztompka P., Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Znak, Kraków 2007.
  • Taylor Ch., Źródła współczesnej tożsamości, w: Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy w Castel Gandolfo, red. K. Michalski, Znak, Kraków - Warszawa 1995.
  • Wojewoda M., Pluralizm aksjologiczny i jego implikacje we współczesnej filozofii religii, Wyd. UŚ, Katowice 2010.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171330163

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.